“SHAYBONIYNOMA” DOSTONIDAGI VAZN IMKONIYATLARI

Foreign Languages in Uzbekistan Pub Date : 2022-06-20 DOI:10.36078/1659348016

Shahnoza Rakhmonova

{"title":"“SHAYBONIYNOMA” DOSTONIDAGI VAZN IMKONIYATLARI","authors":"Shahnoza Rakhmonova","doi":"10.36078/1659348016","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Muhammad Solih “Shayboniynoma” dostonining 1510 yili ko‘chirilgan nusxasi Vena kutubxonasida saqlanadi. Herman Vamberi 1885 yili Venada ushbu nusxa asosida asarni nemischa tarjimasi bilan birga nashr ettirgan. Sharqshunos olim P. M. Melioranskiy 1908 yili Sank-Peterburgda asarni ikkinchi marta nashr ettirdi. Ushbu nashrni P.M.Melioranskiy Vamberi nashri asosida tayyorladi. O‘zbek adabiyotida “Shayboniynoma” dostonini E. Shodiev 1989 yili P. M. Melioranskiy nashri asosida nashr ettirdi. Biz mazkur tadqiqot-maqolada mazkur nashrdan foydalandik. Maqolada “Shayboniynoma” dostonidagi ritmik variatsiya masalasi dostonning janr imkoniyatlari, vazn xususiyatlari, mazmun takomili va qofiya tizimi bilan bog‘liqlikda o‘rganilgan. Jangnoma yo‘nalishidagi mazkur asarning shoir ijodidagi o‘rni tadqiq etilgan. “Shayboniynoma”da foilotun aslining maxbun tarmog‘iga xos bo‘lgan ko‘pvaznlilikka oid jihatlar tahlil etilgan. Tadqiqotni yozish jarayonida Abdurauf Fitratning “Muhammad Solih” maqolasi, A.Hojiahmedovning “O‘zbek aruzi lug‘ati” (1998) kitobi, D.Yusupovaning “Alisher Navoiy “Xamsa”sida mazmun va ritmning badiiy uyg‘unligi” monografiyasi va D.Zohidovaning “Aruz saboqlari” (2016) qo‘llanmasi kabi manbalardagi nazariy qarashlar o‘rganildi. Qahramonlik dostonlari uchun ramali musaddasi maxbuni mahzuf emas, balki mutaqoribi musammani maqsur vazni qulayligi ochib berildi.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Foreign Languages in Uzbekistan","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.36078/1659348016","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Muhammad Solih “Shayboniynoma” dostonining 1510 yili ko‘chirilgan nusxasi Vena kutubxonasida saqlanadi. Herman Vamberi 1885 yili Venada ushbu nusxa asosida asarni nemischa tarjimasi bilan birga nashr ettirgan. Sharqshunos olim P. M. Melioranskiy 1908 yili Sank-Peterburgda asarni ikkinchi marta nashr ettirdi. Ushbu nashrni P.M.Melioranskiy Vamberi nashri asosida tayyorladi. O‘zbek adabiyotida “Shayboniynoma” dostonini E. Shodiev 1989 yili P. M. Melioranskiy nashri asosida nashr ettirdi. Biz mazkur tadqiqot-maqolada mazkur nashrdan foydalandik. Maqolada “Shayboniynoma” dostonidagi ritmik variatsiya masalasi dostonning janr imkoniyatlari, vazn xususiyatlari, mazmun takomili va qofiya tizimi bilan bog‘liqlikda o‘rganilgan. Jangnoma yo‘nalishidagi mazkur asarning shoir ijodidagi o‘rni tadqiq etilgan. “Shayboniynoma”da foilotun aslining maxbun tarmog‘iga xos bo‘lgan ko‘pvaznlilikka oid jihatlar tahlil etilgan. Tadqiqotni yozish jarayonida Abdurauf Fitratning “Muhammad Solih” maqolasi, A.Hojiahmedovning “O‘zbek aruzi lug‘ati” (1998) kitobi, D.Yusupovaning “Alisher Navoiy “Xamsa”sida mazmun va ritmning badiiy uyg‘unligi” monografiyasi va D.Zohidovaning “Aruz saboqlari” (2016) qo‘llanmasi kabi manbalardagi nazariy qarashlar o‘rganildi. Qahramonlik dostonlari uchun ramali musaddasi maxbuni mahzuf emas, balki mutaqoribi musammani maqsur vazni qulayligi ochib berildi.

查看原文

微信好友朋友圈 QQ好友复制链接

本刊更多论文

求助全文

约1分钟内获得全文去求助

来源期刊

Foreign Languages in Uzbekistan

自引率

0.00%

发文量