Sahhâf Ahmed Rüşdî'nin Şerh-i Dîvân-ı Urfî-i Şîrâzî Adlı Eseri

Abstract

Oldukca uzun bir gecmise sahip olan Divân edebiyati, sinirlari belli kaliplarla cevrelenmis, kendine has mazmunlar dunyasina sahip bir edebiyattir. Gerek manzum gerek mensur eserlerde bu tur mazmunlara rastlamak mumkundur. Bu calisma cercevesinde ele almaya calistigimiz ve 17. yuzyilda Sahhâf Ahmed Rusdi tarafindan kaleme alinan Şerh-i Divân-i Urfi-i Şirâzi adli eser de mensur bir serh huviyetindedir. Turk edebiyatinda Urfi-i Şirâzi’nin siirleri uzerine bircok sârih tarafindan serhler yazilmistir. Bu serhlerden biri de Sahhâf Ahmed Rusdi’nin serhidir. Şerh kelimesi lugat anlamiyla bir seyi acmak, kesmek/yarmak gibi anlamlar tasir. Istilahi olarak ise bir metni baskalarindan daha iyi anladigi iddiasinda bulunan kisilerin, o metinde bulunan bazi muglak, muphem yada anlasilmasi zor ifadeleri acmasi, deyim yerindeyse bu tur ifadelerin ustundeki ortuyu kaldirarak daha anlasilir bir hâle getirmesidir. Sahhâf Ahmed Rusdi de bu yonde giderek Urfi’nin siirlerini serh etmistir. Bu calismada oncelikle Sahhâf Ahmed Rusdi ve Şerh-i Divân-i Urfi-i Şirâzi’nin mustensihi Kiblelizâde Mahmut hakkinda biyografik bilgiler verilmis, ardindan Şerh-i Divân-i Urfi-i Şirâzi adli eser ayrintili bir sekilde tanitilmis, daha sonra sârihin serh metodu ortaya konulmustur. Calismanin sonuna mezkur eserden alinan 2 kaside ve bazi gazel ve kita serhlerinin ornek metinleri konulmus, Ek-1 ve Ek-2 bolumlerinde ise ayrintili bir sekilde ele alinan nushanin bazi sayfalari ve Kiblelizâde Mahmut ile ilgili bazi arsiv belgeleri eklenmistir.