Elfriede Jelinek jest obecnie jednym z częściej wystawianych w Polsce niemieckojęzycznych autorów, chociaż twórcy teatralni dość długo przekonywali się do tej dramaturgii. Celem artykułu jest przyjrzenie się procesowi przyswajania twórczości Jelinek przez polski teatr, przy wykorzystaniu poręcznej w tym przypadku koncepcji transferów kultury. Omawiając krętą drogę austriackiej pisarki na krajowe sceny, wskazuję pośredników (tłumaczy, reżyserów), którzy w pewnym sensie stali się jej ambasadorami w Polsce, a także omawiam warunki sprzyjające procesom adaptacyjnym. Nie bez znaczenia są przemiany estetyczne w polskim teatrze, w ostatnim dwudziestoleciu stymulowane z Zachodu, które dały narzędzia polskim artystom do zmierzenia się z tą niełatwą, eksperymentalną i bardzo sensualną dramaturgią.
{"title":"Nagi język","authors":"A. Głowacka","doi":"10.31261/ERRGO.7652","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ERRGO.7652","url":null,"abstract":"Elfriede Jelinek jest obecnie jednym z częściej wystawianych w Polsce niemieckojęzycznych autorów, chociaż twórcy teatralni dość długo przekonywali się do tej dramaturgii. Celem artykułu jest przyjrzenie się procesowi przyswajania twórczości Jelinek przez polski teatr, przy wykorzystaniu poręcznej w tym przypadku koncepcji transferów kultury. Omawiając krętą drogę austriackiej pisarki na krajowe sceny, wskazuję pośredników (tłumaczy, reżyserów), którzy w pewnym sensie stali się jej ambasadorami w Polsce, a także omawiam warunki sprzyjające procesom adaptacyjnym. Nie bez znaczenia są przemiany estetyczne w polskim teatrze, w ostatnim dwudziestoleciu stymulowane z Zachodu, które dały narzędzia polskim artystom do zmierzenia się z tą niełatwą, eksperymentalną i bardzo sensualną dramaturgią.","PeriodicalId":34358,"journal":{"name":"Errgo","volume":"71 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83855917","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2018-12-29DOI: 10.31261/errgo.2019.38.03
Dariusz Gzyra
W artykule analizowana jest, głównie na podstawie materiałów The Reducetarian Foundation, ewolucja i różnorodność definicji i opisu reduktarianizmu, a także klasyczna definicja weganizmu przygotowana przez The Vegan Society. Badane są relacje pomiędzy dwoma postawami, zarówno w aspekcie formalnym opartym na zestawieniu definicji, jak i osobistym, na podstawie opinii poszczególnych osób. Przeprowadzone analizy prowadzą do próby znalezienia odpowiedzi na pytanie czy weganizm jest i/lub powinien być uznany za formę reduktarianizmu.
{"title":"Weganizm a reduktarianizm","authors":"Dariusz Gzyra","doi":"10.31261/errgo.2019.38.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/errgo.2019.38.03","url":null,"abstract":"W artykule analizowana jest, głównie na podstawie materiałów The Reducetarian Foundation, ewolucja i różnorodność definicji i opisu reduktarianizmu, a także klasyczna definicja weganizmu przygotowana przez The Vegan Society. Badane są relacje pomiędzy dwoma postawami, zarówno w aspekcie formalnym opartym na zestawieniu definicji, jak i osobistym, na podstawie opinii poszczególnych osób. Przeprowadzone analizy prowadzą do próby znalezienia odpowiedzi na pytanie czy weganizm jest i/lub powinien być uznany za formę reduktarianizmu.","PeriodicalId":34358,"journal":{"name":"Errgo","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76817711","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2018-12-29DOI: 10.31261/ERRGO.2019.38.08
Michał Krzykawski
Niniejszy artykuł wprowadza do polskiego dyskursu najszerzej pojętych „studiów nad zwierzętami” sylwetkę Florence Burgat, fenomenolożki i jednej z czołowych francuskich filozofek zajmujących się życiem zwierzęcym, ze szczególnym uwzględnieniem jej ostatniej książki, L’humanité carnivore [Ludzkość mięsożerna] (2017), w której analizuje ona „fakt mięsożerny”. Nie kwestionując wartości odkrytej przez Burgat zasady ekwiwalencji, która mogłaby pozwolić nam na wyjście z uwarunkowanej antropologicznie struktury ofiarniczej, a – dzięki mięsu bezofiarnemu (czystemu mięsu) – niejako obejść nieredukowalny fakt mięsożerny, rozpatruję jednak ów fakt w kontekście technologicznego wymiaru konsumenckiego kapitalizmu. Porzucając perspektywę antropologiczną na rzecz krytyki ekonomii politycznej, usiłuję dowieść że w „owo-lakto-mięsnym nadmiarze” (Burgat) naszych czasów, można upatrywać efektu prototypowej zaburzającej innowacji. Tym samym artykuł można czytać jako próbę uczynienia z życia zwierzęcego przedmiotu krytyki ekonomii politycznej.
{"title":"Dlaczego kapitalizm ze zwierzęcą twarzą również nie jest dla nas rozwiązaniem? Od antropologii do krytyki ekonomii politycznej. Wokół Ludzkości mięsożernej Florence Burgat","authors":"Michał Krzykawski","doi":"10.31261/ERRGO.2019.38.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ERRGO.2019.38.08","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł wprowadza do polskiego dyskursu najszerzej pojętych „studiów nad zwierzętami” sylwetkę Florence Burgat, fenomenolożki i jednej z czołowych francuskich filozofek zajmujących się życiem zwierzęcym, ze szczególnym uwzględnieniem jej ostatniej książki, L’humanité carnivore [Ludzkość mięsożerna] (2017), w której analizuje ona „fakt mięsożerny”. Nie kwestionując wartości odkrytej przez Burgat zasady ekwiwalencji, która mogłaby pozwolić nam na wyjście z uwarunkowanej antropologicznie struktury ofiarniczej, a – dzięki mięsu bezofiarnemu (czystemu mięsu) – niejako obejść nieredukowalny fakt mięsożerny, rozpatruję jednak ów fakt w kontekście technologicznego wymiaru konsumenckiego kapitalizmu. Porzucając perspektywę antropologiczną na rzecz krytyki ekonomii politycznej, usiłuję dowieść że w „owo-lakto-mięsnym nadmiarze” (Burgat) naszych czasów, można upatrywać efektu prototypowej zaburzającej innowacji. Tym samym artykuł można czytać jako próbę uczynienia z życia zwierzęcego przedmiotu krytyki ekonomii politycznej. \u0000 ","PeriodicalId":34358,"journal":{"name":"Errgo","volume":"62 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73898455","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2018-12-29DOI: 10.31261/errgo.2019.38.10
W. Pietrzak
W niniejszym szkicu analizie poddany zostaje najnowszy tom Kacpra Bartczaka pt. Pokarm Suweren, który ukazany jest tu jako radykalna próba wyrażenia podmiotu posthumanistycznego – istniejącego jako figura na granicy języka i ciała.
{"title":"Poezja poczłowiecza: Pokarm Suweren Kacpra Bartczaka","authors":"W. Pietrzak","doi":"10.31261/errgo.2019.38.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/errgo.2019.38.10","url":null,"abstract":"W niniejszym szkicu analizie poddany zostaje najnowszy tom Kacpra Bartczaka pt. Pokarm Suweren, który ukazany jest tu jako radykalna próba wyrażenia podmiotu posthumanistycznego – istniejącego jako figura na granicy języka i ciała. \u0000 \u0000 ","PeriodicalId":34358,"journal":{"name":"Errgo","volume":"66 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89249765","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2018-12-13DOI: 10.31261/errgo.2019.38.02
Marzena Kubisz
Weganizacja akademii i nowa humanistyka, czyli o weganizmie w kontekście badań literacko-kulturowych Zaproponowane przez autorkę pojęcia „weganizacji akademii” i „wegańskiego zwrotu” odnoszą się do rosnącego zainteresowania badaczy – literaturoznawców, kulturoznawców, filozofów czy też psychologów – weganizmem postrzeganym zarówno jako praktyka jak i filozofia. Artykuł omawia historię tego zainteresowania oraz skupia się na kulminacyjnym momencie w historii naukowej refleksji nad weganizmem wyznaczonym przez publikację przez Laurę Wright The Vegan Studies Project. Food, Animals and Gender in the Age of Terror, monografii, która tworzy fundamenty dla studio nad weganizmem. Artykuł podejmuje próbę określenia specyfiki studiów nad weganizmem w kontekście studiów nad zwierzętami, ekokrytyki i ruchów na rzecz zwierząt oraz miejsca, jakie zajmują na mapie współczesnej humanistyki ze szczególnym uwzględnieniem wprowadzonej przez Ewę Domańską koncepcji humanistyki prefiguratywnej. Widziane w tym ujęciu studia nad weganizmem mogą stać się platformą debaty na temat możliwości stworzenia alternatywnej wizji przyszłości.
{"title":"Weganizacja akademii i nowa humanistyka, czyli o weganizmie w kontekście badań literacko-kulturowych","authors":"Marzena Kubisz","doi":"10.31261/errgo.2019.38.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/errgo.2019.38.02","url":null,"abstract":"Weganizacja akademii i nowa humanistyka, czyli o weganizmie w kontekście badań literacko-kulturowych \u0000Zaproponowane przez autorkę pojęcia „weganizacji akademii” i „wegańskiego zwrotu” odnoszą się do rosnącego zainteresowania badaczy – literaturoznawców, kulturoznawców, filozofów czy też psychologów – weganizmem postrzeganym zarówno jako praktyka jak i filozofia. Artykuł omawia historię tego zainteresowania oraz skupia się na kulminacyjnym momencie w historii naukowej refleksji nad weganizmem wyznaczonym przez publikację przez Laurę Wright The Vegan Studies Project. Food, Animals and Gender in the Age of Terror, monografii, która tworzy fundamenty dla studio nad weganizmem. Artykuł podejmuje próbę określenia specyfiki studiów nad weganizmem w kontekście studiów nad zwierzętami, ekokrytyki i ruchów na rzecz zwierząt oraz miejsca, jakie zajmują na mapie współczesnej humanistyki ze szczególnym uwzględnieniem wprowadzonej przez Ewę Domańską koncepcji humanistyki prefiguratywnej. Widziane w tym ujęciu studia nad weganizmem mogą stać się platformą debaty na temat możliwości stworzenia alternatywnej wizji przyszłości. \u0000 ","PeriodicalId":34358,"journal":{"name":"Errgo","volume":"14 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78775422","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2018-12-12DOI: 10.31261/errgo.2019.38.04
Małgorzata Poks
Niniejszy esej podnosi kwestię skomplikowanych związków między szowinizmem gatunkowym i rasizmem. Podczas gdy wyostrzona wrażliwość na cierpienie słabszego i doświadczenia w walce o równouprawnienie społeczne powinny pomagać przerzucić pomost między interesami skolonizowanych zwierząt ludzkich i pozaludzkich, w świadomości kolorowych mieszkańców społeczeństw osadniczych weganizm postrzegany jest zazwyczaj jako styl życia uprzywilejowanego białego człowieka - kolonizatora. Na skutek uwewnętrznienia kolonialnych koncepcji tożsamości praktykujący kolorowy weganin czuje się często wyobcowany ze swojej własnej kultury. Do demontażu matrycy kolonialności i solidarnej walki o świat wolny od wszelkich form opresji nawołują najbardziej w ostatnich latach aktywni kolorowi weganie. Analizie ich poglądów poświęcona jest główna część eseju.
{"title":"Radykalny weganizm osób kolorowych","authors":"Małgorzata Poks","doi":"10.31261/errgo.2019.38.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/errgo.2019.38.04","url":null,"abstract":"Niniejszy esej podnosi kwestię skomplikowanych związków między szowinizmem gatunkowym i rasizmem. Podczas gdy wyostrzona wrażliwość na cierpienie słabszego i doświadczenia w walce o równouprawnienie społeczne powinny pomagać przerzucić pomost między interesami skolonizowanych zwierząt ludzkich i pozaludzkich, w świadomości kolorowych mieszkańców społeczeństw osadniczych weganizm postrzegany jest zazwyczaj jako styl życia uprzywilejowanego białego człowieka - kolonizatora. Na skutek uwewnętrznienia kolonialnych koncepcji tożsamości praktykujący kolorowy weganin czuje się często wyobcowany ze swojej własnej kultury. Do demontażu matrycy kolonialności i solidarnej walki o świat wolny od wszelkich form opresji nawołują najbardziej w ostatnich latach aktywni kolorowi weganie. Analizie ich poglądów poświęcona jest główna część eseju. ","PeriodicalId":34358,"journal":{"name":"Errgo","volume":"21 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88195078","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2018-12-12DOI: 10.31261/errgo.2019.38.05
H. Mamzer
Biologiczne przesłanki wskazują na to, że dieta ludzka, powinna być zbliżona do szympansiej. Jako gatunek,homo sapiens sapiens, nie jest stricte mięsożerny. Społeczno-kulturowe uwarunkowania doprowadziły do sytuacji powszechnego spożywania mięsa. Na spożywanie mięsa w niektórych częściach globu wpływa też swoisty klimat, który utrudnia lub wręcz uniemożliwia pozyskiwanie produktów roślinnych (choćby w Mongolii, Kirgistanie, regionach polarnych). Człowiek nie tylko je mięso, ale nadaje mu też silne kulturowe naznaczenia (spożywanie mięsa białego- powszechnie przypisuje się kobietom, podczas kiedy mężczyźni „powinni” spożywać mięso czerwone). Obok takich utartych przekazów, zakorzenionych mocno w kulturze zachodniej, pojawia się jednak nowy silny i dynamiczny trend, jakim jest odrzucenie produktów odzwierzęcych. Liczba osób nie jedzących mięsa wzrasta. Czy jest to zatem powrót do natury człowieczej czy też odstępstwo od niej? Niektórzy autorzy uważają, że diety bezmięsne stanowią przywilej klas społeczno-ekonomicznych ulokowanych w wyższych sferach społecznych. Czy jest możliwe niejedzenie mięsa przez całe społeczności, szczególnie jeśli diety bezmięsne zostaną uznane za atrakcyjną formę konsumpcji?
{"title":"Popularyzowanie diet bezmięsnych w oparciu o koncepcję krążenia wzorców konsumpcyjnych Thorsteina Veblena","authors":"H. Mamzer","doi":"10.31261/errgo.2019.38.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/errgo.2019.38.05","url":null,"abstract":"Biologiczne przesłanki wskazują na to, że dieta ludzka, powinna być zbliżona do szympansiej. Jako gatunek,homo sapiens sapiens, nie jest stricte mięsożerny. Społeczno-kulturowe uwarunkowania doprowadziły do sytuacji powszechnego spożywania mięsa. Na spożywanie mięsa w niektórych częściach globu wpływa też swoisty klimat, który utrudnia lub wręcz uniemożliwia pozyskiwanie produktów roślinnych (choćby w Mongolii, Kirgistanie, regionach polarnych). Człowiek nie tylko je mięso, ale nadaje mu też silne kulturowe naznaczenia (spożywanie mięsa białego- powszechnie przypisuje się kobietom, podczas kiedy mężczyźni „powinni” spożywać mięso czerwone). Obok takich utartych przekazów, zakorzenionych mocno w kulturze zachodniej, pojawia się jednak nowy silny i dynamiczny trend, jakim jest odrzucenie produktów odzwierzęcych. Liczba osób nie jedzących mięsa wzrasta. Czy jest to zatem powrót do natury człowieczej czy też odstępstwo od niej? Niektórzy autorzy uważają, że diety bezmięsne stanowią przywilej klas społeczno-ekonomicznych ulokowanych w wyższych sferach społecznych. Czy jest możliwe niejedzenie mięsa przez całe społeczności, szczególnie jeśli diety bezmięsne zostaną uznane za atrakcyjną formę konsumpcji? \u0000 ","PeriodicalId":34358,"journal":{"name":"Errgo","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83245861","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2018-12-11DOI: 10.31261/errgo.2019.38.12
Ewa Wylężek
Nota krytyczna poświęcona książce: Moving Modernisms: Motion, Technology, and Modernity pod redakcją Davida Bradshawa, Laury Marcus i Rebekki Roach. Oxford: Oxford University Press, 2916.
{"title":"David Bradshaw, Laura Marcus, Rebecca Roach (red), Moving Modernisms: Motion, Technology, and Modernity","authors":"Ewa Wylężek","doi":"10.31261/errgo.2019.38.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/errgo.2019.38.12","url":null,"abstract":"Nota krytyczna poświęcona książce: Moving Modernisms: Motion, Technology, and Modernity pod redakcją Davida Bradshawa, Laury Marcus i Rebekki Roach. Oxford: Oxford University Press, 2916.","PeriodicalId":34358,"journal":{"name":"Errgo","volume":"12 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90586431","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2018-12-10DOI: 10.31261/errgo.2019.38.11
Leszek Drong
Recenzja wydanej w 2016 roku monografii Karoliny Pospiszil pt. Swojskość i utrata. Obrazy Górnego Śląska w literaturze polskiej i czeskiej po 1989 roku koncentruje się na walorach pracy, które stanowią o jej interdyscyplinarnym charakterze i solidnym ugruntowaniu w metodologii badawczej (geokrytyka), a jednoczesnie pozwalają zachować odrębną poetykę adekwatną do historii i kultury opisywanego regionu.
{"title":"Czarno-zielone czasoprzestrzenie wyobrażone","authors":"Leszek Drong","doi":"10.31261/errgo.2019.38.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/errgo.2019.38.11","url":null,"abstract":"Recenzja wydanej w 2016 roku monografii Karoliny Pospiszil pt. Swojskość i utrata. Obrazy Górnego Śląska w literaturze polskiej i czeskiej po 1989 roku koncentruje się na walorach pracy, które stanowią o jej interdyscyplinarnym charakterze i solidnym ugruntowaniu w metodologii badawczej (geokrytyka), a jednoczesnie pozwalają zachować odrębną poetykę adekwatną do historii i kultury opisywanego regionu.","PeriodicalId":34358,"journal":{"name":"Errgo","volume":"39 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"72411549","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：