İSMET ÖZEL'İN ŞİİRLERİNDE DİL KULANIMI

Abstract

1944 yılında Sökel bir ailenin oğlu olarak Kayseri’de doğan İsmet Özel, ilk şiirini 1963 yılında yayımlayarak edebiyatımıza şair olarak önemli bir iz bırakmıştır. Uzun süreler siyasi, düşünsel topluluklarda aktif görevler alıp en ön saflarda bulunmuş, düşünce yazıları ve söyleşileriyle içinde olduğu kitleyi mobilize ve motive etme becerisi göstermiş ise de şiirlerini içinde olduğu ve savunduğu görüşlerin aracı yapmamayı, şiirini “has şiir” kategorisi içinde tutmayı başarmıştır. Edebiyatımızda “İkinci Yeni” olarak adlandırılan dönemin hemen ardından, ikinci yeninin şiirinden de beslenerek bağımsız şair kimliğini oluşturmayı başarmıştır. Bunu becerebilmesinin en önemli sebebi daha özgün imge oluşturabilmesi ve dilin imkanlarını özgün bir biçimde kullanabilmesindendir. Dili son derece rahat görünse de okuyucunun şiirinin dünyasına dahil olabilmesi ve şiirinden keyif alabilmesi için okuyucusunun da emek sarf etmesini istemektedir. Bu konuda okuyucusuna yardımcı olmak arzusundan olsa gerek, “Şiir Okuma Kılavuzu” dahi hazırlamış, bu çalışmasıyla öte yandan “poetikasını” ortaya koymuştur. İsmet Özel’in kelimelere yaklaşımı kendinden önceki şair nesli gibi değildir. O kelimeleri alışılmış ve eskimiş şekillerinin dışında kullanmaktan, yani hep aynı şekilde kullanmamaktan yanadır. İsmet Özel’in kelime anlayışı, imgeci şiirin kelime anlayışıdır, tıpkı modern resmin nesne anlayışı gibidir. Kelimelere imgeci şiirin çok anlamlı genişliği içinde fonksiyon verir. Biçimsel özellikleri şiirlerinde kullandığı kelimelerin seçiminde gösterdiği titizlikle besler. Bağlandığı siyasal düşünceleri şiirlerinde esas almayan, yani şiirini özellikle politik söylem aracı olarak kullanmayan İsmet Özel, ilk yıllarda sol, sonraki yıllarda da İslami terim ve kavramları kullanmıştır. Üçüncü dönem diyebileceğimiz son dönemde de milletçilik kavramları şiire dâhil olur