Мовна гра як вияв національної лінгвокреативності: на матеріалі галицьких паремій XIX ст.

Abstract

Language Play as a Manifestation of Linguistic Creativity (on the Material of Nineteenth-Century Galician Paroemias)This article analyses nineteenth-century paroemias from the threevolumecollection Halytsʹko-rusʹki narodni prypovidky[Galician-Ruthenian Folk Paroemias] by Ivan Franko, published in 1901–1910. The proverbs and sayings recorded in the collection indicate that in the nineteenth century Ukrainians often combined words that sound alike, which endowed them with new shades of meaning. In order to add expressivity and subtle humour, Ukrainian speakers made skilful use of rich lexico-semantic and grammatical resources. They played with transformation of homonyms, paronomasia, and metathesis of syllables or words in syntagmas. They also used synonyms and words from the same word families and they created onyms.Gra językowa jako przejaw kreatywności językowej (na materiale galicyjskiej paremii z XIX wieku)W artykule zanalizowano dziewiętnastowieczną paremię zamieszczonąw trzytomowym zbiorze Галицько-руські народні приповідки, którą w latach 1901–1910 opublikował Iwan Franko. Zawarte w nim przysłowia i porzekadła świadczą, że w XIX wieku Ukraińcy często łączyli wyrazy o podobnym brzmieniu, co nadawało im nowe odcienie znaczeniowe. Dla wyrażenia ekspresji i subtelnego humoru umiejętnie korzystali z bogatego zasobu leksykalno-semantycznego i gramatycznego. W grze językowej sięgali po: przekształcanie homonimów, paronomazję, przestawianie sylab lub wyrazów w syntagmach. Wykorzystywali również synonimy i wyrazy pokrewne, stosowali reinterpretację etymologiczną, tworzyli także onimy.