Türk Adının Ortaya Çıkışı, Anlamı ve Yayılışı

Abstract

Turk adi ilk kez Gok Turk donemine ait yazili belgelerde ortaya cikmaktadir. Bu doneme ait belge­lerde Turk adina hem tek heceli hem de iki heceli Turuk seklinde rastlanilmaktadir. Bu ad sonra tek heceli hale donuserek, Turk halini almistir. Cin kaynaklarinda gecen Tu-kue adi Turk adi karsiliginda kullanilmistir. Turk adinin Grek kaynaklarinda gecen Thrak, Targita, Tyrkae, Hint kaynaklarinda gecen Turukha, Turuska, On Asya’da civi yazili metinlerdeki ulke adi Turki kelimesi ile Asurca civi yazili belgelerde gecen Turukku ve hatta Tevrat’taki Togharma ile bagi kurulmaya calisilmistir. Turk adinin Turkcede “turemek” fiilinden ciktigi, “ture”, “tore” kelimesiyle baglantili oldugu ve “yaratilmis”, “yaratik” anlaminda kullanildigi ortaya konulmus durumdadir. Bu anlamini Turk kultur cevresinde yogun olarak gorulen kurttan tureme anlayisi da dogrulamaktadir. Ayrica arkeolojik boyutuyla kur­dun emzirdigi cocuk tasvirleri de bu anlayisi desteklemektedir. Turk adi baslangicta tekil ve cogul olarak kullanilmistir. Bu adin “saglam”, “guclu”, “kuvvetli” anlamlari kazandigi da kabul edilmektedir. Turk adi gunumuzde de sahis adi olarak kullanildigi gibi, millet adi olarak da kullanilmaktadir.