ERBİL TÜRKMENLERİ ARASINDA RAMAZAN GELENEKLERİ

IF 0.1 4区 社会学 0 FOLKLORE Milli Folklor Pub Date : 2023-01-27 DOI:10.58242/millifolklor.1150638
Pınar Şi̇mşek, H. Demirkaya
{"title":"ERBİL TÜRKMENLERİ ARASINDA RAMAZAN GELENEKLERİ","authors":"Pınar Şi̇mşek, H. Demirkaya","doi":"10.58242/millifolklor.1150638","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Değerler ve kültür şüphesiz bir milletin gerçek varlığını ortaya koyar. Dolayısıyla bir milletin var olabilmesi; ana dilini, folklorunu, gelenek-göreneklerini, örf-adetlerini, millî benliğini, değer yargılarını muhafaza edip kendi kültürüne sahip çıkması ile mümkündür. Yeryüzünde büyük bir alana yayılan Türk devlet ve topluluklarının dil, kültür ve edebiyatlarının bilimsel yöntemlerle araştırılıp incelenmesinin Türk dünyasında dil, kültür, folklor ve edebiyat birliğine büyük katkısı olacaktır. Bu çalışmada, Erbil Türkmenlerinin kültür unsurlarından “Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı gelenekleri” ve özellikle Ramazan ayı denince ilk akla gelen “Sini-Zarf” oyunu ele alınmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; Erbil’de yaşayan Türkmenlerin Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı adet, gelenek ve göreneklerini bizzat burada yaşayanlardan elde edilen verilerle bilimsel olarak tespit edip bu kültür unsurlarının aktarımına katkıda bulunmaktır. Bu incelemeyi yapabilmek için nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ve saha araştırması yöntemleri kullanılmıştır. Saha araştırmasında; görüşme tekniklerinden “Yarı yapılandırılmış görüşme tekniği” uygulanarak Erbil’de ikamet eden, kendi milli kültürüne dair bilgisi olan ve gelenek-görenekleri uygulayan, sosyal çevresi geniş yedi Erbil Türkmeni ile görüşülmüştür. Özellikle görüşme yapılacak kişilerin hem kültür aktarımında gelecek nesiller için rolü olacak gençlerden hem de şimdiki nesillere kültür aktarımını bizzat yapmakta olan orta yaşlardan olması sağlanarak kaynak kişilerin kuşaklar arası geçiş dönemlerinden Türkmen bireyler olmasına özen gösterilmiştir. Irak’ta Türkmenler; Musul, Erbil, Kerkük, Diyale, Selahattin ve bu illere bağlı onlarca ilçe, nahiye ve köyde yoğun olarak yaşamaktadırlar. Bununla birlikte başkent Bağdat başta olmak üzere farklı nedenlerden dolayı Irak’ın muhtelif illerinde yaşayan binlerce Türkmen’in bulunduğu rahatlıkla söylenebilir. Bu bölgelerde 2010 ve sonrasında özellikle Erbil’de uygulanan nüfus politikaları sonucunda eskisine nazaran daha az Türkmen ikamet etmekte olsa da Türkmenler milli ve kültürel varlıklarını yeni nesillere aktararak korumaya çalışmaktadır. Erbil’de yaşayan Türkmenlerin kendi kültür unsurlarının yaşatılması, korunması ve gelecek nesillere aktarılması, bölgedeki varlıklarını gelecekte de devam ettirebilmesi açısından çok önemlidir. Kültürün yaşatılması ve devam ettirilmesi; gelenek ve görenekler, adetler, somut veya soyut kültür ve sözlü halk dili unsurlarının korunması ve yaşatılması ile gerçekleşir. UNESCO’nun Ekim 2003’te Genel Kurul kararı ile kabul ettiği “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması” sözleşmesinde belirtildiği üzere “Somut olmayan kültürel miras” alanları içerisinde “Toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler” de gösterilmiştir. Sözleşmede “Koruma” terimi somut olmayan kültürel mirasın varlığını güvence altına almaktadır. Koruma şu unsurlar ile mümkündür: “Belgeleme, Araştırma, Kimlik Saptama, Koruma, Geliştirme, Kuvvetlendirme, örgün ve örgün olmayan eğitimle kuşaktan kuşağa Aktarma”. Erbil Türkmenlerinde “Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı” gelenekleri, somut olmayan kültürel miras içinde yer alan ve nesillerden nesillere aktarılan kuvvetli toplumsal ritüellerdendir. Araştırmamız bu nedenle Erbil Türkmenlerinin kültür aktarımının en kuvvetli şekilde hissedildiği Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı gelenekleri ile sınırlandırılmıştır. Araştırmanın ilk bölümünde bu alanda yapılan araştırmalarla ilgili literatür taraması yapılmış, bu doğrultuda Irak ve Erbil Türkmenleri ile ilgili bilgilendirmelerde bulunulmuştur. İkinci bölümde; Erbil Türkmenlerinin Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı gelenek, görenek ve adetleri ile ilgili genel bilgiler verilmiş ve Erbil’de yaşayan çeşitli meslek ve değişik yaş gruplarından Türkmenlerle Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı ile ilgili yapılan görüşmelerin bulguları belirtilip analiz edilmiştir. Son bölümde görüşme bulguları analizleri temelinde, Erbil Türkmenlerinin Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı geleneklerinin kültür aktarımdaki rolü tespit edilerek Erbil Türkmenlerinin milli kültür unsurları tespiti ve kültür aktarımı ile ilgili yapılacak bilimsel çalışmalara katkı sağlayabilecek önerilerde bulunulmuştur.","PeriodicalId":44416,"journal":{"name":"Milli Folklor","volume":"58 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1000,"publicationDate":"2023-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Milli Folklor","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.58242/millifolklor.1150638","RegionNum":4,"RegionCategory":"社会学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"0","JCRName":"FOLKLORE","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0

Abstract

Değerler ve kültür şüphesiz bir milletin gerçek varlığını ortaya koyar. Dolayısıyla bir milletin var olabilmesi; ana dilini, folklorunu, gelenek-göreneklerini, örf-adetlerini, millî benliğini, değer yargılarını muhafaza edip kendi kültürüne sahip çıkması ile mümkündür. Yeryüzünde büyük bir alana yayılan Türk devlet ve topluluklarının dil, kültür ve edebiyatlarının bilimsel yöntemlerle araştırılıp incelenmesinin Türk dünyasında dil, kültür, folklor ve edebiyat birliğine büyük katkısı olacaktır. Bu çalışmada, Erbil Türkmenlerinin kültür unsurlarından “Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı gelenekleri” ve özellikle Ramazan ayı denince ilk akla gelen “Sini-Zarf” oyunu ele alınmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; Erbil’de yaşayan Türkmenlerin Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı adet, gelenek ve göreneklerini bizzat burada yaşayanlardan elde edilen verilerle bilimsel olarak tespit edip bu kültür unsurlarının aktarımına katkıda bulunmaktır. Bu incelemeyi yapabilmek için nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ve saha araştırması yöntemleri kullanılmıştır. Saha araştırmasında; görüşme tekniklerinden “Yarı yapılandırılmış görüşme tekniği” uygulanarak Erbil’de ikamet eden, kendi milli kültürüne dair bilgisi olan ve gelenek-görenekleri uygulayan, sosyal çevresi geniş yedi Erbil Türkmeni ile görüşülmüştür. Özellikle görüşme yapılacak kişilerin hem kültür aktarımında gelecek nesiller için rolü olacak gençlerden hem de şimdiki nesillere kültür aktarımını bizzat yapmakta olan orta yaşlardan olması sağlanarak kaynak kişilerin kuşaklar arası geçiş dönemlerinden Türkmen bireyler olmasına özen gösterilmiştir. Irak’ta Türkmenler; Musul, Erbil, Kerkük, Diyale, Selahattin ve bu illere bağlı onlarca ilçe, nahiye ve köyde yoğun olarak yaşamaktadırlar. Bununla birlikte başkent Bağdat başta olmak üzere farklı nedenlerden dolayı Irak’ın muhtelif illerinde yaşayan binlerce Türkmen’in bulunduğu rahatlıkla söylenebilir. Bu bölgelerde 2010 ve sonrasında özellikle Erbil’de uygulanan nüfus politikaları sonucunda eskisine nazaran daha az Türkmen ikamet etmekte olsa da Türkmenler milli ve kültürel varlıklarını yeni nesillere aktararak korumaya çalışmaktadır. Erbil’de yaşayan Türkmenlerin kendi kültür unsurlarının yaşatılması, korunması ve gelecek nesillere aktarılması, bölgedeki varlıklarını gelecekte de devam ettirebilmesi açısından çok önemlidir. Kültürün yaşatılması ve devam ettirilmesi; gelenek ve görenekler, adetler, somut veya soyut kültür ve sözlü halk dili unsurlarının korunması ve yaşatılması ile gerçekleşir. UNESCO’nun Ekim 2003’te Genel Kurul kararı ile kabul ettiği “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması” sözleşmesinde belirtildiği üzere “Somut olmayan kültürel miras” alanları içerisinde “Toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler” de gösterilmiştir. Sözleşmede “Koruma” terimi somut olmayan kültürel mirasın varlığını güvence altına almaktadır. Koruma şu unsurlar ile mümkündür: “Belgeleme, Araştırma, Kimlik Saptama, Koruma, Geliştirme, Kuvvetlendirme, örgün ve örgün olmayan eğitimle kuşaktan kuşağa Aktarma”. Erbil Türkmenlerinde “Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı” gelenekleri, somut olmayan kültürel miras içinde yer alan ve nesillerden nesillere aktarılan kuvvetli toplumsal ritüellerdendir. Araştırmamız bu nedenle Erbil Türkmenlerinin kültür aktarımının en kuvvetli şekilde hissedildiği Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı gelenekleri ile sınırlandırılmıştır. Araştırmanın ilk bölümünde bu alanda yapılan araştırmalarla ilgili literatür taraması yapılmış, bu doğrultuda Irak ve Erbil Türkmenleri ile ilgili bilgilendirmelerde bulunulmuştur. İkinci bölümde; Erbil Türkmenlerinin Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı gelenek, görenek ve adetleri ile ilgili genel bilgiler verilmiş ve Erbil’de yaşayan çeşitli meslek ve değişik yaş gruplarından Türkmenlerle Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı ile ilgili yapılan görüşmelerin bulguları belirtilip analiz edilmiştir. Son bölümde görüşme bulguları analizleri temelinde, Erbil Türkmenlerinin Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı geleneklerinin kültür aktarımdaki rolü tespit edilerek Erbil Türkmenlerinin milli kültür unsurları tespiti ve kültür aktarımı ile ilgili yapılacak bilimsel çalışmalara katkı sağlayabilecek önerilerde bulunulmuştur.
查看原文
分享 分享
微信好友 朋友圈 QQ好友 复制链接
本刊更多论文
求助全文
约1分钟内获得全文 去求助
来源期刊
Milli Folklor
Milli Folklor FOLKLORE-
CiteScore
0.30
自引率
50.00%
发文量
44
期刊介绍: Millî Folklor Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi 1989 yılında yayın hayatına başlamıştır. Halk Bilimi, Etnoloji, Antropoloji, Edebiyat ve kültür araştırmaları alanındaki çalışmalara yer veren Millî Folklor Dergisi 1998 yılından itibaren kimi ulusal/uluslararası indeksler ve veritabanları tarafından taranmaktadır. A&HCI, CSA, EBSCO, GJS, IBSS, MLA, SCOPUS, SJR, TA, UPD ve TÜBİTAK/ULABİM tarafından kaydedilen Millî Folklor Dergisi, araştırma, derleme, inceleme, çeviri ve tanıtma içerikli bilimsel metni hem basılı hem de elektronik ortamda okuru ile paylaşmaktadır.
期刊最新文献
POPÜLER KÜLTÜR VE FOLKLORUN KORUNMASI TAVSİYE KARARI: HAZIRLIK SÜRECİ VE METNİ AN LU-SHAN KÖROĞLU MU? SEMBOLİK ETKİLEŞİM BAĞLAMINDA MÜZİK BARIŞ MANÇO ÖRNEĞİ KAZAK TÜRKLERİNİN KÜLTÜR TARİHİNDE KOYUN BAŞINI MİSAFİRLERE İKRAM ETME GELENEĞİ KUZEY MAKEDONYALI TÜRKLERDEN DERLENEN İKİ NASREDDİN HOCA FIKRASINDA MİTİK YANSIMALAR: KEMİKLERDEN DİRİLTME
×
引用
GB/T 7714-2015
复制
MLA
复制
APA
复制
导出至
BibTeX EndNote RefMan NoteFirst NoteExpress
×
×
提示
您的信息不完整,为了账户安全,请先补充。
现在去补充
×
提示
您因"违规操作"
具体请查看互助需知
我知道了
×
提示
现在去查看 取消
×
提示
确定
0
微信
客服QQ
Book学术公众号 扫码关注我们
反馈
×
意见反馈
请填写您的意见或建议
请填写您的手机或邮箱
已复制链接
已复制链接
快去分享给好友吧!
我知道了
×
扫码分享
扫码分享
Book学术官方微信
Book学术文献互助
Book学术文献互助群
群 号:481959085
Book学术
文献互助 智能选刊 最新文献 互助须知 联系我们:info@booksci.cn
Book学术提供免费学术资源搜索服务,方便国内外学者检索中英文文献。致力于提供最便捷和优质的服务体验。
Copyright © 2023 Book学术 All rights reserved.
ghs 京公网安备 11010802042870号 京ICP备2023020795号-1