On the Example of Bertolt Brecht – Samuel Beckett: Daily Life, Heterocosmos and Illusion

Abstract

Makalenin öncül bölümünde, tiyatronun illüzyon yaratma ehliyetinin yapı parçaları irdelenir. Söz konusu parçalar izleyici dünyası (gündelik hayat) ve tiyatro dünyası (heterocosmos) olarak birbirinden ayrışır. Bu minvalde, Antik Yunan’daki kökenlerinden başlayıp, yirminci yüzyıl ortalarına dek süregelen tiyatro olgusunda yer alan iki farklı dünyanın sınırları ve aralarındaki ilişki yapısal ve kültürel boyutta tartışmaya açılır. Temel düşünce, Antik Yunan’da illüzyon vasıtasıyla, doğallıkla ayrışan iki farklı dünyanın, birbirlerinin destek noktası olarak canlılıklarını organik bir şekilde koruyabildikleri yönündedir. Antik Yunan’da tiyatronun kökenlerini şekillendiren bu devinim, Rönesans ile birlikte Batı kültürünün içine yapay bir yolla dâhil olduğu andan itibaren kaçınılmaz olarak bir uyum sağlama sürecinin içine girer. Makalenin ardıl bölümünde ise, modernizm ile birlikte gündelik hayatta ortaya çıkan toplumsal çözülmelerin tiyatro dünyası ile bağlantısı ölçümlenir. Bu doğrultuda Bertolt Brecht ve Samuel Beckett’in tiyatro olgusunu ve onu illüzyon yaratma ehliyetini ele alış biçimleri üzerinde durularak, iki farklı dünyanın birbirleri ile uyumunu sağlayabilmek adına gerçekleştirdikleri sahne çalışmaları incelenir.