İMGEDEN GERÇEĞE, SİNEMADA METAVERSE

Metaverse, Türkçe bir ifadeyle “öteevren” son yılların en popüler kavramlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Kavramın bu kadar popüler olmasının temelinde, teori ve uygulamada hızla gelişen ve sınırları henüz tam olarak netleştirilemeyen bir alan olarak, teknolojik bir dönüşüm vaadinde bulunan fütüristik bir dünyayı tanımlaması yer almaktadır. Teknolojiye dayalı bu yeni evrenin bileşenleri her ne kadar insanlık için yeni bir alan gibi görülse de bilim kurgu etiketiyle Hollywood sinemasının uzun süredir öteevrenler ile bağlantılı konuları işlediği bilinmektedir. Çalışma, bu bağlamda metaverse kavramına kültür endüstrisi ve Hollywood sinemasının, teknolojinin inşasındaki rolü ekseninde yaklaşmaktadır. Bu noktada tarihsel süreçte Hollywood sinemasının nasıl bir “metaverse” tasarladığı; nasıl sunduğu, metaverse’ün sinemada nasıl temsil edildiği, sinematik anlatım yoluyla nasıl bir metaverse hayali-yaklaşımı ortaya konulduğu başlıkları üzerinde durulmaktadır. Bu amaçla sinema literatürü detaylı bir şekilde taranmış; metaverse ile ilintili kavramları (VR, AR, AI vb.) barındıran 16 film tespit edilmiştir. Bu filmlerde, öncelikle metaverse ile bağlantılı teknolojinin erken ve yakın dönemde sinemaya nasıl yansıtıldığı araştırılmıştır. İkinci aşamada bilim kurgu eksenli sinema anlatısı ve günümüz metaverse olgusu arasında bağ kurulmaya çalışılmıştır. İncelenen filmlerde metaverse kavramının henüz teknolojik olarak görünür olmadığı dönemlerde, sinema yoluyla temel bir metaverse algısının oluşturulduğu, bir metaverse çerçevesi çizildiği, gelecekçi yaklaşımlarla teknolojik bir perspektif oluşturulduğu sonucuna ulaşılmıştır.