Od idei do osobistej historii

Abstract

From Ideas to Personal HistoryReviewOlga Mastianica, Bajorija lietuvių tautiniame projekte (XIX a. pabaiga – XX a. pradžia) [The Nobility in the Lithuanian National Project (Late 19th – Early 20th Centuries)], Vilnius: Lietuvos istorijos institutas, 2016, 198 pp. Mečislovas Davainis-Silvestraitis, Dienoraštis: 1904–1912 [Diary, 1904–1912], Bibliotheca Archivi Lituanici 11, ed. Olga Mastianica-Stankevič, Jurgita Venckienė, Vilnius: Lietuvos istorijos institutas, 2020, 287 pp.This review presents two books that are closely related. The study by Olga Mastianica entitled Bajorija lietuvių tautiniame projekte (XIX a. pabaiga – XX a. pradžia) [Nobility in the Lithuanian National Project (Late 19th – Early 20th Centuries)] analyses the projects of including the nobility into the vision of modern Lithuania that were proposed from the publication of the first Lithuanian newspaper, Aušra [Dawn] (1883–1886), until the beginning of the First World War. The other book under discussion is the diary of Mečislovas Davainis-Silvestraitis, edited by Olga Mastianica-Stankevič and Jurgita Venckienė. Davainis-Silvestraitis (1849–1919), who was engaged in the Lithuanian national movement in the second half of the nineteenth century, wanted to display by his own example that it was possible to “re-Lithuanise” the Polish-speaking nobility. He was the editor of the magazine Litwa [Lithuania] (1908–1914), which was published in Polish and the main audience of which was the Polish-speaking nobility of Lithuania.Od idei do osobistej historiiRecenzjaOlga Mastianica, Bajorija lietuvių tautiniame projekte (XIX a. pabaiga – XX a. pradžia), Vilnius: Lietuvos istorijos institutas, 2016, 198 ss. Mečislovas Davainis-Silvestraitis, Dienoraštis: 1904–1912: Bibliotheca Archivi Lituanici 11, red. Olga Mastianica Stankevič, Jurgita Venckienė, Vilnius: Lietuvos istorijos institutas, 2020, 287 ss.W niniejszej recenzji przedstawione zostały dwie ściśle ze sobą powiązane książki. W monografii Olgi Mastianicy zatytułowanej Bajorija lietuvių tautiniame projekte (XIX a. pabaiga – XX a. pradžia) [Szlachta w litewskim projekcie narodowym (na przełomie XIX i XX wieku)] analizowane są rozmaite projekty włączenia szlachty w wizję nowoczesnego państwa litewskiego, powstałe w okresie litewskiego odrodzenia narodowego – od momentu ukazania się pierwszego nielegalnego litewskiego czasopisma „Aušra” [„Jutrzenka”] (1883–1886) aż do wybuchu I wojny światowej. Drugą omawianą publikacją jest opracowany przez Olgę Mastianicę-Stankevič i Jurgitę Venckienė Dziennik Mieczysława Dowojny-Sylwestrowicza (Mečislovas Davainis-Silvestraitis). Dowojna-Sylwestrowicz (1849–1919), który w działalność litewskiego ruchu narodowego zaangażował się jeszcze w drugiej połowie XIX wieku, na swoim przykładzie chciał udowodnić, że możliwe jest ponowne „zlitewszczenie” polskojęzycznej szlachty. Był redaktorem wydawanego po polsku czasopisma „Litwa” (1908–1914), którego głównym odbiorcą była właśnie polskojęzyczna litewska szlachta.