{"title":"Zrównoważony rozwój w ujęciu lokalnym – analiza wymiarów","authors":"Dorota Dymek, J. Jóźwik","doi":"10.4467/20833113pg.22.006.16219","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Local perspective of sustainable development – analysis of the dimensions\n\nThe idea of sustainable development is recognised as a basic concept for the development of communes. Its essence is based on the balance and sustainability of its three basic dimensions, namely social, economic and environmental. From the point of view of shaping the further development of territorial units, it therefore seems important to examine possible imbalances between the various dimensions, since it is recognised that sustainable development can only be achieved if there is a balance between them. The aim of the article is to identify the dominant dimension of sustainable development in rural and urban-rural communes in Poland. Special emphasis was placed on presenting differences in the distribution of these dimensions between units with a high share of protected areas (at least 50% of the area) and other units. The level of development of communes in individual dimensions was determined using the TOPSIS method based on statistical data made available in the CSO Local Data Bank for 2019. The analysis showed that there were disproportions in the level of development of communes in individual dimensions and in the spatial distribution of the dominant dimensions. Large differences were observed between the eastern and western parts of the country. Throughout Poland, the environmental dimension most often prevailed, followed by the economic dimension and least often by the social dimension. In the case of communes with a high share of protected areas, it was the environmental dimension, while in the case of the rest of the communes, it was the economic dimension. The study also showed a low correlation between the level of development of the communes in the economic dimension and the share of protected areas. However, there was no linear relationship between the share of protected areas and the level of development of the communes in other dimensions.\n\n\nZarys treści: Idea zrównoważonego rozwoju uważana jest za podstawową koncepcję rozwoju gmin. Jej istota opiera się na zachowaniu równowagi i trwałości jej trzech podstawowych wymiarów, tj. społecznego, gospodarczego i środowiskowego. Z punktu widzenia kształtowania dalszego rozwoju jednostek terytorialnych istotne wydaje się zatem badanie możliwych dysproporcji między poszczególnymi wymiarami, gdyż uznaje się, że osiągnięcie zrównoważonego rozwoju będzie możliwe tylko wtedy, gdy wystąpi między nimi stan równowagi. Celem artykułu jest identyfikacja dominującego wymiaru zrównoważonego rozwoju w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich w Polsce. Szczególny nacisk położono na przedstawienie różnic w rozkładzie tych wymiarów w podziale na jednostki o znacznym udziale obszarów chronionych (co najmniej 50% powierzchni) oraz pozostałe jednostki. Poziom rozwoju gmin w poszczególnych wymiarach określono za pomocą metody TOPSIS, opierając się na danych statystycznych udostępnionych w BDL GUS dla 2019 roku. Analiza wykazała, że występowały wyraźne dysproporcje zarówno w poziomie rozwoju gmin w poszczególnych wymiarach, jak i w rozkładzie przestrzennym dominujących wymiarów. Duże różnice zaobserwowano pomiędzy wschodnią i zachodnią częścią kraju. W całej Polsce najczęściej swoją obecność zaznaczał wymiar środowiskowy, następnie gospodarczy, a najrzadziej społeczny. W przypadku gmin o znacznym udziale obszarów chronionych wyraźnie był to wymiar środowiskowy, natomiast w przypadku gmin pozostałych wymiar gospodarczy. W badaniu wykazano także niski związek między poziomem rozwoju gmin w wymiarze gospodarczym a udziałem obszarów chronionych w powierzchni jednostki ogółem. Nie odnotowano natomiast zależności liniowej między udziałem obszarów chronionych a poziomem rozwoju gmin w pozostałych wymiarach.","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"1","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Prace i Studia Geograficzne","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.006.16219","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q4","JCRName":"Social Sciences","Score":null,"Total":0}
引用次数: 1
摘要
可持续发展的地方视角-维度分析可持续发展的理念被认为是社区发展的基本概念。其本质是基于社会、经济和环境三个基本方面的平衡和可持续性。因此,从塑造领土单位进一步发展的角度来看,检查各个方面之间可能存在的不平衡似乎很重要,因为人们认识到,只有在它们之间取得平衡才能实现可持续发展。本文的目的是确定波兰农村和城乡公社可持续发展的主要方面。特别强调的是在保护区占比高的单位(至少占面积的50%)和其他单位之间呈现这些尺寸分布的差异。根据2019年公民社会组织地方数据库提供的统计数据,使用TOPSIS方法确定了社区在各个方面的发展水平。分析表明,各维度公社的发展水平与优势维度公社的空间分布不均衡。在这个国家的东部和西部地区之间可以观察到很大的差异。在整个波兰,环境方面最占优势,其次是经济方面,社会方面最不占优势。在拥有大量保护区的公社中,这是环境方面的问题,而在其他公社中,这是经济方面的问题。该研究还表明,在经济层面上,公社的发展水平与保护区的份额之间的相关性很低。然而,在其他方面,保护区的份额与社区的发展水平之间不存在线性关系。Zarys treści:想法zrównoważonego rozwoju uważana jest za podstawowekoncepcjorozwoju gmin。Jej istota opiera siwa zachowaniu równowagi i trwałości Jej trzech podstawowych wymiarów, tj。Społecznego, gospodarczego I środowiskowego。zpunktu widzenia kształtowania dalszego rozwoju jednostek torialnych istotne wydaje siozatem badanie możliwych dysproporcji między poszczególnymi wymiarami, gdyzuznaje sioji, że osiągnięcie zrównoważonego rozwoju będzie możliwe tylko wtedy, gdy wystąpi między nimi stan równowagi。Celem artykułu jest identiyfikacja dominującego wymiaru zrównoważonego rozwoju w gminach wiejskich i miiejskich -wiejskich w police。Szczególny nacisk położono na przedstawienie różnic w rozkładzie tych wymiarów w podziale na jednochki o znacznym udziale obszarów chronionych (co najmniej 50% powerzchni) oraz pozostałe jednochki。Poziom rozwoju gmin w poszczególnych wymiarach określono za pomocozy metody TOPSIS, opierając sizyna danych statystycznych udostępnionych w BDL GUS dla 2019 roku。Analiza wykazała, że występowały wyraźne失调zarówno w poziomie rozwoju gmin w poszczególnych wymiarach, jak i w rozkładzie przestrzennym dominujących wymiarów。Duże różnice zaobserwowano pomiędzy wschodnioi zachodnioczęścią kraju。W całej Polsce najczęściej swojje obecność zaznaczowwymiar środowiskowy, następnie gospodarczy, a najrzadziej społeczny。W . przypadku gmin o . znacznym udziale obszarów chronionych wyraźnie . byzypadku gmin środowiskowy,化学家W . przypadku gmin pozostałych wymiar gospodarczy。wbadaniu wykazano także niski związek między poziomem rozwoju gmin wwimiarze gospodarzym a udziałem obszarów chronionych wpowerizhni jednoski ogółem。聂德华原子学家zależności liniowej między udziałem obszarów历史学家聂德华原子学家聂德华原子学家pozostałych liniowej między udziałem obszarów
Zrównoważony rozwój w ujęciu lokalnym – analiza wymiarów
Local perspective of sustainable development – analysis of the dimensions
The idea of sustainable development is recognised as a basic concept for the development of communes. Its essence is based on the balance and sustainability of its three basic dimensions, namely social, economic and environmental. From the point of view of shaping the further development of territorial units, it therefore seems important to examine possible imbalances between the various dimensions, since it is recognised that sustainable development can only be achieved if there is a balance between them. The aim of the article is to identify the dominant dimension of sustainable development in rural and urban-rural communes in Poland. Special emphasis was placed on presenting differences in the distribution of these dimensions between units with a high share of protected areas (at least 50% of the area) and other units. The level of development of communes in individual dimensions was determined using the TOPSIS method based on statistical data made available in the CSO Local Data Bank for 2019. The analysis showed that there were disproportions in the level of development of communes in individual dimensions and in the spatial distribution of the dominant dimensions. Large differences were observed between the eastern and western parts of the country. Throughout Poland, the environmental dimension most often prevailed, followed by the economic dimension and least often by the social dimension. In the case of communes with a high share of protected areas, it was the environmental dimension, while in the case of the rest of the communes, it was the economic dimension. The study also showed a low correlation between the level of development of the communes in the economic dimension and the share of protected areas. However, there was no linear relationship between the share of protected areas and the level of development of the communes in other dimensions.
Zarys treści: Idea zrównoważonego rozwoju uważana jest za podstawową koncepcję rozwoju gmin. Jej istota opiera się na zachowaniu równowagi i trwałości jej trzech podstawowych wymiarów, tj. społecznego, gospodarczego i środowiskowego. Z punktu widzenia kształtowania dalszego rozwoju jednostek terytorialnych istotne wydaje się zatem badanie możliwych dysproporcji między poszczególnymi wymiarami, gdyż uznaje się, że osiągnięcie zrównoważonego rozwoju będzie możliwe tylko wtedy, gdy wystąpi między nimi stan równowagi. Celem artykułu jest identyfikacja dominującego wymiaru zrównoważonego rozwoju w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich w Polsce. Szczególny nacisk położono na przedstawienie różnic w rozkładzie tych wymiarów w podziale na jednostki o znacznym udziale obszarów chronionych (co najmniej 50% powierzchni) oraz pozostałe jednostki. Poziom rozwoju gmin w poszczególnych wymiarach określono za pomocą metody TOPSIS, opierając się na danych statystycznych udostępnionych w BDL GUS dla 2019 roku. Analiza wykazała, że występowały wyraźne dysproporcje zarówno w poziomie rozwoju gmin w poszczególnych wymiarach, jak i w rozkładzie przestrzennym dominujących wymiarów. Duże różnice zaobserwowano pomiędzy wschodnią i zachodnią częścią kraju. W całej Polsce najczęściej swoją obecność zaznaczał wymiar środowiskowy, następnie gospodarczy, a najrzadziej społeczny. W przypadku gmin o znacznym udziale obszarów chronionych wyraźnie był to wymiar środowiskowy, natomiast w przypadku gmin pozostałych wymiar gospodarczy. W badaniu wykazano także niski związek między poziomem rozwoju gmin w wymiarze gospodarczym a udziałem obszarów chronionych w powierzchni jednostki ogółem. Nie odnotowano natomiast zależności liniowej między udziałem obszarów chronionych a poziomem rozwoju gmin w pozostałych wymiarach.