{"title":"气候变暖条件下波兰河流排放机制的不确定性","authors":"D. Wrzesiński, Wiktoria Brzezińska","doi":"10.12657/czageo-95-08","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Obserwowana od końca lat 80. XX w. zmiana klimatu w Polsce polegająca na istotnym wzroście temperatury powietrza prowadzi do zmiany funkcjonowania środowiska hydrologicznego, w tym sposobu zasilania rzek i wysokości oraz rozkładu odpływu w cyklu rocznym. Celem pracy jest przedstawienie przestrzennego zróżnicowania niepewności reżimu odpływu rzek i jej zmian w Polsce w latach 1951–2020 na podstawie miary opartej na teorii entropii informacji Shannona. Ustalono stopień niepewności odpływu w cyklu rocznym w całym wieloleciu 1951–2020 oraz w dwóch podokresach: przed silnym wzrostem temperatury powietrza (1951–1988) i w jego czasie (1988–2020). Po roku 1988 nastąpił wzrost niepewności i wyrównanie rozkładu odpływu rzek w przypadku 86% przekrojów wodowskazowych w dorzeczu Wisły, istotny statystycznie we wschodniej części dorzecza. Natomiast odpływ większości rzek w dorzeczu Odry (61%) wykazał nieistotny statystycznie spadek entropii rozkładu odpływu. Do przyczyn takich zmian należy zaliczyć przestrzenne zróżnicowanie zmian wysokości odpływu i jego struktury w okresie ocieplenia. Entropia rozkładu informująca o sezonowości odpływu może być przydatną miarą charakteryzującą reżim odpływu i jego transformację w warunkach zmiany klimatu. Na zmianę reżimu odpływu najbardziej narażone są rzeki o reżimie niwalnym, zwłaszcza niwalnym silnie wykształconym, oraz reżimach złożonych: niwalno-pluwialnym i pluwialno-niwalnym.","PeriodicalId":505174,"journal":{"name":"Czasopismo Geograficzne","volume":" 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-05-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Niepewność reżimu odpływu rzek w Polsce w warunkach ocieplenia klimatu\",\"authors\":\"D. Wrzesiński, Wiktoria Brzezińska\",\"doi\":\"10.12657/czageo-95-08\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Obserwowana od końca lat 80. XX w. zmiana klimatu w Polsce polegająca na istotnym wzroście temperatury powietrza prowadzi do zmiany funkcjonowania środowiska hydrologicznego, w tym sposobu zasilania rzek i wysokości oraz rozkładu odpływu w cyklu rocznym. Celem pracy jest przedstawienie przestrzennego zróżnicowania niepewności reżimu odpływu rzek i jej zmian w Polsce w latach 1951–2020 na podstawie miary opartej na teorii entropii informacji Shannona. Ustalono stopień niepewności odpływu w cyklu rocznym w całym wieloleciu 1951–2020 oraz w dwóch podokresach: przed silnym wzrostem temperatury powietrza (1951–1988) i w jego czasie (1988–2020). Po roku 1988 nastąpił wzrost niepewności i wyrównanie rozkładu odpływu rzek w przypadku 86% przekrojów wodowskazowych w dorzeczu Wisły, istotny statystycznie we wschodniej części dorzecza. Natomiast odpływ większości rzek w dorzeczu Odry (61%) wykazał nieistotny statystycznie spadek entropii rozkładu odpływu. Do przyczyn takich zmian należy zaliczyć przestrzenne zróżnicowanie zmian wysokości odpływu i jego struktury w okresie ocieplenia. Entropia rozkładu informująca o sezonowości odpływu może być przydatną miarą charakteryzującą reżim odpływu i jego transformację w warunkach zmiany klimatu. Na zmianę reżimu odpływu najbardziej narażone są rzeki o reżimie niwalnym, zwłaszcza niwalnym silnie wykształconym, oraz reżimach złożonych: niwalno-pluwialnym i pluwialno-niwalnym.\",\"PeriodicalId\":505174,\"journal\":{\"name\":\"Czasopismo Geograficzne\",\"volume\":\" 7\",\"pages\":\"\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2024-05-10\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Czasopismo Geograficzne\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.12657/czageo-95-08\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Czasopismo Geograficzne","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.12657/czageo-95-08","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
Niepewność reżimu odpływu rzek w Polsce w warunkach ocieplenia klimatu
Obserwowana od końca lat 80. XX w. zmiana klimatu w Polsce polegająca na istotnym wzroście temperatury powietrza prowadzi do zmiany funkcjonowania środowiska hydrologicznego, w tym sposobu zasilania rzek i wysokości oraz rozkładu odpływu w cyklu rocznym. Celem pracy jest przedstawienie przestrzennego zróżnicowania niepewności reżimu odpływu rzek i jej zmian w Polsce w latach 1951–2020 na podstawie miary opartej na teorii entropii informacji Shannona. Ustalono stopień niepewności odpływu w cyklu rocznym w całym wieloleciu 1951–2020 oraz w dwóch podokresach: przed silnym wzrostem temperatury powietrza (1951–1988) i w jego czasie (1988–2020). Po roku 1988 nastąpił wzrost niepewności i wyrównanie rozkładu odpływu rzek w przypadku 86% przekrojów wodowskazowych w dorzeczu Wisły, istotny statystycznie we wschodniej części dorzecza. Natomiast odpływ większości rzek w dorzeczu Odry (61%) wykazał nieistotny statystycznie spadek entropii rozkładu odpływu. Do przyczyn takich zmian należy zaliczyć przestrzenne zróżnicowanie zmian wysokości odpływu i jego struktury w okresie ocieplenia. Entropia rozkładu informująca o sezonowości odpływu może być przydatną miarą charakteryzującą reżim odpływu i jego transformację w warunkach zmiany klimatu. Na zmianę reżimu odpływu najbardziej narażone są rzeki o reżimie niwalnym, zwłaszcza niwalnym silnie wykształconym, oraz reżimach złożonych: niwalno-pluwialnym i pluwialno-niwalnym.