Bazı tıbbi ve aromatik bitkilerde thripslerle (Thysanoptera:Thripidae) birlikte saptanan avcı böcek türleri

Abstract

Thripsler (Thysanoptera) Cukurova’da degisik urunlerde ekonomik duzeyde zarara sebep olabilen turlerdir. Thrips turlerinin bazilari konukcusu olan bitkilerde beslenme yoluyla verdikleri zarara ilave olarak virus hastaligi tasiyarak da sorun olmaktadir. Tibbi ve aromatik bitkiler uzerinde saptanan Thrips ve faydali turleri ile onemleri konusunda bilgiler bulunmamaktadir. Bu amacla calisma 2013-2014 yillarinda Adana ilinde Cukurova Universitesi Balcali kampusunde dogal olarak yetisen bazi tibbi ve aromatik bitkiler uzerinde yurutulmustur. Dokuz familyaya bagli 13 bitki turu orneklenmistir. Calisma sonucunda Aeolothripidae, Phlaeothripidae ve Thripidae familyalarindan 11 Thysanoptera turu saptanmistir. Calismada cogunlukla Anthocoridae (Hemiptera) turleri olmak uzere 6 avci bocek turu kaydedilmistir. Zararli thrips turleri icerisinde en yaygin Thrips tabaci Lindeman (%33.85); avci turlerden ise Orius niger (Wolff) (%68.66) saptanmistir. Ornekleme yapilan bitkiler arasinda Lantana camara (Mine calisi) bitkisinin cok sayida zararli ve faydali ture konukculuk ettigi belirlenmistir. Ocimum basilicum (Feslegen), Salvia spledens (Ates cicegi), Hibiscus syriacus (Agachatmi) ve Abelia grandiflora (Kelebek calisi) uzerinde zararli thrips turu bulunamamistir. O. basilicum uzerinde cogunlukla avci Orius turleri kaydedilmistir. O.basilicum zararli thripsler icin muhtemelen uzaklastirici etki gosterirken, Orius spp .’yi cezbetmektedir. Orneklenen bitkiler uzerinde thrips veya diger zararli boceklerden kaynaklanan herhangi bir zarar gorulmemistir. Bu durumun avci boceklerden kaynaklandigi dusunulmektedir. Ocimum basilicum ekolojik tibbi ve aromatik bitki yetistiriciligi dahil farkli urun gruplarinda avci bocekleri destekleyen banker bitki olarak degerlendirilebilir.