بررسی تأثیر استدراکات بلاغیون بر روایی و پایداری ساختارمندی ایضاحالبلاغۀ خطیب قزوینی

Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals Pub Date : 2018-10-23 DOI:10.22059/JLCR.2018.68457

علی محمد موذنی, زهیر طیب, ولی الله شجاع پوریان

{"title":"بررسی تأثیر استدراکات بلاغیون بر روایی و پایداری ساختارمندی ایضاحالبلاغۀ خطیب قزوینی","authors":"علی محمد موذنی, زهیر طیب, ولی الله شجاع پوریان","doi":"10.22059/JLCR.2018.68457","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"«خطیب قزوینی» یکی از برجسته‌ترین سخن‌شناسان مسلمان است. وی در تداوم سنت کلاسیک سخن‌شناسی اسلامی، چکیدۀ باب سوم کتاب مفتاح‌العلوم سکاکی را با هدف تسهیل ارتباط با متن و یادگیری بهتر آن، با عنوان کتاب تلخیص‌المفتاح پدید آورد؛ اثری که حاوی برخی از آرای خود او در علم بلاغت نیز بود. سپس، وی ایضاح را برای شرح و تکمیل مطالب تلخیص‌المفتاح نوشت، اما کتاب ایضاح به‌رغم تأخر، پخته و مشروح‌تر بودن آن، نتوانست در برابر چکیدگی کتاب تلخیص، جایگاه شایسته‌ای به‌دست آورد و بدین سان، به‌تدریج شأن ایضاح در بین جویندگان علم و پژوهندگان سخن‌شناسی و بلاغت مغفول ماند. در زبان فارسی نیز کار درخور و بایسته‌ای بر این کتاب ارجمند انجام نگرفته‌است و یا حتی ترجمۀ فارسی کاملی از این متن نداریم که بدین مهم همت گماشته باشد. این نوشتار با مروری کوتاه بر سیر تطور دانش بلاغت و ساختار تاریخی سخن‌شناسان مسلمان و امهات کتب این علم، ایضاح خطیب قزوینی را در کانون توجه خود قرار داده‌است و ضمن معرفی آن، به نمونه‌هایی از استدراکات دانشمندان بلاغی متأخر در باب آرای خطیب قزوینی در محدودۀ دانش معانی و تأثیر این آراء در زیربنای مفهوم پیشنهادی خطیب برای دانش بلاغت می‌پردازد.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"1 1","pages":"195-214"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2018-10-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2018.68457","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

«خطیب قزوینی» یکی از برجسته‌ترین سخن‌شناسان مسلمان است. وی در تداوم سنت کلاسیک سخن‌شناسی اسلامی، چکیدۀ باب سوم کتاب مفتاح‌العلوم سکاکی را با هدف تسهیل ارتباط با متن و یادگیری بهتر آن، با عنوان کتاب تلخیص‌المفتاح پدید آورد؛ اثری که حاوی برخی از آرای خود او در علم بلاغت نیز بود. سپس، وی ایضاح را برای شرح و تکمیل مطالب تلخیص‌المفتاح نوشت، اما کتاب ایضاح به‌رغم تأخر، پخته و مشروح‌تر بودن آن، نتوانست در برابر چکیدگی کتاب تلخیص، جایگاه شایسته‌ای به‌دست آورد و بدین سان، به‌تدریج شأن ایضاح در بین جویندگان علم و پژوهندگان سخن‌شناسی و بلاغت مغفول ماند. در زبان فارسی نیز کار درخور و بایسته‌ای بر این کتاب ارجمند انجام نگرفته‌است و یا حتی ترجمۀ فارسی کاملی از این متن نداریم که بدین مهم همت گماشته باشد. این نوشتار با مروری کوتاه بر سیر تطور دانش بلاغت و ساختار تاریخی سخن‌شناسان مسلمان و امهات کتب این علم، ایضاح خطیب قزوینی را در کانون توجه خود قرار داده‌است و ضمن معرفی آن، به نمونه‌هایی از استدراکات دانشمندان بلاغی متأخر در باب آرای خطیب قزوینی در محدودۀ دانش معانی و تأثیر این آراء در زیربنای مفهوم پیشنهادی خطیب برای دانش بلاغت می‌پردازد.

查看原文