“Sergüzeşt-i Ali Bey Yahut Sergüzeşt-i Âli-i Osman” Siyasi Bir Roman Olarak İntibah

Iromani, Namik Kemal’in surgun yillarinda kaleme aldigi ilk yerli roman denemesidir. Namik Kemal, bu romanina konu olarak butun eserlerinin aksine bir ask hikâyesi secmistir. Inceleme ve edebi eserlerinde tarihi ve siyasi konulari benimseyen Namik Kemal’in bu eserine de siyasi bir zemin olusturmus olmasi ihtimali bu calismanin ana cikis noktasidir. Buradan hareketle Intibah/uyanis romani Ali Bey’in hayat karsisinda; Ali-i Osman’in yuzlestigi yeni medeniyet dairesi karsisinda uyanisi olarak dusunulmustur. Romandaki butun unsurlar Osmanli tarihinin o donemki siyasi zemini baglaminda degerlendirilmistir. Namik Kemal, Intibah romanini Turk dilinin roman yazmaya istidadini olcmek icin yazdigini belirtmistir. Her ne kadar yazarin eseri yazma amacinda belirtmis olmasa da bu calismada Tanzimat aydinin asinasi oldugu temsiller/semboller vasitasiyla eser yazdigi varsayilarak bir bakis acisi gelistirilmistir. Eserin tamamina ayni bakis acisi ile yaklasildiginda butun kurgu unsurlarinin celiskiye dusulmeksizin yerli yerine oturdugu gozlemlenmistir. Bu turlu okuma romanin anlam yukunu agirlastirmakta ve bir misyon romani hâine getirmektedir.