Nitel Bir Veri Toplama Tekniği: Derinlemesine Görüşme

Abstract

Bu çalışmanın konusu nitel bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme ile ilgilidir. Derinlemesine görüşme, yüz yüze, internet ortamında, telefonla ve mail yoluyla olmak üzere farklı çeşitlerle uygulanabilen nitel sosyal bir veri toplama tekniğidir. Nitel çalışmalarda tercih edilen bu yöntem, araştırmacı ile görüşmeci arasındaki sosyal etkileşim ve iletişime bağlı olarak gerçekleşebilmektedir. Derinlemesine görüşmenin amacı, görüşmeci kişinin deneyimlerini, düşüncelerini ve algılarını ortaya çıkarabilmek, bilinmeyenleri gün yüzüne çıkarabilmek yeni şeyler keşfedebilmektir. Bu çalışmada nitel çalışma desenlerinde sıklıkla kullanılan ve nitel veri toplama teknikleri arasında yer alan derinlemesine görüşme tekniğinin kavramsal olarak analiz edilmesi ve betimsel olarak bilgilendirme yapılması amaçlanmıştır. Sosyoloji, Tıp, Klinik çalışmaları, sosyal çalışmalar, Antropoloji, Kriminoloji ve Psikoloji gibi birçok disiplinin veri toplama tekniği olarak tercih ettiği bu yöntem, ayrıntılı ve çok boyutlu veri elde edilmesini sağlayabilmektedir. Literatürde derinlemesine görüşme tekniği ile ilgili çok fazla ve yaygın çalışmanın bulunmaması sebebiyle bu çalışmanın literatüre bilimsel ve akademik katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Çalışmada derinlemesine görüşme kavramının ne anlam ifade ettiği, görüşmenin çeşitleri ve özelliklerinin neler olduğu, görüşmede uygulanması gereken hususların neler olabileceğiyle ilgili betimsel analiz yapılmıştır. Derinlemesine görüşme, pandemi gibi salgın hastalıklar sebebiyle internet ortamı ve görüntülü kamera sistemleriyle de gerçekleştirilebilen bir veri toplama tekniği olmasına rağmen yüz yüze ve görüşmecinin doğal yaşam alanında yapılan görüşmenin daha sağlıklı sonuçlar verebileceği düşünülmektedir. Bu sebeple araştırmacının görüşmecilerin işyerleri, evleri ve yaşadıkları sosyal çevrede görüşme sağlaması, gözlem yapma açısından da avantaj sağlayabilecektir. Kavramsal olarak betimlenen derinlemesine görüşmenin esnek yapısı, araştırmacıya sağlamış olduğu olanaklarıyla işlevsel ve çok yönlü bir veri toplama tekniği olduğu söylenebilir. Zaman ve maliyet yönünden dezavantajları bulunan görüşme yöntemi, birçok disiplinin tercih ettiği bir veri toplama tekniğidir. Anlamacı ve yorumlamacı paradigmanın sıklıkla tercih ettiği bu teknik, sosyolojik açıdan araştırmalara kolaylık sağlayabilmektedir.