Coming nearer and nearer: A cognitive grammar account of the third person plural impersonal

Abstract

Coming nearer and nearer: A cognitive grammar account of the third person plural impersonalThe present paper analyses different readings of the 3pl impersonal pronoun (3pl IMP) from the Cognitive Grammar (CG) perspective. While the well-known taxonomy established for 3pl impersonals in European languages by Siewierska & Papastathi (2011) highlights contextual features of different readings of the pronoun, CG is able to focus on what has been neglected in this approach and offers a more adequate analysis of the 3pl IMP as an important means of portraying the agent. In the article the impersonal agent is presented as unspecified and, as such, defocused to various degrees. Evidence is provided for a set of four prototypical readings of the pronoun – the corporate, the vague, the specific and the universal – constituting reference points within a continuum and differentiated as to the agent portrayal. Establishing such portrayals is seen as a phenomenon rooted in the cognitively basic mechanism of distancing, which in the case of the 3pl IMPs means approaching the perceived object by the conceptualizer, as in the schema underlying the difference between a count noun and a mass noun. The mechanism is illustrated by language data taken from English and Swedish. Podchodząc coraz bliżej. Odczytania zaimka 3 os. l. mn. w funkcji bezosobowej w ujęciu gramatyki kognitywnejNiniejszy artykuł analizuje różne odczytania zaimka 3 os. l. mn. (np. pol. oni, ang. they), wykorzystywanego w funkcji bezosobowej, z punktu widzenia gramatyki kognitywnej w ujęciu R. W. Langackera. Podczas gdy taksonomia opracowana dla tego typu zaimków w językach europejskich przez Siewierską i Papastathi (2011) eksponuje cechy kontekstowe decydujące o różnych interpretacjach treści zaimka, gramatyka kognitywna uzupełnia te ujęcia i proponuje jego opis jako środka zróżnicowanego przedstawiania agensa w wypowiedzeniach. Omówione zostają cztery prototypowe odczytania zaimka - korporacyjne, niejasne, specyficzne i uniwersalne, stanowiące punkty odniesienia w kontinuum, które umożliwia określoną interpretację treści analizowanej jednostki językowej. Ustanowienie takich wzorcowych „portretów” opiera się na podstawowym mechanizmie poznawczym, którym jest przybliżanie się konceptualizatora do obiektu konceptualizacji, co w przypadku zaimka 3 os. l. mn. oznacza płynne przejście od obiektu postrzeganego jako dyskretny do obiektu konceptualizowanego jako homogeniczna substancja. Mechanizm ilustrują dane językowe zaczerpnięte z języka angielskiego i języka szwedzkiego.