{"title":"民俗思维体系中的公牛","authors":"Lidija Delić","doi":"10.15176/vol60no211","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Višestruko divergentnu i složenu simboliku bika u mitskim narativima indoevropskog i severnoafričkog basena baštinio je i srpski usmeni folklor. U zavisnosti od žanrovskih strategija i obrednih praksi akcentovani su njegovi različiti potencijali – veza sa solarnim kultom i vremenom (dan/noć); divinizacija, s ambivalentnim refleksima u božićnim ritualima (životinjski položajnik) i praksi žrtvovanja; figuriranje u “meteorološkim” narativima vezanim za nepogode (vo “oblačar”) i veza sa zemaljskim, najčešće htonskim vodama (predanja o vodenom biku); veza s kultom plodnosti (rog obilja, s neposrednim refleksima u bajkama); uloga u konceptualizaciji i osmišljavanju prostornog modela sveta (bik kosmofor), te parodijska nefunkcionalnost jahanja na volu, čija se arhaična ishodišta naziru u drevnim ritualima na širokom potezu od Sredozemlja do Indije, a odrazi prate u atrubuiranju konja najvećih epskih junaka.","PeriodicalId":38816,"journal":{"name":"Narodna Umjetnost","volume":" 24","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-12-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Bik u sistemu folklornog mišljenja\",\"authors\":\"Lidija Delić\",\"doi\":\"10.15176/vol60no211\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Višestruko divergentnu i složenu simboliku bika u mitskim narativima indoevropskog i severnoafričkog basena baštinio je i srpski usmeni folklor. U zavisnosti od žanrovskih strategija i obrednih praksi akcentovani su njegovi različiti potencijali – veza sa solarnim kultom i vremenom (dan/noć); divinizacija, s ambivalentnim refleksima u božićnim ritualima (životinjski položajnik) i praksi žrtvovanja; figuriranje u “meteorološkim” narativima vezanim za nepogode (vo “oblačar”) i veza sa zemaljskim, najčešće htonskim vodama (predanja o vodenom biku); veza s kultom plodnosti (rog obilja, s neposrednim refleksima u bajkama); uloga u konceptualizaciji i osmišljavanju prostornog modela sveta (bik kosmofor), te parodijska nefunkcionalnost jahanja na volu, čija se arhaična ishodišta naziru u drevnim ritualima na širokom potezu od Sredozemlja do Indije, a odrazi prate u atrubuiranju konja najvećih epskih junaka.\",\"PeriodicalId\":38816,\"journal\":{\"name\":\"Narodna Umjetnost\",\"volume\":\" 24\",\"pages\":\"\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-12-19\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Narodna Umjetnost\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.15176/vol60no211\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"Q2\",\"JCRName\":\"Social Sciences\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Narodna Umjetnost","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.15176/vol60no211","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q2","JCRName":"Social Sciences","Score":null,"Total":0}
Višestruko divergentnu i složenu simboliku bika u mitskim narativima indoevropskog i severnoafričkog basena baštinio je i srpski usmeni folklor. U zavisnosti od žanrovskih strategija i obrednih praksi akcentovani su njegovi različiti potencijali – veza sa solarnim kultom i vremenom (dan/noć); divinizacija, s ambivalentnim refleksima u božićnim ritualima (životinjski položajnik) i praksi žrtvovanja; figuriranje u “meteorološkim” narativima vezanim za nepogode (vo “oblačar”) i veza sa zemaljskim, najčešće htonskim vodama (predanja o vodenom biku); veza s kultom plodnosti (rog obilja, s neposrednim refleksima u bajkama); uloga u konceptualizaciji i osmišljavanju prostornog modela sveta (bik kosmofor), te parodijska nefunkcionalnost jahanja na volu, čija se arhaična ishodišta naziru u drevnim ritualima na širokom potezu od Sredozemlja do Indije, a odrazi prate u atrubuiranju konja najvećih epskih junaka.