Müziği Konumlandıran Felsefe Algısından Felsefeye Çığır Açan Bir Müzik Anlayışına

Abstract

Felsefe ile müzik arasındaki ilişki felsefe tarihi boyunca farklı görünümler kazanmıştır. Biri diğerine indirgenemez karakterdeki bu iki farklı varoluş tarzının nasıl bir ilişki içinde olduğu sorusu da bizzat bu ilişkinin kendisindeki değişkenlik sebebiyle önemini daima korumuştur. Bu yüzden bu sorunun diğer bütün felsefi sorular gibi, belirli bir felsefi ekol ya da filozofun görüşleri lehine cevaplanarak karara bağlanabilir bir karakteri yoktur. Aksine o, felsefe tarihinin farklı dönemlerindeki perspektifler ortaya çıkarıldıkça farklı cevaplara imkân tanıyan bir istifham olmak durumundadır. Bu makalede bu sorunun cevabı aranırken bir zemin teşkil etmesi amacıyla öncelikle, Antik Yunan felsefesinin ve Klasik İslam felsefesinin müziğe yaklaşımları kısaca ele alınmıştır. Bir sınırlılık olarak Antik Yunan filozoflarından Pisagor, Platon ve Aristoteles’e; Klasik İslam filozoflarından ise Kindî, Fârâbî ve İbn Sinâ’ya referansta bulunulmuş, ardından felsefenin, kendi varoluş tarzından apayrı bir varoluş tarzına sahip olan müziği konumlandırma çabası sorunsallaştırılarak, bu sorun “yer”, mekân”, “konumlandırma”, “iktidar”, “yabancılaşma”, ve özellikle de “tevazu” kavramı ışığında irdelenmiştir. Söz konusu amacı gerçekleştirmeye çalışırken başlıkta dikkat çekilen “çığır açma” deyimi gündelik kullanımından çıkartılarak makalenin kendi felsefi gayesi lehinde kavramsallaştırılmıştır.