{"title":"Sosyo-Politik Gelişmişlik ve Çevre Göstergeleri","authors":"Abdulkadir Altinsoy","doi":"10.17550/akademikincelemeler.1214029","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Sosyo-politik gelişmişlik; toplumsal, ekonomik ve mekânsal özellikler açısından; eğitim, sağlık, altyapı, iletişim, ulaşım, konut, çevre gibi temel hizmetlerin sunulma düzeyinin, asgari standartların üstünde olması olarak tanımlanmaktadır. Sosyo-politik gelişmişliğe ilişkin farklı değerlendirmeler bulunmaktadır. Bunları öznel ve nesnel olarak iki grupta kategorize edebiliriz. Kişisel değerlendirmeler temel alınarak gerçekleştirilen yaklaşımlar öznel yaklaşım, bilimsel açıdan ölçülebilen veriler temel alınarak gerçekleştirilen yaklaşımlar nesnel yaklaşım olarak tanımlanmaktadır. Gelişmişliğin ölçülmesine yönelik gerçekleştirilen çalışmalarda farklı sonuçlar elde edilse de öznel göstergelerin de gerekliliğinin nesnel göstergelerden daha az olmaması yönünde görüş birliği bulunmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada uluslararası kuruluşlar, uluslararası şirketler ve ulusal kuruluşların sosyo-politik gelişmişlik ölçümlerinde kullandıkları endeksler tanıtılmıştır. Endekslerin belirlenmesinde literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Sosyo-politik gelişmişlik kavramı altında değerlendirilen doğal çevre hizmetleri bütünleşik sosyal politika kapsamında incelenmiştir. Bütünleşik sosyal politika kapsamında doğal çevre kriterleri “Km2'ye Düşen Orman Alanı”, “Şehir (Kent) Orman Alanı”, “Kişi Başına Toplam Elektrik Tüketimi (Kwh)”, “Atık Hizmeti Verilen Nüfus Oranı”, “Atık Su Artırma Tesisi ile Hizmet Verilen Belediye Nüfusunun Belediye Nüfusu İçindeki Payı” ve “PM10 İstasyon Değerleri Ortalaması (Hava Kirliliği)” olarak belirlenmiştir.","PeriodicalId":401248,"journal":{"name":"Akademik İncelemeler Dergisi (AID)","volume":"64 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-03-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Akademik İncelemeler Dergisi (AID)","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.1214029","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
Sosyo-politik gelişmişlik; toplumsal, ekonomik ve mekânsal özellikler açısından; eğitim, sağlık, altyapı, iletişim, ulaşım, konut, çevre gibi temel hizmetlerin sunulma düzeyinin, asgari standartların üstünde olması olarak tanımlanmaktadır. Sosyo-politik gelişmişliğe ilişkin farklı değerlendirmeler bulunmaktadır. Bunları öznel ve nesnel olarak iki grupta kategorize edebiliriz. Kişisel değerlendirmeler temel alınarak gerçekleştirilen yaklaşımlar öznel yaklaşım, bilimsel açıdan ölçülebilen veriler temel alınarak gerçekleştirilen yaklaşımlar nesnel yaklaşım olarak tanımlanmaktadır. Gelişmişliğin ölçülmesine yönelik gerçekleştirilen çalışmalarda farklı sonuçlar elde edilse de öznel göstergelerin de gerekliliğinin nesnel göstergelerden daha az olmaması yönünde görüş birliği bulunmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada uluslararası kuruluşlar, uluslararası şirketler ve ulusal kuruluşların sosyo-politik gelişmişlik ölçümlerinde kullandıkları endeksler tanıtılmıştır. Endekslerin belirlenmesinde literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Sosyo-politik gelişmişlik kavramı altında değerlendirilen doğal çevre hizmetleri bütünleşik sosyal politika kapsamında incelenmiştir. Bütünleşik sosyal politika kapsamında doğal çevre kriterleri “Km2'ye Düşen Orman Alanı”, “Şehir (Kent) Orman Alanı”, “Kişi Başına Toplam Elektrik Tüketimi (Kwh)”, “Atık Hizmeti Verilen Nüfus Oranı”, “Atık Su Artırma Tesisi ile Hizmet Verilen Belediye Nüfusunun Belediye Nüfusu İçindeki Payı” ve “PM10 İstasyon Değerleri Ortalaması (Hava Kirliliği)” olarak belirlenmiştir.