Սաթենիկ Ադամյանի ստեղծագործական ուղին (համառոտ ակնարկ)

Abstract

19-րդ դարավերջին հայ թատրոնի գլխավոր առանձնահատկությունը ձևային և էսթետիկական որոնումներն էին: Տվյալ ժամանակաշրջանում հայ թատրոնի սահմաններն ընդգրկում էին ոչ միայն հայրենի գավառները, այլև տարածվում ընդհուպ մինչև Մոսկ-վա, Կոստանդնուպոլիս, Թիֆլիս, Բաքու, որտեղ հանդիսատեսի դատին էին ներկայացվում բազում թատերական ներկայացումներ` շնորհալի հայ դերասանների մասնակցությամբ: Հենց այդ ժամանակաշրջանում իր դերասանական ուղին սկսեց Սաթենիկ Ադամյանը, ում շատերը հետագայում համարեցին հայ թատրոնի առաջնուհի: Սաթենիկ Ադամյանը լավ կրթություն ստացած սակավաթիվ դերասանուհիներից էր: Գերազանց տիրապետելով հայոց լեզվին՝ թարգմանել է մեկ տասնյակից ավելի պիեսներ` Ի. Պոտապենկոյի «Դյութական հեքիաթը», Ն. Ալեքսանդրովի «Մի ամուսնության պատմություն», Ա. Շնիցլերի «Զվարճալիք», Կնուտ Համսունի «Փառքի շեմին» և այլն: Հեղինակել է հայկական առաջին կինոլիբրետոն՝ ըստ Մ. Մանվելյանի «Դյութական հեքիաթ» սիմվոլիստական պիեսի: The main distinguishing feature of the late 19th-century Armenian theatre is the formal and aesthetic search. It was a time, when the boundaries of the Armenian theatre included not only the provinces of the motherland, but also extended to Moscow, Constantinople, Tbilisi, and other places, where many theatrical performances were presented with the participation of talented Armenian actors and actresses. Satenik Adamyan’s acting career began precisely during this period; later, many considered her the first lady of the Armenian theatre. Satenik Adamyan was one of the few actresses who received a good education. Having an excellent command of the Armenian language, she translated more than a dozen plays, including I. Potapenko's “Magic Tale”, N. Alexandrov՚s “The Story of a Marriage”, A. Schnitzler՚s “Fun”, Knut Hamsun՚s “On the Edge of Glory”, etc. Тhe actress is the author of the first film libretto based on the symbolic play by M. Manvelyan “Magic Story”. The life and creative path of Satenik Adamyan attracted the attention of many researchers in the theatrical field. Friends, relatives, and colleagues of the actress spoke of her with admiration and love. However, there does not exist a comprehensive study that would explain her acting profile, personality and all layers of creativity, as well as point out the important details in her biography. Taking into consideration the significance of the creative path of Satenik Adamyan in the further development and formation of the Armenian theatre, there are reasonable grounds to state that the study of the role of the actress in the history of the Armenian theatre, her creative principles and acting style features, is quite actual today.