Heterogeniczność narodowościowa współczesnych państw, w tym Czarnogóry, stanowi, z punktu widzenia ich bezpieczeństwa, jedno z kluczowych wyzwań. W przypadku Czarnogóry (której artykuł został poświęcony), jako państwa zabiegającego o akcesję do struktur współpracy państw szeroko rozumianego Zachodu, heterogeniczność należy postrzegać w dwóch wymiarach. Z jednej strony, jako swoiste wyzwanie dla Czarnogóry jako młodego państwa, z drugiej natomiast — jako potencjalny problem dla struktur, do których członkostwa ona pretenduje.
{"title":"Kwestia wielokulturowości Czarnogóry wobec problemu integracji państwa","authors":"Małgorzata Łakota-Micker","doi":"10.18778/8088-028-3.23","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.23","url":null,"abstract":"Heterogeniczność narodowościowa współczesnych państw, w tym Czarnogóry, stanowi, z punktu widzenia ich bezpieczeństwa, jedno z kluczowych wyzwań. W przypadku Czarnogóry (której artykuł został poświęcony), jako państwa zabiegającego o akcesję do struktur współpracy państw szeroko rozumianego Zachodu, heterogeniczność należy postrzegać w dwóch wymiarach. Z jednej strony, jako swoiste wyzwanie dla Czarnogóry jako młodego państwa, z drugiej natomiast — jako potencjalny problem dla struktur, do których członkostwa ona pretenduje.","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"104 3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117137452","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Sandżak jest regionem położonym na pograniczu Serbii i Czarnogóry. Ponad 60% mieszkańców Sandżaku to Boszniacy, którzy stanowią 1,8% obywateli w Serbii. Celem niniejszego artykułu jest analiza wpływu konfliktu polityczno-religijnego na kwestię bezpieczeństwa Serbii i pośrednio Bałkanów Zachodnich. W pracy przeanalizowane są zagadnienia dotyczące podziałów w ramach ugrupowań polityczno-religijnych, dążenia sił radykalnych do autonomii tego regionu, porównanie regionów Sandżaku, Kosowa i Wojwodiny, reakcja organizacji międzynarodowych i wybranych państw na potencjalną eskalację konfliktu oraz reakcje rządu serbskiego i obywateli na ekstremizm w Sandżaku.
{"title":"Sytuacja polityczna w Sandżaku a kwestia bezpieczeństwa narodowego Republiki Serbii","authors":"Anna Jagiełło-Szostak","doi":"10.18778/8088-028-3.22","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.22","url":null,"abstract":"Sandżak jest regionem położonym na pograniczu Serbii i Czarnogóry. Ponad 60% mieszkańców Sandżaku to Boszniacy, którzy stanowią 1,8% obywateli w Serbii. Celem niniejszego artykułu jest analiza wpływu konfliktu polityczno-religijnego na kwestię bezpieczeństwa Serbii i pośrednio Bałkanów Zachodnich. W pracy przeanalizowane są zagadnienia dotyczące podziałów w ramach ugrupowań polityczno-religijnych, dążenia sił radykalnych do autonomii tego regionu, porównanie regionów Sandżaku, Kosowa i Wojwodiny, reakcja organizacji międzynarodowych i wybranych państw na potencjalną eskalację konfliktu oraz reakcje rządu serbskiego i obywateli na ekstremizm w Sandżaku.","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"83 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121056944","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autor omawia w artykule sytuację Jugosławii w latach 1948-1955, kiedy to w zachodnich koncepcjach strategicznych zaczęto postrzegać to państwo jako narzędzie do wewnętrznego rozbijania monolitu, jakim był blok radziecki oraz jako „tarczę obronną” NATO.
{"title":"Sprowokowany sojusz. Współpraca Jugosławii z NATO (1948–1955)","authors":"Piotr Żurek","doi":"10.18778/8088-028-3.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.02","url":null,"abstract":"Autor omawia w artykule sytuację Jugosławii w latach 1948-1955, kiedy to w zachodnich koncepcjach strategicznych zaczęto postrzegać to państwo jako narzędzie do wewnętrznego rozbijania monolitu, jakim był blok radziecki oraz jako „tarczę obronną” NATO.","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"38 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129316235","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autor w swoim artykule stara się prześledzić proces, który w bezpośredni sposób doprowadził do ogłoszenia niepodległości przez Kosowo, będące wcześniej południową prowincją Serbii.
作者在文章中试图追溯直接导致科索沃宣布独立的过程,科索沃以前是塞尔维亚的一个南部省份。
{"title":"Kosowo – od interwencji militarnej do deklaracji niepodległości","authors":"K. Pawłowski","doi":"10.18778/8088-028-3.18","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.18","url":null,"abstract":"Autor w swoim artykule stara się prześledzić proces, który w bezpośredni sposób doprowadził do ogłoszenia niepodległości przez Kosowo, będące wcześniej południową prowincją Serbii.","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"247 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134144222","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem niniejszej analizy jest próba odpowiedzi na pytanie, czy poprzez swoje działania Turcja zainicjowała politykę ekspansji na Półwyspie Bałkańskim, która może zdestabilizować porządek ustanowiony po „zimnej wojnie”, jednocześnie zagrażając bezpieczeństwu i suwerenności państw tego regionu?
{"title":"Neoosmanizm – jako idea w tureckiej polityce zagranicznej na tle sytuacji geopolitycznej Bałkanów pod koniec XX i na początku XXI w.","authors":"Danuta Gibas-Krzak","doi":"10.18778/8088-028-3.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.09","url":null,"abstract":"Celem niniejszej analizy jest próba odpowiedzi na pytanie, czy poprzez swoje działania Turcja zainicjowała politykę ekspansji na Półwyspie Bałkańskim, która może zdestabilizować porządek ustanowiony po „zimnej wojnie”, jednocześnie zagrażając bezpieczeństwu i suwerenności państw tego regionu?","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123623240","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Od Redakcji","authors":"Albin Głowacki, S. Szczesio","doi":"10.18778/8088-028-3.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.01","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122372468","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autorka analizuje wojskową operację „Oluja” („Burza”) przeprowadzoną w sierpniu 1995 r. na obszarze dzisiejszej Republiki Chorwacji. Została ona zorganizowana przez siły zbrojne młodego państwa chorwackiego. Miała na celu przejęcie kontroli administracyjnej (i faktycznej), przy użyciu wojska, nad obszarem zamieszkanym przez Serbów, funkcjonującym od 1991 r. pod nazwą Republika Serbska Krajina (RSK).
{"title":"Operacja „Oluja” i spory wokół jej interpretacji","authors":"Mirella Korzeniewska-Wiszniewska","doi":"10.18778/8088-028-3.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.14","url":null,"abstract":"Autorka analizuje wojskową operację „Oluja” („Burza”) przeprowadzoną w sierpniu 1995 r. na obszarze dzisiejszej Republiki Chorwacji. Została ona zorganizowana przez siły zbrojne młodego państwa chorwackiego. Miała na celu przejęcie kontroli administracyjnej (i faktycznej), przy użyciu wojska, nad obszarem zamieszkanym przez Serbów, funkcjonującym od 1991 r. pod nazwą Republika Serbska Krajina (RSK).","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"98 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126144020","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autor artykułu skupia się na trzech punktach tematycznych: — na wysiłkach przedmiotowych państw na drodze do przekształcenia regionu o przymiotach „beczki prochu” w strefę stabilności (z jednoczesnym pochyleniem się nad uwarunkowaniami i rozbieżnościami parcjalnymi, z odniesieniem się „komparatywnie” do zmiennych zależnych w polityce wschodniobałkańskiej Sofii i Bukaresztu); — na „systemie naczyń połączonych” w kwestii zdolności adaptacyjnych państw sukcesyjnych do środowiska, reguł i norm unijnych oraz NATO-wskich, i odwrotnie: respektowania przez układ integracyjny specyfiki i historycznych odmienności nowych podmiotów; — na pochyleniu się nad realnymi barierami i sposobami ich przezwyciężenia w procesie urzeczywistniania udziału państw bałkańskich we wspólnej europejskiej odpowiedzialności.
{"title":"Znaczenie europejskiej drogi rozwoju Bałkanów i wkładu regionu w system bezpieczeństwa zbiorowego","authors":"W. Walkiewicz","doi":"10.18778/8088-028-3.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.05","url":null,"abstract":"Autor artykułu skupia się na trzech punktach tematycznych: — na wysiłkach przedmiotowych państw na drodze do przekształcenia regionu o przymiotach „beczki prochu” w strefę stabilności (z jednoczesnym pochyleniem się nad uwarunkowaniami i rozbieżnościami parcjalnymi, z odniesieniem się „komparatywnie” do zmiennych zależnych w polityce wschodniobałkańskiej Sofii i Bukaresztu); — na „systemie naczyń połączonych” w kwestii zdolności adaptacyjnych państw sukcesyjnych do środowiska, reguł i norm unijnych oraz NATO-wskich, i odwrotnie: respektowania przez układ integracyjny specyfiki i historycznych odmienności nowych podmiotów; — na pochyleniu się nad realnymi barierami i sposobami ich przezwyciężenia w procesie urzeczywistniania udziału państw bałkańskich we wspólnej europejskiej odpowiedzialności.","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"48 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133554848","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autor opisuje sytuację Bałkanów Zachodnich w oparciu o teorię regionalnych kompleksów bezpieczeństwa. W myśl tej koncepcji bezpieczeństwo definiowane jest przede wszystkim w regionalnych kontekstach geograficznych. Zagrożenia są uznawane za najbardziej prawdopodobne i tak postrzegane (sekurytyzowane) w bezpośrednim sąsiedztwie.
{"title":"ożsamość bezpieczeństwa przestrzeni Bałkanów Zachodnich w świetle teorii regionalnych kompleksów bezpieczeństwa","authors":"J. Reginia-Zacharski","doi":"10.18778/8088-028-3.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.06","url":null,"abstract":"Autor opisuje sytuację Bałkanów Zachodnich w oparciu o teorię regionalnych kompleksów bezpieczeństwa. W myśl tej koncepcji bezpieczeństwo definiowane jest przede wszystkim w regionalnych kontekstach geograficznych. Zagrożenia są uznawane za najbardziej prawdopodobne i tak postrzegane (sekurytyzowane) w bezpośrednim sąsiedztwie.","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"29 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114942684","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
This paper comprehensively investigates the current impact of the Dayton imbedded concept of ethnicity which strengthens ethnic belonging and overemphasizes the concept of territorial or constituent minorities in BiH. It argues that statistical differences in the number of constituent peoples across the country significantly contribute to state’s shattered internal stability, overstressing and strengthening the pre-existing nationalistic discourses and creating space for new, but pre-war inspired rhetoric. The analysis is presented through an investigation of the impacts that this issue has on two separate domains of the socio-political life in BiH – the power-sharing and the citizens’ realms.
{"title":"Minority Discontent as an Internal Destabilization Factor: The Issue of Territorial Minorities in Bosnia and Herzegovina","authors":"Maja Savić-Bojanić","doi":"10.18778/8088-028-3.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/8088-028-3.17","url":null,"abstract":"This paper comprehensively investigates the current impact of the Dayton imbedded concept of ethnicity which strengthens ethnic belonging and overemphasizes the concept of territorial or constituent minorities in BiH. It argues that statistical differences in the number of constituent peoples across the country significantly contribute to state’s shattered internal stability, overstressing and strengthening the pre-existing nationalistic discourses and creating space for new, but pre-war inspired rhetoric. The analysis is presented through an investigation of the impacts that this issue has on two separate domains of the socio-political life in BiH – the power-sharing and the citizens’ realms.","PeriodicalId":293809,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Bałkany XX/XXI, t. 7","volume":"69 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114579164","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}