Reinforcing Place Attachment Through its Disruption: An Ethnographic Example from the Solidarita Housing Estate in Prague

Reinforcing Place Attachment Through its Disruption: An Ethnographic Example from the Solidarita Housing Estate in PragueThe Solidarita housing estate was built during the years 1946–1951 as one of the first post-war housing estates in Prague, former Czechoslovakia. Inspired by Scandinavian urban standards, architects designed Solidarita as an urban architectural experiment that combined innovative urban strategies, new technologies, collective approach, and cooperative financing. The socio-spatial structure of Solidarita was influenced by the ideology of socialism – the production of an egalitarian society through a centrally planned economy and collective ownership. As a result, the estate was self-sufficient and conducive to neighborly meetings, and it strengthened their relations through its form. The political transformation, commercialization, and privatization in the 1990s caused a gradual change of the socio-spatial image of the neighborhood. Some elements of the housing complex started to lose their original function and the community character of Solidarita could be jeopardized. Using the theoretical concept of place attachment and the concept of social production of place, the aim of this paper is to show how residents of the Solidarita housing estate in Prague are attached to the place of their home and neighborhood and how this attachment is reconceptualized through the post-socialist socio-spatial changes of the place.Posilování vztahu k místu skrz jeho narušení: etnografický příklad ze sídliště Solidarita v PrazeSídliště Solidarita bylo postaveno v letech 1946–1951 jako jedno z prvních poválečných sídlišť v Praze. Architekti, inspirováni skandinávskými urbanistickými standardy, postavili sídliště jako experiment, který kombinoval inovativní urbanistické strategie, nové technologie, principy kolektivního bydlení a družstevní financovnání. Do tehdejší podoby sídliště se rovněž promítla ideologie státního socialismu, jenž byl založen na centrálně plánováném ekonomickém systému a společném vlastnictví. V době svého vzniku měla být Solidarita místem, které svou prostorovou formou a soběstačností podporuje a posiluje sousedské vazby a vztah rezidentů k místu svého domova. Události po roce 1989, doprovázené procesem privatizace a komercionalizace, zapříčinily postupnou transformaci socio-prostorových charakteristik sousedství. Některé původní prvky sídliště ztratily svou původní funkci a spolu s postupnou individualizací začal být komunitní charakter sídliště ohrožován. Článek využívá teoretické koncepty přináležitost k místu (place attachment) a sociální produkce místa (social production of space). Jeho cílem je zjistit, jak a skrze co jsou rezidenti Solidarity připoutáni k místu svého domova a jak je tato přináležitost k místu re/konceptualizována v kontextu post-socialistické socio-prostorové transformace Solidarity. Wzmacnianie więzi z miejscem poprzez jej przekształcenie: etnograficzna analiza osiedla Solidarita w PradzeOsiedle Solidarita zostało wzniesione w latach 1946-1951 jako jedno z pierwszych powojennych osiedli w Pradze. Architekci, inspirowani skandynawskimi standardami urbanistycznymi, zaprojektowali je jako eksperyment, który łączył innowacyjne strategie urbanistyczne, nowe technologie, zasady mieszkalnictwa zbiorowego z finansowaniem społecznym. W pierwotnym kształcie osiedla uwidacznia się też wpływ ideologii socjalizmu państwowego, opierającego się na centralnie planowanym systemie ekonomicznym oraz własności społecznej. W chwili swego powstania Solidarita miała być miejscem oddziałującym na mieszkańców poprzez swą formę przestrzenną oraz samowystarczalność, co miało przyczyniać się do rozwoju więzi sąsiedzkich oraz związania się mieszkańców z miejscem. Wydarzenia po 1989 roku, którym towarzyszyły procesy prywatyzacji i komercjalizacji, stały się powodem stopniowej transformacji społeczno-przestrzennych cech sąsiedztwa. Niektóre z pierwotnych elementów osiedla utraciły swoją funkcję, co wraz z postępującą indywidualizacją przyczyniło się do osłabienia wspólnotowego charakteru osiedla. W artykule oparto się na teoretycznej koncepcji przywiązania do miejsca (place attachment) oraz społecznego tworzenia miejsca (social production of space). Celem artykułu jest sprawdzenie, czy i w jaki sposób mieszkańcy Solidarity są związani z miejscem i jak owo przywiązanie do miejsca ulega re/konceptualizacji w kontekście postsocjalistycznej, społeczno-przestrzennej transformacji osiedla.