{"title":"სახალხორესპუბლიკური პარტია","authors":"მაია მანჩხაშვილი","doi":"10.61671/hos.6.2023.6784","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"ნაშრომი „სახალხო რესპუბლიკური პარტია” ეხება თურქეთის რესპუბლიკის დაფუძნების პერიოდისათვის ერთპარტიული მმართველობის პერიოდს, როდესაც რესპუბლიკის დამფუძნებელი მუსტაფა ქემალი ცდილობს ახლადშექმნილ სახელმწიფოში პოლიტიკურ პროცესებს მისცეს ისეთი სახე, როგორც ეს დემოკრატიულ რესპუბლიკებს ახასიათებთ და აფუძნებს პოლიტიკურ პარტიას. ნაშრომში მოკლედაა აღწერილი ამ პარტიის შექმნის წინაპირობები და მის პოლიტიკურ პროცესებში მონაწილეობის ისტორია. პოლიტიკური პარტიის შექმნას დიდი მნიშვნელობა ქონდაამ ქვეყნის განვითარების ისტორიაში. მიუხედავად იმისა, რომ დიდი ხნის განმავლობაში, 1950 წლამდე, ერთპარტიული მმართველობის პერიოდია ქვეყანაში, ამპარტიის არსებობა საფუძველს უყრის მრავალპარტიულ მოძრაობას და მომავალში მის საფუძველზე არაერთი პოლიტიკურიპარტია აღმოცენდება. ზოგიერთი მკვლევარი საუბრობს ერთპარტიული პერიოდის პრობლემებზე და არადემოკრატიული მმართველობის ფორმაზე ამ პერიოდის თურქეთში, რაც სრულიად გასაგები კრიტიკაა და მას ობიექტური საფუძველი აქვს, მაგრამ გასათვალისწინებელია მრავალი გარემოება, რამაც განაპირობა ერთპარტიული რეჟიმის არსებობა ქვეყანაში; მათგან ყველაზე მთავარი გახლდათ ის, რომ ქვეყანას არ გააჩნდა პარტიული და ინსტიტუციური მმართველობის გამოცდილება, რაც ნიშნავდა იმას, რომ საფუძველი იყო მოსამზადებელი მრავალპარტიული, დემოკრატიური სახელმწიფოს ასაშენებლად. სწორედ ამ საფუძველის მომზადებას ქონდა დიდი მნიშვნელობა და სწორედ ამ ერთი პარტიის არსებობაა უკვე საფუძველი დემოკრატიული სისტემისასაშენებლად. პარტიების წარმოშობის ისტორია თურქეთის რესპუბლიკაში ჯერ კიდევ ოსმალეთის იმპერიის პერიოდიდან იწყება, როცა პირველი პოლიტიკური გაერთიანება „ახალგაზრდა ოსმალთა მოძრაობა“ შეიქმნა, მოგვიანებით კი პოლიტიკური პარტია „ერთიანობა და პროგრესი“. მართალია, მათ თანამედროვე შინაარსით პოლიტიკურ პარტიას და მოძრაობას ვერ ვუწოდებთ, მაგრამ სწორედ მათი არსებობით იწყება თურქული რეალობისათვის პოლიტიკური პარტიების არსებობის ისტორიები.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"11 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"სახალხო რესპუბლიკური პარტია\",\"authors\":\"მაია მანჩხაშვილი\",\"doi\":\"10.61671/hos.6.2023.6784\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"ნაშრომი „სახალხო რესპუბლიკური პარტია” ეხება თურქეთის რესპუბლიკის დაფუძნების პერიოდისათვის ერთპარტიული მმართველობის პერიოდს, როდესაც რესპუბლიკის დამფუძნებელი მუსტაფა ქემალი ცდილობს ახლადშექმნილ სახელმწიფოში პოლიტიკურ პროცესებს მისცეს ისეთი სახე, როგორც ეს დემოკრატიულ რესპუბლიკებს ახასიათებთ და აფუძნებს პოლიტიკურ პარტიას. ნაშრომში მოკლედაა აღწერილი ამ პარტიის შექმნის წინაპირობები და მის პოლიტიკურ პროცესებში მონაწილეობის ისტორია. პოლიტიკური პარტიის შექმნას დიდი მნიშვნელობა ქონდაამ ქვეყნის განვითარების ისტორიაში. მიუხედავად იმისა, რომ დიდი ხნის განმავლობაში, 1950 წლამდე, ერთპარტიული მმართველობის პერიოდია ქვეყანაში, ამპარტიის არსებობა საფუძველს უყრის მრავალპარტიულ მოძრაობას და მომავალში მის საფუძველზე არაერთი პოლიტიკურიპარტია აღმოცენდება. ზოგიერთი მკვლევარი საუბრობს ერთპარტიული პერიოდის პრობლემებზე და არადემოკრატიული მმართველობის ფორმაზე ამ პერიოდის თურქეთში, რაც სრულიად გასაგები კრიტიკაა და მას ობიექტური საფუძველი აქვს, მაგრამ გასათვალისწინებელია მრავალი გარემოება, რამაც განაპირობა ერთპარტიული რეჟიმის არსებობა ქვეყანაში; მათგან ყველაზე მთავარი გახლდათ ის, რომ ქვეყანას არ გააჩნდა პარტიული და ინსტიტუციური მმართველობის გამოცდილება, რაც ნიშნავდა იმას, რომ საფუძველი იყო მოსამზადებელი მრავალპარტიული, დემოკრატიური სახელმწიფოს ასაშენებლად. სწორედ ამ საფუძველის მომზადებას ქონდა დიდი მნიშვნელობა და სწორედ ამ ერთი პარტიის არსებობაა უკვე საფუძველი დემოკრატიული სისტემისასაშენებლად. პარტიების წარმოშობის ისტორია თურქეთის რესპუბლიკაში ჯერ კიდევ ოსმალეთის იმპერიის პერიოდიდან იწყება, როცა პირველი პოლიტიკური გაერთიანება „ახალგაზრდა ოსმალთა მოძრაობა“ შეიქმნა, მოგვიანებით კი პოლიტიკური პარტია „ერთიანობა და პროგრესი“. მართალია, მათ თანამედროვე შინაარსით პოლიტიკურ პარტიას და მოძრაობას ვერ ვუწოდებთ, მაგრამ სწორედ მათი არსებობით იწყება თურქული რეალობისათვის პოლიტიკური პარტიების არსებობის ისტორიები.\",\"PeriodicalId\":509549,\"journal\":{\"name\":\"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე\",\"volume\":\"11 1\",\"pages\":\"\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-06-23\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.6784\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.6784","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
ნაშრომი "სახალხო რესპუბლიკური პარტია" ეხება თურქეთის რესპუბლიკის დაფუძნების პერიოდისათვის ერთპარტიული მმართველობის პერიოდს,როდესაც რესპუბლიკის დამფუძნებელი მუსტაფა ქემალი ცდილობს ახლადშექმნილ სახელმწიფოში პოლიტიკურ პროცესებს მისცეს ისეთი სახე, როგორც ეს დემოკრატიულ რესპუბლიკებს ახასიათებთ და აფუძნებს პოლიტიკურ პარტიას. 痺აშრომში მოკლედაა აღწერილი ამ პარტიის შექმის წი痺აპირობები დამის პოლიტიკურ პროცესებშიმოაწილეობის ისტორია. 痺პლიტიკური პარტიის შ 痺。痺მასიდი მ 痺იშველობა 痺ო痺დაამ 痺ვეყ痺ის გა痺ვითარების ისტორიაში. მიუხედავად იმისა, რომ დიდი ხნის განმავლობაში, რომ დიდი ხნის განმავლობაში, რომ დიდი წლამდე, რომ რომ ერთპარტიული მმართველობის პერიოდია ქვეყანაში,痺მაპარტის არსებობა საფუძველს უძვლს მრავლპარტულ მოძრაობას და მომავალში მის საფუძვლეზე არაერთი პოლტიკურპარტია აღმოცენდება. ზოგიერთი მკვლევარი საურობს ერთპარტიული პრეოდის პრობლემეზე და არადემოკრატიული მმართველობი ს ფორმაზე ამ პერიოდისთუქრეთში、რაც სრულიად გასაგები კრიტიკაა და მას ობიექტური საფუძველი აქვს, მაგრამ გასათვალისწინებელია მრავალი გარემოება, რამაც განაპირობა ერთპარტიული რეჟიმის არსებობა ქვეყანაში;痺 ყვ 壯ლაზე მთავარი გახლდათ ის, რომ 痺ვეყა痺ას არ გააჩ 痺და პარტი-უ დლია 痺სტიტუცი-ური მმართველობის გამოცდილება、痺憮倔აც 痺憮倔ავდა იმას, რომ საფუძველი იყო მოსამზადებელი მრავალპარტული, დემოკარტიური სახელმწიფოს ასაშენებლად.სწორედ ამ საფუძველის მომზადებას ქონდა დიდი მნიშვნელობა და სწორედ ამ ერთი პარტიის არსებობაა უკვე საფუძველი დემოკრატიული სისტემისასაშენებლად. 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺痺ო痺ცა პირველი პოლიტიკური გაერთია痺ება "ახალზრდა ოსმალთა მოძრაობა" შეი痺მ痺ა, მოგვ,ია 痺ებით კი პოლიტიკური პარტია "ეთრია痺ობა დაპროგრესი"。მართალია, მათ თანამედროვე შინაარსით პოლიტიკურ პარტიას და მოძრაობას ვერ ვუწოდებთ, მაგრამ სწორედ მათი არსებობით იწყება თურქული რეალობისათვის პოლიტიკური პარტიების არსებობის ისტორიები.
ნაშრომი „სახალხო რესპუბლიკური პარტია” ეხება თურქეთის რესპუბლიკის დაფუძნების პერიოდისათვის ერთპარტიული მმართველობის პერიოდს, როდესაც რესპუბლიკის დამფუძნებელი მუსტაფა ქემალი ცდილობს ახლადშექმნილ სახელმწიფოში პოლიტიკურ პროცესებს მისცეს ისეთი სახე, როგორც ეს დემოკრატიულ რესპუბლიკებს ახასიათებთ და აფუძნებს პოლიტიკურ პარტიას. ნაშრომში მოკლედაა აღწერილი ამ პარტიის შექმნის წინაპირობები და მის პოლიტიკურ პროცესებში მონაწილეობის ისტორია. პოლიტიკური პარტიის შექმნას დიდი მნიშვნელობა ქონდაამ ქვეყნის განვითარების ისტორიაში. მიუხედავად იმისა, რომ დიდი ხნის განმავლობაში, 1950 წლამდე, ერთპარტიული მმართველობის პერიოდია ქვეყანაში, ამპარტიის არსებობა საფუძველს უყრის მრავალპარტიულ მოძრაობას და მომავალში მის საფუძველზე არაერთი პოლიტიკურიპარტია აღმოცენდება. ზოგიერთი მკვლევარი საუბრობს ერთპარტიული პერიოდის პრობლემებზე და არადემოკრატიული მმართველობის ფორმაზე ამ პერიოდის თურქეთში, რაც სრულიად გასაგები კრიტიკაა და მას ობიექტური საფუძველი აქვს, მაგრამ გასათვალისწინებელია მრავალი გარემოება, რამაც განაპირობა ერთპარტიული რეჟიმის არსებობა ქვეყანაში; მათგან ყველაზე მთავარი გახლდათ ის, რომ ქვეყანას არ გააჩნდა პარტიული და ინსტიტუციური მმართველობის გამოცდილება, რაც ნიშნავდა იმას, რომ საფუძველი იყო მოსამზადებელი მრავალპარტიული, დემოკრატიური სახელმწიფოს ასაშენებლად. სწორედ ამ საფუძველის მომზადებას ქონდა დიდი მნიშვნელობა და სწორედ ამ ერთი პარტიის არსებობაა უკვე საფუძველი დემოკრატიული სისტემისასაშენებლად. პარტიების წარმოშობის ისტორია თურქეთის რესპუბლიკაში ჯერ კიდევ ოსმალეთის იმპერიის პერიოდიდან იწყება, როცა პირველი პოლიტიკური გაერთიანება „ახალგაზრდა ოსმალთა მოძრაობა“ შეიქმნა, მოგვიანებით კი პოლიტიკური პარტია „ერთიანობა და პროგრესი“. მართალია, მათ თანამედროვე შინაარსით პოლიტიკურ პარტიას და მოძრაობას ვერ ვუწოდებთ, მაგრამ სწორედ მათი არსებობით იწყება თურქული რეალობისათვის პოლიტიკური პარტიების არსებობის ისტორიები.