{"title":"“SEFİL YAKUB’UN KISMETİ” HİKÂYESİNİN MOTİF, EPİZOT YAPISI VE DİĞER HALK HİKÂYELERİ İLE MUKAYESESİ AÇISINDAN İNCELENMESİNİN MOTİF, EPİZOT YAPISI VE DİĞER HALK HİKÂYELERİ İLE MUKAYESESİ AÇISINDAN İNCELENMESİ","authors":"Merve Nur Sezgin","doi":"10.47994/usbad.1410037","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Sözlü kültür öğelerinden oluşan halk hikâyeleri içerik bakımından halk edebiyatının en zengin türlerindendir. Halk hikâyeleri bir milletin kültürel değerlerini, gelenek ve göreneklerini yansıtan önemli anonim eserlerdir. Farklı kültür ve coğrafyalarda yayılan halk hikâyeleri oluştuğu dönemden söz ve yazı vasıtasıyla günümüze ulaşmıştır. Sözlü kültür ortamından yazılı kültür ortamına aktarılan hikâyeler günümüze ulaşana kadar birtakım değişikliklere uğramıştır. Türk halk hikâyelerinden biri olan “Sefil Yakub’un Kısmeti” adlı aşk hikâyesi de geçmişten günümüze ulaşan hikâyelerdendir. 20 Haziran 1974 yılında Prof. Dr. Ahmet UYSAL ve Prof. Dr. Warren S. VALKER tarafından derlenmiş olan hikâyenin orijinali Texas Tech University’de “Archive of Turkısh Oral Narrative” de bulunmaktadır. Bu hikâye Texas Tech University’de “Archive of Turkısh Oral Narrative” den temin edilerek İngilizceden Türkçeye aktarılmıştır. Hikâyenin sonunda yer alan kayıttan da anlaşıldığına göre hikâye Şerif AYYILDIZ tarafından anlatılmıştır. Nazım-nesir karışık olan hikâye sadedir. \nİngilizceden Türkçeye aktarılan hikâyenin motifleri, Stith Thompson’un “Motif Index of Folk Literature” adlı altı cilt halinde olup farklı milletlerin halk edebiyatı ürünlerinden saptanmış olan motifleri içeren eserinden faydalanılarak tespit edilmiştir. Hikâyenin diğer halk hikâyeleri ile mukayesesi yapılarak, epizot yapısı verilmeye çalışılmıştır. \nHikâyede sırasıyla şu motifler tespit edilmiştir: Dua, beşik kertmesi, düğün merasimi, sevgililerin birbirine kavuşması, hile ile kıyafet değiştirme, yardımcı yaşlı adam, çeşitli yerlere hapsetme, kimliğin açıklanmasının yasak oluşu, baştan geçeni hikâye etme, şarkı söyleyerek tanıma, işaretle tanıma, gurbete gidiş ve dönüş, yardımcılar, baba ve oğlu, baba ve kızları, avcılık, gelenekler, ziyafetler, çeşitli kaçırmalar, çeşitli kurtarmalar, âşık olma, sevgililerin karşılaşması, evlenme adetleri, düğün merasimi, düğünde eğlenme, formilistik sayılar. \nAnahtar kelimeler: Sefil Yakub’un Kısmeti, halk hikâyesi, motif, epizot.","PeriodicalId":164627,"journal":{"name":"Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi","volume":"15 23","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-07-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.47994/usbad.1410037","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Sözlü kültür öğelerinden oluşan halk hikâyeleri içerik bakımından halk edebiyatının en zengin türlerindendir. Halk hikâyeleri bir milletin kültürel değerlerini, gelenek ve göreneklerini yansıtan önemli anonim eserlerdir. Farklı kültür ve coğrafyalarda yayılan halk hikâyeleri oluştuğu dönemden söz ve yazı vasıtasıyla günümüze ulaşmıştır. Sözlü kültür ortamından yazılı kültür ortamına aktarılan hikâyeler günümüze ulaşana kadar birtakım değişikliklere uğramıştır. Türk halk hikâyelerinden biri olan “Sefil Yakub’un Kısmeti” adlı aşk hikâyesi de geçmişten günümüze ulaşan hikâyelerdendir. 20 Haziran 1974 yılında Prof. Dr. Ahmet UYSAL ve Prof. Dr. Warren S. VALKER tarafından derlenmiş olan hikâyenin orijinali Texas Tech University’de “Archive of Turkısh Oral Narrative” de bulunmaktadır. Bu hikâye Texas Tech University’de “Archive of Turkısh Oral Narrative” den temin edilerek İngilizceden Türkçeye aktarılmıştır. Hikâyenin sonunda yer alan kayıttan da anlaşıldığına göre hikâye Şerif AYYILDIZ tarafından anlatılmıştır. Nazım-nesir karışık olan hikâye sadedir.
İngilizceden Türkçeye aktarılan hikâyenin motifleri, Stith Thompson’un “Motif Index of Folk Literature” adlı altı cilt halinde olup farklı milletlerin halk edebiyatı ürünlerinden saptanmış olan motifleri içeren eserinden faydalanılarak tespit edilmiştir. Hikâyenin diğer halk hikâyeleri ile mukayesesi yapılarak, epizot yapısı verilmeye çalışılmıştır.
Hikâyede sırasıyla şu motifler tespit edilmiştir: Dua, beşik kertmesi, düğün merasimi, sevgililerin birbirine kavuşması, hile ile kıyafet değiştirme, yardımcı yaşlı adam, çeşitli yerlere hapsetme, kimliğin açıklanmasının yasak oluşu, baştan geçeni hikâye etme, şarkı söyleyerek tanıma, işaretle tanıma, gurbete gidiş ve dönüş, yardımcılar, baba ve oğlu, baba ve kızları, avcılık, gelenekler, ziyafetler, çeşitli kaçırmalar, çeşitli kurtarmalar, âşık olma, sevgililerin karşılaşması, evlenme adetleri, düğün merasimi, düğünde eğlenme, formilistik sayılar.
Anahtar kelimeler: Sefil Yakub’un Kısmeti, halk hikâyesi, motif, epizot.
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
分享
求助内容：
应助结果提醒方式：
扫码关注我们
