Kantitatif Karakter Lokus Analizi ile Nohutta (Cicer arietinum L.) Kuraklık Toleransı Üzerine Bir Çalışma

Nohut bitkisi bitkisel kaynaklı protein temini açısından oldukça önemli bir bitki olup son yıllarda iklim değişikliğinin getirdiği kuraklık sorunu üretimi sınırlamaya başlamıştır. Bunun sonucu olarak ıslah programlarının bu yöne doğru yönlendirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu çalışma ile Kırşehir ilinden toplanan yerel nohut genotiplerinin kuraklığa toleransı ile genetik olarak bunun bağlantılı bölgelerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bunun için toplanan 67 nohut genotipi içinden kuraklığa toleranslı görülen KMNG-27 ile KKNG-09 genotiplerinin çaprazlanması ile elde edilen KGN-15 genotipi üzerinde çalışılmıştır. Çalışmada incelenen özellikler çimlenmeye kadar geçen gün sayısı, çiçeklenme gün sayısı, bitki boyu, bitki başına bakla sayısı, biyolojik verim, 100 tane ağırlığı, hasat indeksi, bağıl yaprak su içeriği, membran geçirgenlik indeksi, su alma indeksi, verim, kök uzunluğu, kök sürgün uzunluğu, kök sürgün oranı, kök taze ağırlığı, taze sürgün ağırlığı, kök kuru ağırlığı, sürgün kuru ağırlığı ve kök kuru ağırlığının toplam bitki kuru ağırlığına oranıdır. Sonuç olarak Yozgat ilinin Kırşehir iline göre yağış dağılımının daha düzenli olması nedeniyle fenotipik ve genotipik özellikler bakımından daha iyi durumda olduğu görülmüştür. Kullanılan 23 QTL’den 6’sı majör etkili olurken 17’si ise minör etkili olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre pozitif bir etkiye sahip olan QTL’lerin donör ebeveyn alellerinin özellik değerlerinin artırılmasına katkıda bulunabileceğini göstermiştir. Negatif etkiye sahip olanlar ise alıcı konumunda bulunan ebeveynin daha yüksek özelliğe sahip olduğunu göstermiştir. Her iki lokasyon için toprak üstü kısımlar için Kırşehir için 6 QTL ve Yozgat için 7 QTL tanımlanırken kök ile ilgili özellikler için incelenen özellikler için Kırşehir için 11 QTL ve Yozgat için 4 QTL tanımlanmıştır.