Bir Amerikan Ticari Teşebbüsü ve Bir Osmanlı Kentini Okuma Çabası: Doğu Akdeniz Ticaret Dergisi ve İzmir (1911- 1914)

Abstract

Bu makale, Amerikan Dogu Akdeniz Ticaret Odasi tarafindan yayinlanan Dogu Akdeniz Ticaret Odasi Dergisi (1911-1931) uzerinden Osmanli Amerikan ekonomik iliskilerine iliskin yurutulen kapsamli bir arastirma surecinde derginin sehir tarihi yazimina yapabilecegi katkilarin gorulmesiyle ortaya cikmistir. Bu baglamda, ticaret odasi yetkilileri, konsoloslar, egitimciler gibi yetkili ve donanimli kisilerce kaleme alinan gozlem ve raporlarin ozellikle ticaret merkezi olan kentlerin sosyal ekonomik yapilarini bir surec uzerinden okuma imkânina yaklastirdigi gorulmustur. Bu yazida soz konusu birikim ise derginin kurulus tarihinden itibaren Trablusgarp ve Balkan Savaslari donemini kapsayacak olcude Izmir uzerinden degerlendirilmeye calisilmistir. Nitekim Osmanli Devleti’nin uc buyuk ekonomi merkezinden biri olan Izmir’in XX. yuzyilin ilk ceyreginde dunya ekonomisinde guclu ve saglam bir konuma oturmus olan Amerika Birlesik Devletleri’ne ait bir ticari kurulus faaliyetleri uzerinden incelenmesi donem ekonomi dinamiklerinin kavranmasi acisindan kayda deger bulunmustur. Bu nedenle Izmir’de iktisadi donem sartlarinin neler oldugu sorusuna verilen yanitlar, Dogu Akdeniz Ticaret Dergisi temelinde tematik basliklar altinda ve agirlikli olarak donem sartlarinin okunabilir kilinmasi yontemi ile kaleme alinmistir.