Բառածանցումը որպես ածանցավոր մոդելների ընտրության և դասակարգման հիմք ժամանակակից գերմաներենում

Այս հոդվածում բացահայտվում է ժամանակակից գերմաներենում բայական բառակազմության էությունը համաժամանակյա տեսանկյունից: Մեթոդական նպատակով իրականացվել է աբստրակցիայի տարբեր մակարդակների մոդելների, ինչպես նաև կառուցվածքային և ածանցյալ միավորների իմաստաբանական մոդելների սահմանազատում։ Ուսումնասիրության առարկան գերմաներենում գործող նախածանցավոր և այսպես կոչված կիսաածանցավոր բայերն են, ինչպես նաև դրանց կառուցվածքային և կառուցվածքաիմաստային տարբերակները։ Կառուցվածքային նախածանցավոր մոդելի որոշիչ գործոնը ածանցվող հիմքերի պատկանելությունն է որևէ խոսքի մասի։ Կառուցվածքային նախածանցավոր մոդելների վերլուծությունը թույլ տվեց բացահայտել դրանց իմաստային համանմանությունը համաժամանակյա տեսանկյունից։ Աշխատանքում բնութագրվում են նախածանցավոր ածանցյալ միավորները և ածանցվող հիմքերը, մոդելի բաղադրիչների հարաբերություններն ու փոխազդեցությունը, ինչպես նաև սովորողների պոտենցիալ բառապաշարի ձևավորման և հավանական կանխատեսման մեխանիզմների ձևավորման հնարավորությունը: The paper reveals the essence of word formation in the modern German language in a synchronic way. For the purpose of methodology we distinguish the models on different levels of abstraction, models of structure and models of semantics of derivational units. The object of research is prefixal and so called semi-prefixal verbs in German as well as their structural and structural-semantic versions. Defining the structural prefix models that the derivatives belong to a concrete part of speech. For methodological purposes we distinguish prefixal models at different levels of abstraction. prefixal derivative units and derivative bases; the relation and interaction of model components as well as possibilities for developing learners' potential vocabulary and development of probabilistic prediction mechanisms. The analysis of structural prefixal models allowed to identify their semantic variants - structural-semantic prefixal models, which is important for understanding the models developed by one or another word-formation model. The paper specifies types and ways of word-formation analysis, on the basis of which structural and structural-semantic prefixal models are distinguished in the lexicalgrammatical class of verbs. As a result of the study of prefixes’ semantics and derivative bases the inventory of structural-semantic prefixal models of modern German should be clarified in order to model word-formation in a synchronous way. В данной статье раскрывается сущность глагольного словообразования в современном немецком языке в синхронном плане. В методических целях проведено разграничение моделей на разных уровнях абстракции, моделей структуры и моделей семантики деривационных единиц. Объекта исследования выступают действующие в немецком языке префиксальные и так называемые полупрефиксальные глаголы, а также их структурные и структурно-семантические варианты. Благодаря этому оказалась возможной дифференциация различных семантических вариантов в рамках одной модели при полном совпадении словообразовательных структур. Определяющим для структурной префиксальной модели является принадлежность производящих основ к определенной части речи. Анализ структурных префиксальных моделей позволяет выделить в синхронном плане их структурно-семантические аналоги. В работе дана характеристика префиксальных производных единиц и производящих основ; соотношение и взаимодействие компонентов модели, а также возможности формирования потенциального cловарного запаса обучающихся и развития механизмов вероятностного прогнозирования.