{"title":"İki Savaş Arası Dönemde Türkiye’nin Ortadoğu Politikası","authors":"Mustafa Bi̇lgi̇n","doi":"10.19060/GAV.320641","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Birinci Dunya Savasi doneminde Itilaf Devletlerinin ilgilendikleri en onemli konulardan birisi ‘Şark Meselesi’ olarak da adlandirilan Osmanli Devleti’nin parcalanmasi meselesiydi. Bu maksatla Itilaf Devletleri savas donemi cerisinde bazi gizli antlasmalar imzalanmistir. Hic suphesiz bunlar icerisinde yer alan Sykes-Picot antlasmasi Ortadogu’nun kaderini belirleyen temel bir siyasi belge niteligini tasimistir. Avrupali guclerin ekonomik ve siyasi cikarlari cercevesinde hazirlanan Sykes-Picot duzeni boylece Ortadogu’daki siyasi ve cografi birlik duzen ve ahengi bir daha duzelmeyecek sekilde alt ust etti ve gunumuzde devam eden bircok krizlerin de kaynagi oldu. Turkiye ise ozellikle Ingiltere ve Fransa’nin savas sonrasinda bolgede tatbik etmeye calistigi Sykes-Picot duzenine karsi alternatif arayislara yonelmistir. Ancak, Mustafa Kemal Pasa liderliginde Milli Mucadeleyi yuruten Turkiye’nin siyasi-askeri imkân ve gucu Avrupali emperyalist devletler karsisinda cok sinirliydi. Bu sebepten dolayi Turkiye, Cumhuriyetin kurulmasindan sonraki surcte Batili guclere karsi bolgede alternatif bir duzen olusturma yerine bolge ulkeleriyle denge arayislari icerisine girmis ve bu cercevede Turkiye’nin onculugunde 1937 yilinda Sadabad Pakti kurulmustur. Ingiliz ve Turk arsiv kaynaklarina dayali olarak hazirlanan makalede ikinci el materyale de ilgisi nispetinde yer verilmis ve Turkiye’nin Ortadogu politikasi incelenmeye calisilmistir.","PeriodicalId":41235,"journal":{"name":"Gazi Akademik Bakis-Gazi Academic View","volume":"9 1","pages":"33-44"},"PeriodicalIF":0.1000,"publicationDate":"2016-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"2","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Gazi Akademik Bakis-Gazi Academic View","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.19060/GAV.320641","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"0","JCRName":"HUMANITIES, MULTIDISCIPLINARY","Score":null,"Total":0}
引用次数: 2
Abstract
Birinci Dunya Savasi doneminde Itilaf Devletlerinin ilgilendikleri en onemli konulardan birisi ‘Şark Meselesi’ olarak da adlandirilan Osmanli Devleti’nin parcalanmasi meselesiydi. Bu maksatla Itilaf Devletleri savas donemi cerisinde bazi gizli antlasmalar imzalanmistir. Hic suphesiz bunlar icerisinde yer alan Sykes-Picot antlasmasi Ortadogu’nun kaderini belirleyen temel bir siyasi belge niteligini tasimistir. Avrupali guclerin ekonomik ve siyasi cikarlari cercevesinde hazirlanan Sykes-Picot duzeni boylece Ortadogu’daki siyasi ve cografi birlik duzen ve ahengi bir daha duzelmeyecek sekilde alt ust etti ve gunumuzde devam eden bircok krizlerin de kaynagi oldu. Turkiye ise ozellikle Ingiltere ve Fransa’nin savas sonrasinda bolgede tatbik etmeye calistigi Sykes-Picot duzenine karsi alternatif arayislara yonelmistir. Ancak, Mustafa Kemal Pasa liderliginde Milli Mucadeleyi yuruten Turkiye’nin siyasi-askeri imkân ve gucu Avrupali emperyalist devletler karsisinda cok sinirliydi. Bu sebepten dolayi Turkiye, Cumhuriyetin kurulmasindan sonraki surcte Batili guclere karsi bolgede alternatif bir duzen olusturma yerine bolge ulkeleriyle denge arayislari icerisine girmis ve bu cercevede Turkiye’nin onculugunde 1937 yilinda Sadabad Pakti kurulmustur. Ingiliz ve Turk arsiv kaynaklarina dayali olarak hazirlanan makalede ikinci el materyale de ilgisi nispetinde yer verilmis ve Turkiye’nin Ortadogu politikasi incelenmeye calisilmistir.