Uzlette Bir Şair: Mehmed Bey b. Musâ Paşa (Emîrî)

Hayati hakkinda tezkire ve diger biyografi kaynaklarinda bilgi bulunmayan Emiri,  16. yuzyil sairlerindedir. Bu yuzyilin ilk ceyreginde dunyaya gelen sairin annesi, Piri  Mehmed Pasa’nin kizi Ala Hanim’dir. Babasi Musâ Pasa ise Kizil Ahmed’in ogludur.  Kucuk yasta devlet hizmetine giren Emiri, zamanla yukselerek sancak beyi olmustur.  Beysehir, Ankara ve Bursa’da sancak beyi olarak gorev yapmistir. 1579 yilinda,  sancak beyliginden ayrildiktan sonra, memleketi Bolu’ya donerek siirle ilgilenmeye  baslamistir. Emiri, siirlerinde Turkce ve Farscayi ayni duzey ve yogunlukta kullanan  bir sairdir. Yaklasik on yil gibi kisa bir zaman zarfinda, dort divan ve on dort mesnevi  vucuda getirmistir. Heft Vâdi, Mergubu’l-Kulub, Mahzen-i Râz, Sohbet-nâme, Sifâtu’lÂsikin,  Ahlâk-i Kâmilin, Bostân Tercumesi, Gulsen-i Ebrâr ve Mir’atu’l-Ebrâr, Asknâme,  Muhabbet-nâme, Tarikat-nâme, Irâdet-nâme ve Pend-nâme isimlerini tasiyan mesnevilerinin cogu Farsca’dan tercumedir. Bu makalede, hayati ve eserleri hakkinda cok az sey bilinen Emiri’nin kisa bir  monografisi ortaya konulmaya calisilmistir. Birinci bolumde sairin hayatinin karanlik  donemlerine isik tutmak icin dedesi ve babasi hakkinda etraflica bilgi verilmistir.  Ikinci bolumde, arsiv ve donemin kroniklerinden yararlanarak, Emiri’nin hayati  aydinlatilmaya calisilmistir. Ucuncu bolumde, Emiri’nin eserleri hakkinda bilgi  verilerek yazma nushalari tanitilmistir. Son bolumde ise Emiri’nin edebi huviyeti  uzerinde durulmustur.