16. ve 17. YÜZYIL KLASİK HİCİV ŞİİRLERİNDE FARKLI YAKLAŞIMLAR

Divan şairleri, yaşadıkları dönemin sosyal yaşantısını her yönüyle yansıtan ipuçları da vermişlerdir. Özellikle hiciv şiirlerinde gerçek kişi ve yer adlarının kullanılması yanında toplumsal yaşama dair çeşitli izleri görmek mümkündür. Divan şiirinin hiciv sahasında kalem oynatan şairleri; çevrelerinde gördükleri aksaklıkları, sosyal hayattaki bozuklukları ve bunlara neden olduğunu düşündükleri yönetici, asker ve bürokrat sınıfından kişileri kendilerine özgü yaklaşımlarla hicvetmişler, sanatlı veya doğrudan anlatım yöntemleri ile eleştirme yoluna gitmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğunun en kudretli çağlarından itibaren ortaya çıkmaya başlayan çürüme emareleri, artan yolsuzluklar, halkın zor durumu hiciv şiirlerinde dile getirilmeye başlanmıştır. Bu ortam içinde 16. 17. asırlarda ön plana çıkan üç önemli şairin hiciv sahasında dikkate değer eserler verdiğini; bu döneme ait yer, durum, olay ve kişilere birbirinden farklı bakış açılarıyla yaklaştığını görmekteyiz. Sözünü ettiğimiz üç şair; Bağdatlı Ruhî, Nefî ve Hevayî’dir. Makalede bilhassa bu üç şairin yergi şiirleri incelenip bu üç şairdeki sosyal yaşam ve gerçek dünyaya dair farklı bakış açıları karşılaştırılmış ve bu şairlerden hareketle bu asırlarda Osmanlı Devleti içinde görülen sosyal ve siyasal bozuklukların dönemin Klasik Türk şiirine yansıması değerlendirilmiştir.