Geç Dönem Osmanlı Kız Mekteplerinde Fennî Ev İdaresi Eğitimi: Müfredat ve Ders Kitapları

Abstract

Bilimsel verilere ve modern standartlara dayali ev idaresi dusuncesi on dokuzuncu yuzyilda gundeme gelmis ve yuzyilin ortalarindan itibaren ev idaresi bagimsiz bir ders olarak kiz okullarinin mufredat programlarinda yer almaya baslamistir. Ev idaresi bilimsel bir alan olarak evin duzeni, fiziksel kosullari, temizlik, evde saglik, isinma, giyim, cocuklarin bakimi ve terbiyesi, yemek, sofra duzeni ve âdâb-i muâseret gibi ev ile ilgili pek cok konuda bilimsel ve pedagojik standartlar belirlemekte ve bu sekilde evde profesyonelligi ve verimliligi artirmayi hedeflemektedir. Modernlesme oncesi Osmanli dunyasinda, ahlakin konusu olan ve ahlak kitaplarinin bir bolumunu olusturan ev idaresi, on dokuzuncu yuzyilin ikinci yarisindan itibaren kitaplar ve sureli yayinlarda mustakil bir alan olarak ele alinmakta ve kiz mekteplerinde ders olarak okutulmaktadir. Standart, disiplin, duzen, rasyonellik, pragmatizm ve hijyen bu yeni ev idaresinin ana prensiplerini olusturmaktadir. Bu makale, devletin egitim politikasi olarak ev idaresinin gec donem Osmanli kiz mekteplerinde fenne dayali bir ders olarak okutulmasini ele almakta ve bu baglamda ders kitaplarini, talimatnameleri, nizamnameleri ve sureli yayinlari incelemektedir. Makale, kiz mekteplerinin mufredat programinda ev idaresi derslerinin yerini ve agirligini irdelemekte ve ilgili mufredat programlarinin ve ders kitaplarinin gundemi ile muhtevasini, Osmanli modernlesmesi ve kadinlarin egitimi meselesi cercevesinde tartismaktadir.