Ocak 1918 Tarihli Rapora Göre Dobruca’nın İdari, Siyasi ve Demografik Yapısı

Abstract

Osmanli Devleti, XIX. yuzyilin basindan itibaren cografi daralma, nufus hareketliligi (goc) ve iskân gibi sebeplerle ulkenin ihtiyac duydugu bolgeler hakkinda raporlar hazirlatmis ve bu raporlar dogrultusunda yeni politikalar uygulamistir. Stratejik konumu ve Mus­luman nufusun yogun yasadigi bir yer olmasi dolayisiyla, Dobruca da bu politikalarin uygulandigi cografyalardan birisi olmustur. Dobruca hakkinda degisik donemlerde bircok rapor hazirlanirken, I. Dunya Savasi zamaninda bu raporlarin sayisi daha da artmistir. Tipki Romanya ya da Bulgaristan gibi, Osmanli Devleti de Dobruca ile ilgili tasarrufta bulunabilmek icin calismalar yaparken, 1918’de bu calismalarin yogunlastigi gorulmustur. Bu calismalardan birisi de Osmanli Arsivi Daire Baskanligi Kutuphanesi’nde bulunan ve matbaa-i askeriye tarafindan 1334 (1918)’te basilan “Dobruca Kit’asinin Ahvâl-i Idariyye ve Ictimaiyyesi” adli rapordur. Raporda, bir yandan Romenlerin Musluman nufusu goce zorlamasi, diger yandan Bulgarlarin Dobruca’ya yerlesme arzusu anlatilirken, verilen nufus istatistikleri dikkat cekmektedir. Savas sirasinda Dobruca’nin onemli bir cephe haline gelmesi, Muttefik devletler tarafindan isgali, farkli idari teskilatlarin kurulmasi da raporda anlatilan onemli bilgilerdendir. Raporun hazirlanmasindaki en onemli neden ise Dobruca’nin yeniden Osmanli Devleti’ne birakilmasi ihtimaline karsi, burada olusturulacak idari teskilatlanmanin ne sekilde olacaginin belirlenmesidir.