HAFÎ KIYAS İSTİHSANI

Abstract

İstihsan, mantık ve işleyiş yönünden farklılık arz eden dört farklı istidlal türünü içinde barındıran bir içtihat türüdür. Bu istidlal türlerinden üçü, istisna niteliği taşımakta biri ise çözümü aranan meseleye uygulanma imkânı olan birbirine zıt iki kıyastan birini diğerine tercih mantığına dayanmaktadır. Bu çalışma, hafî (gizli/kapalı) kıyas istihsanı olarak adlandırılan bu son istidlal türünü ele almaktadır. Konu şöyle bir yöntem takip edilerek incelenmiştir: Evvela ele alacağımız konuya zemin oluşturma gayesiyle, istihsanın tanımı ve istihsan karşısında terkedilen kıyasın mahiyeti irdelenmiştir. Akabinde, istihsanın türleri arasında mukayeseye imkân sağlamak amacıyla, istisna nitelikli istihsan türlerine kısaca yer verilmiştir. Sonrasında ise araştırmanın temel konusu olan hafî kıyas istihsanı; mahiyeti, diğer istihsan türlerinden farkı ve zahir kıyasa tercih gerekçesi yönlerinden incelenmiştir.