İslam Edebiyatında İlmin Adabına Dair Bir Değerlendirme

Abstract

Dogru davranisin ancak dogru bilgiden kaynaklanabilecegi gerceginden hareketle, dogru davranislari hedefleyen Islam dininde, ilmin tahsiline son derece onem verilmistir. Bu onem, Islam edebiyatinda “ilim” konulu sayilamayacak nicelikte eserin vucuda gelmesinde kendini gostermektedir. Yine bu oneme binaen hadis ve Arap edebiyati kaynaklarina baktigimizda ilim tahsilinde bulunacak ogrencilerin takinmasi gereken ozel bir “ilim âdâbi” alaninin olustugu gorulmektedir. Aslina bakilirsa ilim ogrenmek her Musluman’a farzdir. Ancak bu tur “ilim âdâbi” eserlerinde birinci derecede hedef kitle, hayatinin bir kismini ilme tahsis etmis “talebe” kesimidir. Ilim taliplisinin bir omur boyu surecek tahsil yolculugunda kritik esikler, savrulmaya musait donemecler ve ilmin istismara ugrayabilecegi riskli alanlara dair pek cok ikaz ve isaretler bu eserlerde bulunmaktadir. Zira kimi zaman ilmi bir yanlis ameli pek cok dogruya mal olabilmektedir. Bu calismada, ulkemizde Islami ilimler tahsili ile mesgul olan onemli sayida bir kesime ve bu kesim icerisinde de ozellikle “yeni baslayanlara” yonelik hadis ve Arap edebiyati kaynaklarindan derlenmis prensipler ele alinmistir. Calisma agirlikli olarak sunum ve degerlendirmeye dayali olacagi icin konu cercevesinde -rehberlik amacli- secilen literal malzeme arz edilerek gunumuz -Islami ilimler ogrencilerine- gore yorumlanmistir.