Korkuteli’nin Avdan Köyü Mezarlığındaki Süslemeli Mezar Taşları Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Antalya’nın kuzeybatısında yer alan Korkuteli İlçesi, İbn-i Battuta ile Evliya Çelebi’nin Seyahatnamelerinde ve Neşri’de “Istanos” adıyla anılmaktadır. XV. ve XVI. yüzyıllara ait Teke Sancağı Tapu Tahrir Defterleri’nde Antalya’nın ilçe ve köylerine, XIII. yüzyıldan itibaren çoğunluğunu Üç-Oklar’ın oluşturduğu Türkmen topluluklarının yerleştirildiği bilinmektedir. Oğuz boyuna mensup olan ve Teke Yöresinde yer alan Sarıkeçili Yörükleri, 19. yüzyılda genellikle Korkuteli ve Kızılkaya hattında bulunmakla birlikte Antalya çevresi, Istanos, Mirahor, Yelten, Yazır, Alifahreddinisagir, Garibce, Anbehan, Çaykenarı, Zivind, Tavşan Bükü, İğdir, Kızılkaya, Bademağacı ve Avdan’da konargöçer olarak yaşamışlardır. Yörükler, gittikleri bölgelerde kendi kültürlerini gerek yaşam biçimleriyle gerekse halı, kilim gibi dokumalar ve mezar yapılarında görülen süslemelerle yaşatmaya çalışmışlardır. Avdan Köyü’nde yaşayan Yörüklere ait mezar taşlarında da kendi kültürlerine ait olduğu düşünülen motiflerle karşılaşılmaktadır. Bu motifler arasında daha çok hayat ağacı, suyolu, muska ve gezegenleri sembolize eden geometrik ve bitkisel motiflerin kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, Korkuteli’nin Avdan köy mezarlığında yer alan süslemeli mezar taşları incelenmiştir. Değerlendirmeye alınan mezar taşlarındaki süslemelerin hem Antalya’nın çevre bölgelerinde yer alan mezar taşlarıyla hem de Anadolu’nun farklı yerlerinde dokunan halı ve kilimlerinde görülen motifler ile karşılaştırması yapılarak mezar taşlarında görülen süslemeler arasında benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca bu amaç doğrultusunda incelenen mezar taşlarındaki süslemelerin, Türk kültüründe kullanılan semboller ile ilişkileri tartışılmaktadır.