Çağdaş Eylem Felsefesinde Özgür İrade ve Ahlaki Sorumluluk İlişkisi

Abstract

Bu makalenin amacı özgür irade ve ahlaki sorumluluk ilişkisini çağdaş eylem felsefesi çerçevesinde açıklamaktır. Günümüzde bu ilişki özellikle determinizm ile birlikte tartışılmaktadır. Bu tartışmalar genel olarak determinizmin hâkim olduğu bir dünyada özgür iradenin ve ahlaki sorumluluğun varlığından nasıl söz edebileceğimiz ile ilgilidir. Bu tartışmalar üç anlayış üzerinden yapılmaktadır. Bu anlayışlar bağdaşırcılık, bağdaşmazcılık ve özgürlükçülüktür. Bu makalede bu anlayışların akla yatkın olup olmadığı tartışılacak ve bu anlayışlar üzerinden çağdaş eylem felsefesinde özgür irade ve ahlaki sorumluluğun determinizm ile olan ilişkisine değinilecektir. Bu makalenin iddiası ise özgür irade ve ahlaki sorumluluk ilişkisinde en akla yatkın ve kabul edilebilir anlayışın bağdaşmazcılık olduğudur.