Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.4467/23531991kk.21.044.15195
Karina Jarzyńska
{"title":"Kanon(y) i wspólnoty – wprowadzenie","authors":"Karina Jarzyńska","doi":"10.4467/23531991kk.21.044.15195","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/23531991kk.21.044.15195","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":409747,"journal":{"name":"Kanon(y) i wspólnoty","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116691166","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.4467/23531991kk.21.044.15196
Marko Juvan
W słoweńskiej metapoezji obrazy wyłaniającego się narodowego kanonu literackiego symbolizowały wysiłki na rzecz nobilitacji języka wernakularnego. Indygenizacja Parnasu – toposu kanoniczności – służyła jako autopoietyczna strategia legitymizacji rodzącego się systemu literackiego (osadzonego w imperium Habsburgów), mająca na celu przyswojenie kosmopolitycznych wzorców klasycznego kanonu i wykorzystanie jego prestiżu. Poprzez tego typu narzędzia „uświatowienia” narody kanonizowały swoich ikonicznych poetów jako uniwersalnych. Na arenie międzynarodowej uważano, że „poeci narodowi” są dowodem na to, że dany naród - zwłaszcza bezpaństwowy - spełnia standardy wyznaczane przez światowy kanon. Podczas gdy powieść jako forma nowoczesnego pisarstwa reprezentowała narodowy charakter literatur centralnych, peryferie uzasadniały swoją narodowość za pomocą eposu. Byroniczny poemat Prešerena Chrzest nad Sawicą z 1836 roku jest świadomie hybrydycznym eposem narodowym. Wszedł on do kanonu, ponieważ w kontrowersyjny sposób ucieleśnia narodową „esencję”. From Vernacular Utopia to National Literary Canon: Metapoetry and Epic in Slovenian National Awakening In Slovenian metapoetry, the imagining of the emerging national literary canon symbolized efforts to cultivate the vernacular language. The indigenization of Parnassus, the topos of canonicity, served as an autopoietic strategy of a nascent literary system (embedded in the Habsburg Empire) to assimilate the cosmopolitan patterns of the classical canon and capitalize on its prestige. Through the process of “worlding,” nations canonized their iconic poets as universal. In the international arena, “national poets” were believed to prove that a given nation – especially when stateless – meets the standards of the world canon. While the novel as a form of modern writing represented the national character of core literatures, the peripheries justified their nationality with the canonical epic genre. Prešeren’s 1836 Byronic poem Baptism on the Savica is a deliberately hybrid national epic. It entered the canon because it embodies the national “essence” in a controversial way.
{"title":"Od wernakularnej utopii do narodowego kanonu literackiego: metapoezja i epos w słoweńskim odrodzeniu narodowym","authors":"Marko Juvan","doi":"10.4467/23531991kk.21.044.15196","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/23531991kk.21.044.15196","url":null,"abstract":"W słoweńskiej metapoezji obrazy wyłaniającego się narodowego kanonu literackiego symbolizowały wysiłki na rzecz nobilitacji języka wernakularnego. Indygenizacja Parnasu – toposu kanoniczności – służyła jako autopoietyczna strategia legitymizacji rodzącego się systemu literackiego (osadzonego w imperium Habsburgów), mająca na celu przyswojenie kosmopolitycznych wzorców klasycznego kanonu i wykorzystanie jego prestiżu. Poprzez tego typu narzędzia „uświatowienia” narody kanonizowały swoich ikonicznych poetów jako uniwersalnych. Na arenie międzynarodowej uważano, że „poeci narodowi” są dowodem na to, że dany naród - zwłaszcza bezpaństwowy - spełnia standardy wyznaczane przez światowy kanon. Podczas gdy powieść jako forma nowoczesnego pisarstwa reprezentowała narodowy charakter literatur centralnych, peryferie uzasadniały swoją narodowość za pomocą eposu. Byroniczny poemat Prešerena Chrzest nad Sawicą z 1836 roku jest świadomie hybrydycznym eposem narodowym. Wszedł on do kanonu, ponieważ w kontrowersyjny sposób ucieleśnia narodową „esencję”.\u0000\u0000From Vernacular Utopia to National Literary Canon: Metapoetry and Epic in Slovenian National Awakening\u0000\u0000In Slovenian metapoetry, the imagining of the emerging national literary canon symbolized efforts to cultivate the vernacular language. The indigenization of Parnassus, the topos of canonicity, served as an autopoietic strategy of a nascent literary system (embedded in the Habsburg Empire) to assimilate the cosmopolitan patterns of the classical canon and capitalize on its prestige. Through the process of “worlding,” nations canonized their iconic poets as universal. In the international arena, “national poets” were believed to prove that a given nation – especially when stateless – meets the standards of the world canon. While the novel as a form of modern writing represented the national character of core literatures, the peripheries justified their nationality with the canonical epic genre. Prešeren’s 1836 Byronic poem Baptism on the Savica is a deliberately hybrid national epic. It entered the canon because it embodies the national “essence” in a controversial way.","PeriodicalId":409747,"journal":{"name":"Kanon(y) i wspólnoty","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126188720","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.4467/23531991kk.21.048.15199
Ireneusz Ziemiński
Filozofowie raczej nie cenią twórczości literackiej Henryka Sienkiewicza, uważając go za pisarza popularnego. W przeciwieństwie do tego poglądu można argumentować, że proza polskiego noblisty ma istotny wymiar filozoficzny, podważa bowiem przynajmniej kilka mitów, funkcjonujących w ludzkiej kulturze. Pierwszym z nich jest mit prawdy i sensu życia; w świetle powieściowych losów Petroniusza, Płoszowskiego czy Bukackiego nie tylko nie istnieje prawda obiektywna, którą można byłoby uczynić fundamentem ludzkiego życia, lecz samo pojęcie obiektywnej i ostatecznej, wiecznej prawdy jest pozbawione zrozumiałej treści. Podobnie nie da się odpowiedzieć na pytanie, czy życie ma sens, czy też jest go pozbawione. Jeszcze radykalniej rozprawia się Sienkiewicz z mitem chrześcijaństwa jako religii pokoju i miłości (wskazując, że jest ono religią przemocy) a także z kolonialnym przesądem wyższości kultury białych ludzi (wskazując, że domeną białych jest bezwzględność, zabijanie i podbój świata). W świetle prozy Sienkiewicza upada też mit rycerskości, patriotyzmu i wojny, pisarz wskazuje bowiem, że sławni rycerze nie bronią żadnych szlachetnych ideałów, lecz są jedynie zawodowymi mordercami, dążącymi do sławy. Pisarz podważa też mit kobiety jako obiektu męskiej, rycerskiej adoracji; z perspektywy mężczyzn bowiem (takich, jak Winicjusz, Kmicic czy Skrzetuski) kobieta jest jedynie obiektem seksualnym oraz matką, mającą rodzić kolejne zastępy żołnierzy. Podważenie mitu kobiecości skutkuje również podważeniem binarnego podziału na społeczne role kobiece i męskie; przykładem jest narzeczona Skrzetuskiego, przebrana za młodzieńca i budząca (właśnie jako młodzieniec) erotyczne zainteresowanie mężczyzn. From a Philosopher’s Literary Canon: Henryk Sienkiewicz Philosophers tend not to appreciate the literary works of Henryk Sienkiewicz and consider him to be a popular writer. On the contrary, one could argue that the Nobel laureate’s prose has a significant philosophical dimension – it undermines at least a few myths prevalent in human culture. The first myth concerns the truth and meaning of life. The literary fates of Petronius, Płoszowski or Bukacki not only show that there is no such thing as objective truth which could become the foundation of human life, but that the very concept of objective, final, and eternal truth is incomprehensible. It is also impossible to answer the question whether life has meaning or not. Even more radically, Sienkiewicz dismantles the myth of Christianity as a religion of peace and love, by showing that it is a religion of violence, and the colonial myth of white supremacy, by showing that white people are defined by ruthlessness, killing, and conquering the world. Sienkiewicz’s prose also overthrows the myths of knighthood, patriotism, and war; the writer shows that famous knights do not defend any noble ideals, but instead are professional killers who want to be famous. Finally, Sienkiewicz deals with the myth of woman as an object of m
{"title":"Z literackiego kanonu filozofa: Henryk Sienkiewicz","authors":"Ireneusz Ziemiński","doi":"10.4467/23531991kk.21.048.15199","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/23531991kk.21.048.15199","url":null,"abstract":"Filozofowie raczej nie cenią twórczości literackiej Henryka Sienkiewicza, uważając go za pisarza popularnego. W przeciwieństwie do tego poglądu można argumentować, że proza polskiego noblisty ma istotny wymiar filozoficzny, podważa bowiem przynajmniej kilka mitów, funkcjonujących w ludzkiej kulturze. Pierwszym z nich jest mit prawdy i sensu życia; w świetle powieściowych losów Petroniusza, Płoszowskiego czy Bukackiego nie tylko nie istnieje prawda obiektywna, którą można byłoby uczynić fundamentem ludzkiego życia, lecz samo pojęcie obiektywnej i ostatecznej, wiecznej prawdy jest pozbawione zrozumiałej treści. Podobnie nie da się odpowiedzieć na pytanie, czy życie ma sens, czy też jest go pozbawione. Jeszcze radykalniej rozprawia się Sienkiewicz z mitem chrześcijaństwa jako religii pokoju i miłości (wskazując, że jest ono religią przemocy) a także z kolonialnym przesądem wyższości kultury białych ludzi (wskazując, że domeną białych jest bezwzględność, zabijanie i podbój świata). W świetle prozy Sienkiewicza upada też mit rycerskości, patriotyzmu i wojny, pisarz wskazuje bowiem, że sławni rycerze nie bronią żadnych szlachetnych ideałów, lecz są jedynie zawodowymi mordercami, dążącymi do sławy. Pisarz podważa też mit kobiety jako obiektu męskiej, rycerskiej adoracji; z perspektywy mężczyzn bowiem (takich, jak Winicjusz, Kmicic czy Skrzetuski) kobieta jest jedynie obiektem seksualnym oraz matką, mającą rodzić kolejne zastępy żołnierzy. Podważenie mitu kobiecości skutkuje również podważeniem binarnego podziału na społeczne role kobiece i męskie; przykładem jest narzeczona Skrzetuskiego, przebrana za młodzieńca i budząca (właśnie jako młodzieniec) erotyczne zainteresowanie mężczyzn.\u0000\u0000\u0000From a Philosopher’s Literary Canon: Henryk Sienkiewicz\u0000\u0000Philosophers tend not to appreciate the literary works of Henryk Sienkiewicz and consider him to be a popular writer. On the contrary, one could argue that the Nobel laureate’s prose has a significant philosophical dimension – it undermines at least a few myths prevalent in human culture. The first myth concerns the truth and meaning of life. The literary fates of Petronius, Płoszowski or Bukacki not only show that there is no such thing as objective truth which could become the foundation of human life, but that the very concept of objective, final, and eternal truth is incomprehensible. It is also impossible to answer the question whether life has meaning or not. Even more radically, Sienkiewicz dismantles the myth of Christianity as a religion of peace and love, by showing that it is a religion of violence, and the colonial myth of white supremacy, by showing that white people are defined by ruthlessness, killing, and conquering the world. Sienkiewicz’s prose also overthrows the myths of knighthood, patriotism, and war; the writer shows that famous knights do not defend any noble ideals, but instead are professional killers who want to be famous. Finally, Sienkiewicz deals with the myth of woman as an object of m","PeriodicalId":409747,"journal":{"name":"Kanon(y) i wspólnoty","volume":"20 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124870342","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.4467/23531991kk.21.052.15203
Ewa Chudoba
{"title":"Dziwne, dziwniejsze, najpotrzebniejsze, czyli queer a la polacca (Dezorientacje. Antologia polskiej literatury queer, red. A. Amenta, T, Kaliściak, B. Warkocki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, I i II wyd. Warszawa 2021).","authors":"Ewa Chudoba","doi":"10.4467/23531991kk.21.052.15203","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/23531991kk.21.052.15203","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":409747,"journal":{"name":"Kanon(y) i wspólnoty","volume":"104 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132724597","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.4467/23531991kk.21.050.15201
Magdalena Brodacka
W artykule poruszony zostaje problem Europy Środkowej jako obszaru mitotwórczego ze szczególnym uwzględnieniem najnowszej publikacji Michała Masłowskiego Mity i symbole polityczne Europy Środkowo-Wschodniej (2020). Wytwarzanie, interpretowanie oraz aktualizowanie mitów potwierdza tezę o ich nieusuwalnej obecności (pojęcie Leszka Kołakowskiego) zarówno w dyskursie narodowym, jak i szerszym, uniwersalistycznym. Masłowski omawia mity z uwzględnieniem chronologii oraz miejsca ich powstawania, zastanawiając się jednocześnie nad ich aktualnymi, nowoczesnymi przetworzeniami; w tym kontekście interesujący jest zwłaszcza mit postępu oraz mit upadającego Zachodu. Uzupełnieniem powyższych rozważań są niedawno wydane w języku polskim publikacje: Larry'ego Wolffa Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie Oświecenia (2020), Timoty'ego Snydera Droga do niewolności. Rosja, Europa, Ameryka (2019) oraz Iwana Krastewa Co po Europie? (2018). Central European Myth-Making Space. On the Most Recent Publications The article discusses the problem of Central Europe as a myth-creating area with particular emphasis on the latest publication by Michał Masłowski, Mity i symbole polityczne Europy Środkowo-Wschodniej (2020). Origin, interpretation and actualization of myths confirm the thesis about their indelible presence (Leszek Kołakowski’s notion) in both national and broader, universalistic discourse. When discussing myths, Masłowski takes into account the chronology and the place of their origin, while reflecting on their current, modern transformations; the myth of progress and the myth of the declining West are of particular interest in this context. These considerations are complemented by the recent publications in Polish language: Larry Wolff ’s Inventing Eastern Europe: The Map of Civilizations on the Mind of the Enlightenment (2020), Timothy Snyder’s The Road to Unfreedom: Russia, Europe, America (2019), and Iwan Krastew’s After Europe (2018).
文章探讨了中欧作为神话制造区的问题,特别提到了 Michał Masłowski 最近的出版物《中东欧的神话与政治象征》(2020 年)。神话的产生、解释和现实化证实了其在民族和更广泛的普遍主义话语中不可磨灭的存在(莱泽克-科瓦科夫斯基的概念)。马斯沃夫斯基在讨论神话的年代和起源地的同时,还反思了它们当前的现代转变;在此背景下,进步神话和衰落的西方神话尤其引人关注。最近出版的波兰语著作对上述思考进行了补充:拉里-沃尔夫的《东欧的发明》。启蒙时代的文明地图》(2020 年)、蒂莫西-斯奈德的《通往奴役之路》。俄罗斯、欧洲、美国》(2019 年)和 Ivan Krastev 的《欧洲之后是什么?(2018).中欧神话制造空间。关于最新出版物该文讨论了中欧作为神话创造区的问题,特别强调了米哈乌-马斯沃斯基的最新出版物《中东欧的神话与政治象征》(2020)。神话的起源、解释和现实化证实了关于神话在民族和更广泛的普遍性话语中不可磨灭的存在(莱泽克-科瓦科夫斯基的概念)的论断。在讨论神话时,马斯沃夫斯基考虑到了神话起源的时间和地点,同时反思了神话当前的现代转变;在此背景下,进步的神话和衰落的西方神话尤其引人关注。最近出版的波兰语著作对这些思考进行了补充:拉里-沃尔夫的《发明东欧:启蒙运动心目中的文明地图》(2020年)、蒂莫西-斯奈德的《通往不自由之路:俄罗斯、欧洲、美国》(2019年)和伊万-克拉斯特夫的《欧洲之后》(2018年)。
{"title":"Środkowoeuropejska przestrzeń mitotwórcza. Przegląd nowych publikacji","authors":"Magdalena Brodacka","doi":"10.4467/23531991kk.21.050.15201","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/23531991kk.21.050.15201","url":null,"abstract":"W artykule poruszony zostaje problem Europy Środkowej jako obszaru mitotwórczego ze szczególnym uwzględnieniem najnowszej publikacji Michała Masłowskiego Mity i symbole polityczne Europy Środkowo-Wschodniej (2020). Wytwarzanie, interpretowanie oraz aktualizowanie mitów potwierdza tezę o ich nieusuwalnej obecności (pojęcie Leszka Kołakowskiego) zarówno w dyskursie narodowym, jak i szerszym, uniwersalistycznym. Masłowski omawia mity z uwzględnieniem chronologii oraz miejsca ich powstawania, zastanawiając się jednocześnie nad ich aktualnymi, nowoczesnymi przetworzeniami; w tym kontekście interesujący jest zwłaszcza mit postępu oraz mit upadającego Zachodu. Uzupełnieniem powyższych rozważań są niedawno wydane w języku polskim publikacje: Larry'ego Wolffa Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie Oświecenia (2020), Timoty'ego Snydera Droga do niewolności. Rosja, Europa, Ameryka (2019) oraz Iwana Krastewa Co po Europie? (2018). \u0000\u0000\u0000Central European Myth-Making Space. On the Most Recent Publications\u0000\u0000The article discusses the problem of Central Europe as a myth-creating area with particular emphasis on the latest publication by Michał Masłowski, Mity i symbole polityczne Europy Środkowo-Wschodniej (2020). Origin, interpretation and actualization of myths confirm the thesis about their indelible presence (Leszek Kołakowski’s notion) in both national and broader, universalistic discourse. When discussing myths, Masłowski takes into account the chronology and the place of their origin, while reflecting on their current, modern transformations; the myth of progress and the myth of the declining West are of particular interest in this context. These considerations are complemented by the recent publications in Polish language: Larry Wolff ’s Inventing Eastern Europe: The Map of Civilizations on the Mind of the Enlightenment (2020), Timothy Snyder’s The Road to Unfreedom: Russia, Europe, America (2019), and Iwan Krastew’s After Europe (2018).","PeriodicalId":409747,"journal":{"name":"Kanon(y) i wspólnoty","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134629761","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.4467/23531991kk.21.049.15200
M. Zając
Artykuł poddaje interpretacji nowelę Janko Muzykant Henryka Sienkiewicza oraz powieść Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej, centralnym konceptem analitycznym i interpretacyjnym czyniąc pragnienie, jakie w przypadku obojga głównych bohaterów koncentruje się wokół muzyki oraz symbolizujących czy ucieleśniających ją skrzypiec. Rozpoznane i uznane pragnienie odgrywa kluczową rolę w przejściu kompleksu Edypa oraz stwarza podstawy do rozwinięcia się ludzkiej podmiotowości. Muzyka (będąca sztuką) pozwala tę podmiotowość wyrażać i kształtować. Janko the Musician: Music and Desire The article presents the interpretation of Henryk Sienkiewicz’s Janko the Musician and Maria Kuncewiczowa’s The Stranger, having chosen as the central analytic and interpretational concept the desire, which in case of both characters is centred around music and violin that symbolises and embodies it. Identified and acknowledged desire plays a key role in the transition from the Oedipus complex and creates the base for the development of human subjectivity. Music (being art) enables the expression and formation of that subjectivity.
文章对 Henryk Sienkiewicz 的长篇小说 Janko Muzykant(《音乐家扬科》)和 Maria Kuncewiczowa 的长篇小说 Cudzoziemka(《外国人》)进行了阐释,将欲望作为分析和阐释的核心概念,而这两个主要人物的欲望都围绕着音乐以及象征或体现音乐的小提琴。欲望在俄狄浦斯情结的消逝过程中扮演了关键角色,并为人类主体性的发展奠定了基础。音乐家扬科:音乐与欲望》这篇文章介绍了对亨利克-西恩凯维奇(Henryk Sienkiewicz)的《音乐家扬科》和玛丽亚-昆切维奇(Maria Kuncewiczowa)的《陌生人》的诠释,选择了欲望作为分析和诠释的核心概念,这两个人物的欲望都围绕着音乐以及象征和体现音乐的小提琴。在从俄狄浦斯情结过渡的过程中,被识别和认可的欲望发挥着关键作用,并为人类主体性的发展奠定了基础。音乐(作为艺术)使这种主体性得以表达和形成。
{"title":"Janko Muzykant. Muzyka i pragnienie","authors":"M. Zając","doi":"10.4467/23531991kk.21.049.15200","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/23531991kk.21.049.15200","url":null,"abstract":"Artykuł poddaje interpretacji nowelę Janko Muzykant Henryka Sienkiewicza oraz powieść Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej, centralnym konceptem analitycznym i interpretacyjnym czyniąc pragnienie, jakie w przypadku obojga głównych bohaterów koncentruje się wokół muzyki oraz symbolizujących czy ucieleśniających ją skrzypiec. Rozpoznane i uznane pragnienie odgrywa kluczową rolę w przejściu kompleksu Edypa oraz stwarza podstawy do rozwinięcia się ludzkiej podmiotowości. Muzyka (będąca sztuką) pozwala tę podmiotowość wyrażać i kształtować.\u0000\u0000\u0000Janko the Musician: Music and Desire\u0000\u0000The article presents the interpretation of Henryk Sienkiewicz’s Janko the Musician and Maria Kuncewiczowa’s The Stranger, having chosen as the central analytic and interpretational concept the desire, which in case of both characters is centred around music and violin that symbolises and embodies it. Identified and acknowledged desire plays a key role in the transition from the Oedipus complex and creates the base for the development of human subjectivity. Music (being art) enables the expression and formation of that subjectivity.","PeriodicalId":409747,"journal":{"name":"Kanon(y) i wspólnoty","volume":"15 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132982636","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.4467/23531991kk.21.051.15202
Karina Jarzyńska, Aleksander Fiut
{"title":"O kanonie literatury – i nie tylko. Z Aleksandrem Fiutem rozmawia Karina Jarzyńska","authors":"Karina Jarzyńska, Aleksander Fiut","doi":"10.4467/23531991kk.21.051.15202","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/23531991kk.21.051.15202","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":409747,"journal":{"name":"Kanon(y) i wspólnoty","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128037208","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.4467/23531991kk.21.047.15198
Dobromiła Księska
Celem artykułu jest przedstawienie sposobów funkcjonowania polskiego kanonu patriotycznego w powieści Jacka Dehnela Ale z naszymi umarłymi. W części pierwszej zaprezentowane zostają powiązania między forsowaniem jednej – kanonicznej, oficjalnej – wersji tożsamości narodowej a wzrostem postaw nacjonalistycznych we współczesnym społeczeństwie polskim zaprezentowanym w powieści. W drugiej omówione są strategie ujednoznaczniającego dopasowywania dziedzictwa romantycznego do potrzeb ideologii nacjonalistycznej. Trzecia część zawiera analizę niektórych wybrzmiewających w powieści konsekwencji bezkrytycznego podejścia do polskiego kanonu patriotycznego oraz interpretację zabiegów alegorycznych wykorzystanych przez Dehnela. Confronting Polish Patriotic Canon in But With Our Dead Ones by Jacek Dehnel The aim of the article is to present the ways, in which the Polish patriotic canon functions in Jacek Dehnel’s novel But With Our Dead Ones. In the first part, the author presents the connections between the enforcement of one – canonical, official – version of national identity and the upsurge of the nationalist attitudes in the modern Polish society depicted in the novel. In the second part, the author discusses the homogenizing strategies of adapting the Romantic legacy to the needs of nationalist ideology. The third part includes the analysis of the selected consequences of an uncritical approach to the Polish patriotic canon; and the interpretation of the allegoric tools used by Dehnel.
本文旨在介绍波兰爱国主义经典在雅切克-德内尔的小说《Ale z naszymi umarłymi》(《但与我们的亡灵》)中的作用方式。第一部分介绍了该小说所展现的一种典型、官方版本的民族身份的强加与当代波兰社会中民族主义态度的兴起之间的联系。第二部分讨论了为适应民族主义意识形态的需要而对浪漫主义遗产进行模棱两可的策略。第三部分分析了不加批判地对待小说中响彻云霄的波兰爱国主义经典的一些后果,并对德内尔使用的寓言程序进行了解读。在第一部分中,作者介绍了小说中描绘的现代波兰社会中执行一种--经典的、官方的--国家认同版本与民族主义态度高涨之间的联系。在第二部分中,作者讨论了根据民族主义意识形态的需要对浪漫主义遗产进行改编的同质化策略。第三部分包括对不加批判地对待波兰爱国主义经典所造成的后果的分析,以及对德内尔所使用的寓言工具的解读。
{"title":"Rozprawa z polskim kanonem patriotycznym w Ale z naszymi umarłymi Jacka Dehnela","authors":"Dobromiła Księska","doi":"10.4467/23531991kk.21.047.15198","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/23531991kk.21.047.15198","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest przedstawienie sposobów funkcjonowania polskiego kanonu patriotycznego w powieści Jacka Dehnela Ale z naszymi umarłymi. W części pierwszej zaprezentowane zostają powiązania między forsowaniem jednej – kanonicznej, oficjalnej – wersji tożsamości narodowej a wzrostem postaw nacjonalistycznych we współczesnym społeczeństwie polskim zaprezentowanym w powieści. W drugiej omówione są strategie ujednoznaczniającego dopasowywania dziedzictwa romantycznego do potrzeb ideologii nacjonalistycznej. Trzecia część zawiera analizę niektórych wybrzmiewających w powieści konsekwencji bezkrytycznego podejścia do polskiego kanonu patriotycznego oraz interpretację zabiegów alegorycznych wykorzystanych przez Dehnela.\u0000\u0000\u0000Confronting Polish Patriotic Canon in But With Our Dead Ones by Jacek Dehnel\u0000\u0000The aim of the article is to present the ways, in which the Polish patriotic canon functions in Jacek Dehnel’s novel But With Our Dead Ones. In the first part, the author presents the connections between the enforcement of one – canonical, official – version of national identity and the upsurge of the nationalist attitudes in the modern Polish society depicted in the novel. In the second part, the author discusses the homogenizing strategies of adapting the Romantic legacy to the needs of nationalist ideology. The third part includes the analysis of the selected consequences of an uncritical approach to the Polish patriotic canon; and the interpretation of the allegoric tools used by Dehnel.","PeriodicalId":409747,"journal":{"name":"Kanon(y) i wspólnoty","volume":"94 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127684956","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.4467/23531991kk.21.046.15197
Agata Bielik-Robson
Artykuł analizuje wypowiedzi Jacques’a Derridy na temat nowoczesnego maranizmu i własnej tożsamości w kontekście całej jego twórczości. Marranismo to dla filozofa nie tylko kondycja żydowskich obywateli Toledo, którym siłą narzucono chrześcijańską tożsamość. To także szansa, by poszukać filozoficznego języka, który przeciwstawiłby się kanonicznej hegemonii myśli zachodniej, a tym samym wymknął się mierniczym schematom tradycji. Utożsamiając się z marańskim wyborem przeżycia jako właśnie wyborem, Derrida również wybiera swój maranizm jako wyraz afirmacji życia: kondycji przeżywca-ocalałego, który wolał żyć dalej, niż poddać się honorowej martyrologicznej śmierci. Zarazem zwraca się przeciw tradycyjnym systemom życia symbolicznego, które żądają ofiar w imię zachowania czystości swych kanonów i nie pozostawiają miejsca dla zwykłego survie. Szczególny związek z tym, co unikatowe, o jakim mówi Derrida, wyłania się jako alternatywa dla kanonu i jego „surowego blasku”. Derrida’s Marrano Instruction: How to Live and Survive without a Canon This paper analyzes Jacques Derrida’s statements on modern Marranismo and on his own identity in the context of his entire body of work. For philosopher, marranismo is not only “tormented Judaism” of the Jewish inhabitants of Toledo who were forced to take the Christian identity. It is also a chance – a paradoxical occasion – to search for a philosophical language, which would oppose the canonical hegemony of the Western thought as a whole and therefore escape the measuring patterns of tradition which is characterised by “the stern shine of that which is canonical.” Derrida chooses his Maranism as an expression of the affirmation of life: the condition of the survivor who preferred to go on living rather than submit to an honorable martyrdom. At the same time, he turns against the traditional systems of symbolic life, which demand sacrifices in the name of preserving the purity of their canons and leave no room for ordinary survie.
{"title":"Marańska instrukcja Derridy: jak żyć i przeżyć bez kanonu","authors":"Agata Bielik-Robson","doi":"10.4467/23531991kk.21.046.15197","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/23531991kk.21.046.15197","url":null,"abstract":"Artykuł analizuje wypowiedzi Jacques’a Derridy na temat nowoczesnego maranizmu i własnej tożsamości w kontekście całej jego twórczości. Marranismo to dla filozofa nie tylko kondycja żydowskich obywateli Toledo, którym siłą narzucono chrześcijańską tożsamość. To także szansa, by poszukać filozoficznego języka, który przeciwstawiłby się kanonicznej hegemonii myśli zachodniej, a tym samym wymknął się mierniczym schematom tradycji. Utożsamiając się z marańskim wyborem przeżycia jako właśnie wyborem, Derrida również wybiera swój maranizm jako wyraz afirmacji życia: kondycji przeżywca-ocalałego, który wolał żyć dalej, niż poddać się honorowej martyrologicznej śmierci. Zarazem zwraca się przeciw tradycyjnym systemom życia symbolicznego, które żądają ofiar w imię zachowania czystości swych kanonów i nie pozostawiają miejsca dla zwykłego survie. Szczególny związek z tym, co unikatowe, o jakim mówi Derrida, wyłania się jako alternatywa dla kanonu i jego „surowego blasku”.\u0000\u0000\u0000Derrida’s Marrano Instruction: How to Live and Survive without a Canon\u0000\u0000This paper analyzes Jacques Derrida’s statements on modern Marranismo and on his own identity in the context of his entire body of work. For philosopher, marranismo is not only “tormented Judaism” of the Jewish inhabitants of Toledo who were forced to take the Christian identity. It is also a chance – a paradoxical occasion – to search for a philosophical language, which would oppose the canonical hegemony of the Western thought as a whole and therefore escape the measuring patterns of tradition which is characterised by “the stern shine of that which is canonical.” Derrida chooses his Maranism as an expression of the affirmation of life: the condition of the survivor who preferred to go on living rather than submit to an honorable martyrdom. At the same time, he turns against the traditional systems of symbolic life, which demand sacrifices in the name of preserving the purity of their canons and leave no room for ordinary survie.","PeriodicalId":409747,"journal":{"name":"Kanon(y) i wspólnoty","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130673726","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}