Eğitim Kararlarını Etkileyen Etkenler: Bir Sistematik Derleme Çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı bireylerin eğitim kararlarını etkileyen etkenlere ilişkin Türkiye’de yapılmış çalışmaların değerlendirilmesidir. Sistematik derleme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmada 2013-2023 yılları arasında ULAKBIM, Google Scholar, ERIC, Web of Science, Scopus gibi indeks ve veri tabanlarında çalışma başlığı ile ilişkili kelimeler ve çeşitli ölçütler kullanılarak ortaya çıkan çalışmalar üzerinden tarama yapılmıştır. Sistematik derleme araştırmalarında yanlılığı azaltmak için her aşamada PRISMA kontrol listesinden yararlanılmıştır. Yapılan tarama sonucu 30 araştırma bu çalışmanın kapsamına alınmıştır. Bu araştırmalar elde ettikleri bulgular üzerinden sistematik bir biçimde çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular bireylerin eğitim kararlarını etkileyen etkenlerin sosyo-kültürel, mesleki, bireysel ve çevresel temaları altında toplandığını göstermektedir. Sosyo-kültürel etkenlere ilişkin bulgular; anne babanın eğitim düzeyi, ailenin yıllık geliri, hanedeki kişi ve öğrenci sayısı, ailenin yaşadığı yer, kamudan eğitime ayrılan pay, çocuğun devam ettiği okul türü; mesleki etkenlere ilişkin bulgular; kişisel ve mesleki gelişim, akademik kariyer ve araştırma becerileri kazanma ve ekonomik getirisi; bireysel etkenlere ilişkin bulgular; eğitim yatırımlarında kadınların daha fazla bütçe ayırması, eğitime ilişkin farkındalık ve akademik başarı; çevresel etkenlere ilişkin bulgular; üniversitenin ünü, sunduğu olanaklar, diğer kurumlarla ilişkileri, akademik kadrosunun niteliği ve şehrin sahip olduğu fırsatların eğitim kararlarını etkileyen etkenler olduğunu ortaya koymaktadır. Bireylerin eğitim kararlarını etkileyen etkenleri belirlemek için daha fazla çalışmaya gereksinim olduğu düşünülmektedir.