Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.05
Swietłana Mulina, J. Legieć
W artykule autorzy analizują działalność gospodarczą zesłanych uczestników powstania styczniowego na Syberii Zachodniej i jej rolę w procesie ich adaptacji. Przedstawiono strategie zakładania i rozwoju przedsiębiorstw prowadzonych przez polskich zesłańców oraz cechy charakterystyczne dla ich funkcjonowania. Autorzy dochodzą do wniosku, że polska przedsiębiorczość na Syberii nie miała wyraźnego charakteru etnicznego.
{"title":"Przedsiębiorczość jako sposób adaptacji zesłańców postyczniowych na Syberii Zachodniej","authors":"Swietłana Mulina, J. Legieć","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.05","url":null,"abstract":"W artykule autorzy analizują działalność gospodarczą zesłanych uczestników powstania styczniowego na Syberii Zachodniej i jej rolę w procesie ich adaptacji. Przedstawiono strategie zakładania i rozwoju przedsiębiorstw prowadzonych przez polskich zesłańców oraz cechy charakterystyczne dla ich funkcjonowania. Autorzy dochodzą do wniosku, że polska przedsiębiorczość na Syberii nie miała wyraźnego charakteru etnicznego.","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67625301","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.10
Zbigniew Anusik
Katarzyna Sienieńska herbu Dębno była przedstawicielką znanego senatorskiego rodu. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się o nakreślenie zarysu jej biografii. Autor przedstawił koleje jej losu od wczesnej młodości aż do śmierci. W życiorysie Katarzyny z Sienna istotny wydaje się fakt, że aż trzy razy wychodziła ona za mąż. Była kolejno żoną stolnika przemyskiego Jana Biejkowskiego, podsędka przemyskiego Mikołaja Ostrowskiego oraz podczaszego lubelskiego Stanisława Myszkowskiego. Dzięki tym małżeństwom zgromadziła znaczny majątek. Z drugim mężem miała córkę Zuzannę, a z trzecim syna Maurycego i córkę Annę. Dzieje życia Katarzyny z Sienna Myszkowskiej zostały przedstawione na szerokim tle historycznym. Autor opracował genealogię lubelskiej linii Sienieńskich, nieznanej autorom herbarzy, z której pochodziła bohaterka tego opracowania. Przytoczył także wiele faktów z życia rodzin kolejnych mężów Katarzyny. Sporo miejsca poświęcił również sprawom majątkowym Sienieńskich, Biejkowskich, Ostrowskich i Myszkowskich. Przedstawił też dzieje zaciętej walki o spadek po Katarzynie między jej dziećmi a pasierbem, Janem Myszkowskim. Do tekstu artykułu załączono interesującą relację źródłową, gdzie przedstawiono przebieg gwałtownego sporu o gospodę, w której główną rolę odegrała Katarzyna ze swoim mężem Stanisławem Myszkowskim.
{"title":"Krąg rodzinny Katarzyny z Sienna Myszkowskiej (zm. 1619), podczaszyny lubelskiej. Studium genealogiczno-obyczajowe","authors":"Zbigniew Anusik","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.10","url":null,"abstract":"Katarzyna Sienieńska herbu Dębno była przedstawicielką znanego senatorskiego rodu. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się o nakreślenie zarysu jej biografii. Autor przedstawił koleje jej losu od wczesnej młodości aż do śmierci. W życiorysie Katarzyny z Sienna istotny wydaje się fakt, że aż trzy razy wychodziła ona za mąż. Była kolejno żoną stolnika przemyskiego Jana Biejkowskiego, podsędka przemyskiego Mikołaja Ostrowskiego oraz podczaszego lubelskiego Stanisława Myszkowskiego. Dzięki tym małżeństwom zgromadziła znaczny majątek. Z drugim mężem miała córkę Zuzannę, a z trzecim syna Maurycego i córkę Annę. Dzieje życia Katarzyny z Sienna Myszkowskiej zostały przedstawione na szerokim tle historycznym. Autor opracował genealogię lubelskiej linii Sienieńskich, nieznanej autorom herbarzy, z której pochodziła bohaterka tego opracowania. Przytoczył także wiele faktów z życia rodzin kolejnych mężów Katarzyny. Sporo miejsca poświęcił również sprawom majątkowym Sienieńskich, Biejkowskich, Ostrowskich i Myszkowskich. Przedstawił też dzieje zaciętej walki o spadek po Katarzynie między jej dziećmi a pasierbem, Janem Myszkowskim. Do tekstu artykułu załączono interesującą relację źródłową, gdzie przedstawiono przebieg gwałtownego sporu o gospodę, w której główną rolę odegrała Katarzyna ze swoim mężem Stanisławem Myszkowskim.","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67625415","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.04
Nguyen Van Sang, Jolanta A. Daszyńska
The article analyses the struggle of Anglo-American relations connected to slaves and maritime rights on the sea from 1831 to 1842. The study is based on monographs, reports, treaties and correspondences between the two countries from the explosion of the Comet case in 1831 to the signing of the Webster–Ashburton treaty in 1842. This study focuses on three fundamental issues: the appearance of Comet, Encomium, Enterprise, Hermosa and Creole as international incidents with regards to British-American relations; the view of both countries on the abolition of slavery, maritime rights as well as the dispute over issues to resolve arising from these incidents; the results of British-American diplomacy to release slaves and maritime rights after the signing of the Webster–Ashburton treaty. The study found that the American slave ships were special cases in comparison with the previous controversies in bilateral relations. The American slave vessels sailed to the British colonies due to bad weather conditions and a slave rebellion on board. In fact, Great Britain and the United States had never dealt with a similar case, so both sides failed to find a unified view regarding the differences in the laws and policies of the two countries on slavery. The history of British-American relations demonstrated that under the pressures of the border dispute in Maine and New Brunswick, the affairs were not resolved. In addition, it could have had more of an impact on the relationship between the two countries, eventually p the two countries into a war. In that situation, the diplomatic and economic solutions given to the abolition of slavery and maritime rights were only temporary. However, the international affairs related to the American slave vessels paved the way for the settlement of maritime rights for British-American relations in the second half of 19th century.
{"title":"The problem of the abolition of slavery and maritime rights on U.S. vessels with regards to British-American relations in the first half of the 19th century","authors":"Nguyen Van Sang, Jolanta A. Daszyńska","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.04","url":null,"abstract":"The article analyses the struggle of Anglo-American relations connected to slaves and maritime rights on the sea from 1831 to 1842. The study is based on monographs, reports, treaties and correspondences between the two countries from the explosion of the Comet case in 1831 to the signing of the Webster–Ashburton treaty in 1842. This study focuses on three fundamental issues: the appearance of Comet, Encomium, Enterprise, Hermosa and Creole as international incidents with regards to British-American relations; the view of both countries on the abolition of slavery, maritime rights as well as the dispute over issues to resolve arising from these incidents; the results of British-American diplomacy to release slaves and maritime rights after the signing of the Webster–Ashburton treaty. The study found that the American slave ships were special cases in comparison with the previous controversies in bilateral relations. The American slave vessels sailed to the British colonies due to bad weather conditions and a slave rebellion on board. In fact, Great Britain and the United States had never dealt with a similar case, so both sides failed to find a unified view regarding the differences in the laws and policies of the two countries on slavery. The history of British-American relations demonstrated that under the pressures of the border dispute in Maine and New Brunswick, the affairs were not resolved. In addition, it could have had more of an impact on the relationship between the two countries, eventually p the two countries into a war. In that situation, the diplomatic and economic solutions given to the abolition of slavery and maritime rights were only temporary. However, the international affairs related to the American slave vessels paved the way for the settlement of maritime rights for British-American relations in the second half of 19th century.","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67625226","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.08
A. Orzełek
Polscy katolicy świeccy w swej prasie w pierwszych latach powojennych częstokroć zajmowali się oceną polskich zrywów narodowych i wnioskami, jakie z nich można było wyciągnąć dla teraźniejszości i przyszłości. Narracje te nie były jednak tylko deprecjonujące antyrosyjskie powstania, ale starały się zrozumieć motywacje ich uczestników. Podnoszono często konieczność uwzględnienia przez politycznych realistów „realizmu względem uczuć narodu”, ale i kształtowania postaw w kierunku racjonalnej oceny zjawisk politycznych. Zdarzały się teksty pozostające w nurcie skrajnie romantycznym, ale i skrajnie realistycznym oraz pacyfistycznym. Prezentowane dyskusje i polemiki wynikały zarówno z rozczarowania wynikami wojny, jak i niepowodzenia własnych koncepcji. Duży wpływ na ich formułowanie miała też świadomość strat, jakie naród polski poniósł w ostatnim czasie na skutek realizowania powstańczej polityki oraz przekonania o tym, że kolejny zryw może przynieść katastrofalne już dla zbiorowości skutki. Najbardziej charakterystyczna dla prowadzonego między realistami a romantykami sporu o samą definicję tych pojęć, dyskusja „o Monte Cassino” na łamach „Tygodnika Powszechnego”, dowiodła pewnego ideowego zagubienia publicystów, rozpaczliwie niejako chcących odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
{"title":"Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953","authors":"A. Orzełek","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.08","url":null,"abstract":"Polscy katolicy świeccy w swej prasie w pierwszych latach powojennych częstokroć zajmowali się oceną polskich zrywów narodowych i wnioskami, jakie z nich można było wyciągnąć dla teraźniejszości i przyszłości. Narracje te nie były jednak tylko deprecjonujące antyrosyjskie powstania, ale starały się zrozumieć motywacje ich uczestników. Podnoszono często konieczność uwzględnienia przez politycznych realistów „realizmu względem uczuć narodu”, ale i kształtowania postaw w kierunku racjonalnej oceny zjawisk politycznych. Zdarzały się teksty pozostające w nurcie skrajnie romantycznym, ale i skrajnie realistycznym oraz pacyfistycznym. Prezentowane dyskusje i polemiki wynikały zarówno z rozczarowania wynikami wojny, jak i niepowodzenia własnych koncepcji. Duży wpływ na ich formułowanie miała też świadomość strat, jakie naród polski poniósł w ostatnim czasie na skutek realizowania powstańczej polityki oraz przekonania o tym, że kolejny zryw może przynieść katastrofalne już dla zbiorowości skutki. Najbardziej charakterystyczna dla prowadzonego między realistami a romantykami sporu o samą definicję tych pojęć, dyskusja „o Monte Cassino” na łamach „Tygodnika Powszechnego”, dowiodła pewnego ideowego zagubienia publicystów, rozpaczliwie niejako chcących odnaleźć się w nowej rzeczywistości.","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48356185","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.02
J. Rokita
Autor opisuje 16 przykładów dzieł sztuki medalierskiej, malarskiej, graficznej i rzeźbiarskiej mających związek z tytułowymi medalami. Jak wykazuje autor, podstawowym celem przekazu propagandowego wszystkich przedstawionych w artykule medali było uzasadnienie praw dotychczasowego elektora saskiego do tronu polskiego. Odbiorca po nawet pobieżnym zapoznaniu się z przedstawionym materiałem medalierskim mógł utwierdzić się w przekonaniu co do znakomitego pochodzenia Augusta II i jego antenatów (np. medal, datowany na 1697 rok i sygnowany na awersie: C. W. [Christian Wermuth?]), licznych przymiotów panującego utożsamianego z Herkulesem (np. medal autorstwa Georga Hautscha z 1697 r.) czy heraldycznych związków między herbem Wettynów a oficjalnymi emblematami Korony i Litwy (np. niesygnowany medal z 1697 r.). Autor ponadto wyodrębnił i szczegółowo przeanalizował medale o charakterze: heraldycznym, mitologiczno-alegorycznym, emblematycznym i genealogicznym. Wyjaśnił również powody, dla których w zachowanej spuściźnie medalierskiej po Auguście II przeważają medale, na których władca saski został utrwalony w stroju zachodnioeuropejskim, nie zaś – jak w przypadku prac medalierskich wykonywanych na rozkaz dworu królewskiego Sobieskich – w ubiorze wzorowanym na antycznym.
{"title":"Medale koronacyjne Augusta II Wettyna w konfrontacji ze współczesnymi dziełami sztuki malarskiej i graficznej oraz ze spuścizną medalierską pozostałą po Janie III Sobieskim. Uwagi ikonograficzne","authors":"J. Rokita","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.02","url":null,"abstract":"Autor opisuje 16 przykładów dzieł sztuki medalierskiej, malarskiej, graficznej i rzeźbiarskiej mających związek z tytułowymi medalami. Jak wykazuje autor, podstawowym celem przekazu propagandowego wszystkich przedstawionych w artykule medali było uzasadnienie praw dotychczasowego elektora saskiego do tronu polskiego. Odbiorca po nawet pobieżnym zapoznaniu się z przedstawionym materiałem medalierskim mógł utwierdzić się w przekonaniu co do znakomitego pochodzenia Augusta II i jego antenatów (np. medal, datowany na 1697 rok i sygnowany na awersie: C. W. [Christian Wermuth?]), licznych przymiotów panującego utożsamianego z Herkulesem (np. medal autorstwa Georga Hautscha z 1697 r.) czy heraldycznych związków między herbem Wettynów a oficjalnymi emblematami Korony i Litwy (np. niesygnowany medal z 1697 r.). Autor ponadto wyodrębnił i szczegółowo przeanalizował medale o charakterze: heraldycznym, mitologiczno-alegorycznym, emblematycznym i genealogicznym. Wyjaśnił również powody, dla których w zachowanej spuściźnie medalierskiej po Auguście II przeważają medale, na których władca saski został utrwalony w stroju zachodnioeuropejskim, nie zaś – jak w przypadku prac medalierskich wykonywanych na rozkaz dworu królewskiego Sobieskich – w ubiorze wzorowanym na antycznym.","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67625618","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.15
W. Marciniak
A gresja armii czerwonej na ii rzeczpospolitą 17 września 1939 r. skutkowała prześladowaniami ludności polskiej na obszarach okupowanych przez sowietów, a następnie wcielonych do zsrr. Najbardziej masową formą represji były cztery deportacje obywateli polskich na Wschód w latach 1940–1941. objęły one co najmniej 320 tys. ludzi. zesłańcy trafiali do miejsc przymusowego osiedlenia na syberii, w rosji i kazachstanie. stykali się tam z brutalną rzeczywistością zsyłki: mrozem, głodem, chorobami, śmiercią najbliższych, okrucieństwem ludowego komisariatu spraw Wewnętrznych zsrr (dalej: NkWd), poniewierką, strachem i brakiem nadziei. dla ponad 115 tys. naszych rodaków koszmar egzystencji na „nieludzkiej ziemi” zakończył się wraz z ewakuacją armii Polskiej pod dowództwem gen. Władysława andersa. W głębi zsrr pozostali jednak ci, którzy „do andersa nie zdążyli”. Warto zaznaczyć, że była to rzesza ponad ćwierć miliona obywateli polskich. ci ludzie w większości powrócili do Polski w ramach organizowanej przez związek Patriotów Polskich repatriacji wiosną 1946 r. Przez ponad cztery dekady po przyjeździe do ojczyzny (ale w większości przypadków nie na tereny rodzinne) sybiracy byli zmuszeni do milczenia. ich przeżycia na Wschodzie nie mogły przedostać się do społecznej świadomości ani do oficjalnego dyskursu historycznego. te dramatyczne karty najnowszej historii Polski rzucałyby bowiem cień na podstawę ideologiczną Polski ludowej, jaką była programowa „przyjaźń polsko-radziecka”. dopiero przemiany polityczne po 1989 r. dały im możliwość głoszenia prawdy o zsyłkach, deportacjach, więzieniach, łagrach i innych formach represji, jakich doznali na Wschodzie1.
{"title":"Przerwane biografie. Relacje deportowanych z Polski w głąb Sowietów 1940–41, wybrała E. Kołodziejska-Fuentes, Ośrodek Karta i Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa 2020, ss. 328.","authors":"W. Marciniak","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.15","url":null,"abstract":"A gresja armii czerwonej na ii rzeczpospolitą 17 września 1939 r. skutkowała prześladowaniami ludności polskiej na obszarach okupowanych przez sowietów, a następnie wcielonych do zsrr. Najbardziej masową formą represji były cztery deportacje obywateli polskich na Wschód w latach 1940–1941. objęły one co najmniej 320 tys. ludzi. zesłańcy trafiali do miejsc przymusowego osiedlenia na syberii, w rosji i kazachstanie. stykali się tam z brutalną rzeczywistością zsyłki: mrozem, głodem, chorobami, śmiercią najbliższych, okrucieństwem ludowego komisariatu spraw Wewnętrznych zsrr (dalej: NkWd), poniewierką, strachem i brakiem nadziei. dla ponad 115 tys. naszych rodaków koszmar egzystencji na „nieludzkiej ziemi” zakończył się wraz z ewakuacją armii Polskiej pod dowództwem gen. Władysława andersa. W głębi zsrr pozostali jednak ci, którzy „do andersa nie zdążyli”. Warto zaznaczyć, że była to rzesza ponad ćwierć miliona obywateli polskich. ci ludzie w większości powrócili do Polski w ramach organizowanej przez związek Patriotów Polskich repatriacji wiosną 1946 r. Przez ponad cztery dekady po przyjeździe do ojczyzny (ale w większości przypadków nie na tereny rodzinne) sybiracy byli zmuszeni do milczenia. ich przeżycia na Wschodzie nie mogły przedostać się do społecznej świadomości ani do oficjalnego dyskursu historycznego. te dramatyczne karty najnowszej historii Polski rzucałyby bowiem cień na podstawę ideologiczną Polski ludowej, jaką była programowa „przyjaźń polsko-radziecka”. dopiero przemiany polityczne po 1989 r. dały im możliwość głoszenia prawdy o zsyłkach, deportacjach, więzieniach, łagrach i innych formach represji, jakich doznali na Wschodzie1.","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67626073","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.03
Witold Filipczak
W artykule omówiono wybrane aspekty funkcjonowania sejmików litewskich w czasach Rady Nieustającej (zwłaszcza w latach 1776–1786). Wykorzystane zostały wiadomości na temat powiatu kowieńskiego znane dzięki Aktom sejmiku kowieńskiego w latach 1733–1795 opublikowanym w 2019 r. przez Monikę Jusupović. Informacje te skonfrontowano z danymi dotyczącymi sejmików lidzkiego i wiłkomierskiego pochodzącymi z kwerendy źródłowej w archiwach w Mińsku i Wilnie. Do celów porównawczych wykorzystane zostały wyniki badań historyków litewskich (sejmik wileński), polskich i białoruskich. W tekście przedstawiono m.in. takie zagadnienia, jak funkcjonowanie sejmików gospodarskich, relacyjnych i elekcyjnych. Zaprezentowano także informacje dotyczące typów akt sejmikowych, które są charakterystyczne dla parlamentaryzmu litewskiego. Omówione zostały dodatkowe wiadomości związane z życiem politycznym powiatu kowieńskiego, których nie uwzględniła M. Jusupović. W końcowej części artykułu wyeksponowane są specyficzne aspekty badań nad litewskim parlamentaryzmem. Dzięki zwyczajowi podpisywania uchwał sejmiku przez ogół osób w nim uczestniczących możliwe jest przybliżone oszacowanie liczebności zgromadzenia. W drugiej połowie XVIII w. nadal istniały znaczące różnice między sejmikami litewskimi a koronnymi, choć widoczna jest tendencja do upodobniania się modeli funkcjonujących w obu krajach.
{"title":"Uwagi o sejmikach litewskich w czasach Rady Nieustającej na tle praktyki parlamentarnej powiatu kowieńskiego","authors":"Witold Filipczak","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.03","url":null,"abstract":"W artykule omówiono wybrane aspekty funkcjonowania sejmików litewskich w czasach Rady Nieustającej (zwłaszcza w latach 1776–1786). Wykorzystane zostały wiadomości na temat powiatu kowieńskiego znane dzięki Aktom sejmiku kowieńskiego w latach 1733–1795 opublikowanym w 2019 r. przez Monikę Jusupović. Informacje te skonfrontowano z danymi dotyczącymi sejmików lidzkiego i wiłkomierskiego pochodzącymi z kwerendy źródłowej w archiwach w Mińsku i Wilnie. Do celów porównawczych wykorzystane zostały wyniki badań historyków litewskich (sejmik wileński), polskich i białoruskich. W tekście przedstawiono m.in. takie zagadnienia, jak funkcjonowanie sejmików gospodarskich, relacyjnych i elekcyjnych. Zaprezentowano także informacje dotyczące typów akt sejmikowych, które są charakterystyczne dla parlamentaryzmu litewskiego. Omówione zostały dodatkowe wiadomości związane z życiem politycznym powiatu kowieńskiego, których nie uwzględniła M. Jusupović. W końcowej części artykułu wyeksponowane są specyficzne aspekty badań nad litewskim parlamentaryzmem. Dzięki zwyczajowi podpisywania uchwał sejmiku przez ogół osób w nim uczestniczących możliwe jest przybliżone oszacowanie liczebności zgromadzenia. W drugiej połowie XVIII w. nadal istniały znaczące różnice między sejmikami litewskimi a koronnymi, choć widoczna jest tendencja do upodobniania się modeli funkcjonujących w obu krajach.","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67625177","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.09
K. Dźwigała
Celem artykułu jest przedstawienie postrzegania menstruacji w starożytności w świecie grecko-rzymskim, żydowskim oraz chrześcijańskim, gdzie punktem wyjścia jest ewangeliczna perykopa o kobiecie cierpiącej na upływ krwi. Najpierw pojawiają się przykłady wypowiedzi i poglądów na temat przeżywających krwawienie miesięczne kobiet autorów rzymskich i greckich. Następnie zaprezentowane zostają źródła dotyczące sytuacji kobiet przeżywających menstruację oraz cierpiących z powodu chorobliwego upływu krwi wśród żydów, w tym wspomniana scena z Ewangelii. Trzecia część artykułu dotyczy opinii pisarzy chrześcijańskich na temat tego, czy kobiety mające menstruację powinny być wykluczone z życia religijnego.
{"title":"Menstruacja w starożytności grecko-rzymskiej, żydowskiej i chrześcijańskiej","authors":"K. Dźwigała","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.09","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest przedstawienie postrzegania menstruacji w starożytności w świecie grecko-rzymskim, żydowskim oraz chrześcijańskim, gdzie punktem wyjścia jest ewangeliczna perykopa o kobiecie cierpiącej na upływ krwi. Najpierw pojawiają się przykłady wypowiedzi i poglądów na temat przeżywających krwawienie miesięczne kobiet autorów rzymskich i greckich. Następnie zaprezentowane zostają źródła dotyczące sytuacji kobiet przeżywających menstruację oraz cierpiących z powodu chorobliwego upływu krwi wśród żydów, w tym wspomniana scena z Ewangelii. Trzecia część artykułu dotyczy opinii pisarzy chrześcijańskich na temat tego, czy kobiety mające menstruację powinny być wykluczone z życia religijnego.","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67625356","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.12
Małgorzata Karkocha
Rzymskokatolicka parafia w Rembieszycach (woj. świętokrzyskie) powstała w 1438 r. z inicjatywy rodu Odrowążów – właścicieli Rembieszyc i pobliskich wiosek. Źródła historyczne poświadczają w okresie staropolskim obecność dwóch kościołów parafialnych: najstarszy, wzniesiony przed 1438 r., uległ zniszczeniu w wyniku starości; drugi, wystawiony w 1751 r. staraniem miejscowego proboszcza Ludwika Sakiewicza, spłonął w latach dziewięćdziesiątych XVIII stulecia w bliżej nieznanych okolicznościach. W latach 1798–1799 ówczesny kolator Franciszek Saryusz Wolski ufundował trzecią świątynię, która przetrwała do dziś w niemal niezmienionej formie, stanowiąc cenny zabytek drewnianej architektury sakralnej na ziemiach polskich. Publikowany dokument przedstawia wygląd i stan tego obiektu sakralnego w drugiej połowie XIX w., opisuje jego wystrój i wyposażenie, pomniki nagrobne, wyszczególnia kolejnych księży pracujących w parafii. Źródło to w istotny sposób wzbogaca naszą wiedzę na temat miejscowej świątyni i samej parafii.
{"title":"Niedatowana relacja o kościele parafialnym w Rembieszycach ze zbiorów Archiwum Diecezjalnego w Kielcach (trzecia ćwierć XIX wieku)","authors":"Małgorzata Karkocha","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.12","url":null,"abstract":"Rzymskokatolicka parafia w Rembieszycach (woj. świętokrzyskie) powstała w 1438 r. z inicjatywy rodu Odrowążów – właścicieli Rembieszyc i pobliskich wiosek. Źródła historyczne poświadczają w okresie staropolskim obecność dwóch kościołów parafialnych: najstarszy, wzniesiony przed 1438 r., uległ zniszczeniu w wyniku starości; drugi, wystawiony w 1751 r. staraniem miejscowego proboszcza Ludwika Sakiewicza, spłonął w latach dziewięćdziesiątych XVIII stulecia w bliżej nieznanych okolicznościach. W latach 1798–1799 ówczesny kolator Franciszek Saryusz Wolski ufundował trzecią świątynię, która przetrwała do dziś w niemal niezmienionej formie, stanowiąc cenny zabytek drewnianej architektury sakralnej na ziemiach polskich. Publikowany dokument przedstawia wygląd i stan tego obiektu sakralnego w drugiej połowie XIX w., opisuje jego wystrój i wyposażenie, pomniki nagrobne, wyszczególnia kolejnych księży pracujących w parafii. Źródło to w istotny sposób wzbogaca naszą wiedzę na temat miejscowej świątyni i samej parafii.","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67625898","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1644-857X.19.02.14
Tomasz Wieciech
{"title":"Jolanta A. Daszyńska, Kryzysy i kompromisy w Stanach Zjednoczonych Ameryki czasów Ojców Założycieli, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018, ss. 334.","authors":"Tomasz Wieciech","doi":"10.18778/1644-857X.19.02.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.14","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":36496,"journal":{"name":"Przeglad Nauk Historycznych","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67625921","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：