Bazı turunçgil genotiplerinden tetraploid bitki elde edilmesi

Abstract

Dunyada ve ulkemizde turuncgil cesit gelistirme programlarinin en guncel hedefi cekirdeksiz yeni cesitlerin gelistirilmesidir. Turuncgillerde cekirdeksizlik dogal ve yapay mutasyonlarla saglandigi gibi, diploid ebeveyn bitkiler veya diploid ve tetraploid ebeveyn bitkiler arasinda gerceklesen melezlemeler yoluyla da saglanmaktadir. Bu nedenle cekirdeksizlik islahi calismalari acisindan, turuncgil gen kaynaklarinda dogal olarak bulunmayan tetraploid bireylerin uretilmesi buyuk onem tasimaktadir. Bu calisma, ploidi islahi yoluyla cekirdeksiz yeni turuncgil cesitlerini gelistirmek amaciyla tetraploid bitki elde edilmesine yonelik olarak planlanmistir. Calismada, Klemantin 22D mandarini, W. Murcott mandarini ve Moro kan portakali genotipleri kullanilmis ve bu genotiplerin asi kalemlerine kolhisin uygulamasinin tetraploid bitki elde edilmesine etkileri arastirilmistir. Asi kalemlerine %0.0, %0.2, %0.4, %0.6 ve %0.8 dozlarinda 4, 6 ve 8 saat sureyle kolhisin uygulamasi gerceklestirilmistir. Kolhisin uygulamalari sonucu elde edilen bitkilerde canlilik orani (%) belirlendikten sonra tum bitkilerden alinan yaprak orneklerinde flow sitometri yoluyla ploidi analizi yapilmistir. Ayrica tetraploid bitkilerde stomal gozlemler (stoma yogunlugu, uzunlugu, genisligi, buyuklugu ve indeksi) yapilarak diploid bitkiler ile karsilastirilmistir. Calisma sonucunda, Klemantin 22D asi kalemine 6 saat sureyle %0.4 dozunda yapilan uygulama sonucu bir adet tetraploid (4x) bitki elde edilmistir. Ayrica W. Murcott mandarini ve Moro Kan portakali cesitlerinden mixoploid (2x+4x) bitkiler elde edilmistir.