Türk Dış Politikası Araştırmalarında İsveç Arşivlerinin (RIKSARKIVET VE KRIGSARKIVET) Önemi

Tarih ve uluslararasi iliskiler acisindan onemli taniklar olan arsivler, “devlet varliginin hafizasi” olarak stratejik onem tasimalari yaninda; devletin ve kisilerin haklarini, diplomatik iliskilerin belgelerini koru­yarak bir konuyu aydinlatip yeniden duzenlemeyi saglarlar. 19.yuzyildan itibaren savaslara girme­yen Isvec, izlemis oldugu tarafsizlik politikasi cercevesinde Osmanli Devleti ile iliskilerini diplomatik ve ekonomik alanda gelistirmisti. Isvec, XII. Charles’ten itibaren Istanbul’da kalici bir temsilcilik acarak Osmanli Devleti’ndeki gelismeleri yakindan takip etmisti. Isvecli diplomatlarin gonderdigi raporlar ve Osmanli ulkesini ziyaret eden diplomat ve seyyahlarin anilari, Turk dis politikasi calismalarinda onemli bir kaynak teskil etmektedir. Turk tarihinin yazilmasi ve ogrenilmesinde buyuk onem tasiyan bu kay­naklar Isvec Devlet Arsivi (Riksarkivet) ve Isvec Askeri Arsivi’nde (Krigsarkivet) bulunmaktadir. Ma­alesef Turk dis politikasi arastirmalarinda Isvec arsivlerinden yeterince istifade edilememistir. Hâlbuki Isvec arsivlerinde 17.yuzyildan itibaren Osmanli-Isvec iliskileri, Osmanli idaresi, siyasi, ekonomik ve kulturel konulara dair cok sayida belge bulmak mumkundur. XII. Charles’in Osmanli’da uzun bir sure kalmasi ve Şark kulturu ile tanismasi Isvec uzerinde gunumuze kadar onemli izler birakmasina neden olmustu. Isvecli diplomatlarin yazmis olduklari anilar ve Turkiye’den goturmus olduklari eserler de Turk diplomasi tarihi acisindan onemli kaynaklar teskil etmektedir. Isvec, gerek Balkan Savaslarinda gerekse I. Dunya Savasi’nda tarafsiz bir politika izledigi icin diplomatlari da olaylari yakindan takip etme firsati elde etmisti. Soz konusu calismanin amaci, Turk dis politikasi arastirmalarinda onemli bir yer teskil edecek olan Isvec Arsivlerinde bulunan Turkiye fonlarini tanitmaktir.