XX. yy’e kadar Osmanlı devleti himayesinde Suriye’ye bağlı bir vilayet olan Ürdün’ün 1921’den önceye ait halk şiirleri, şarkıları ve edebiyatına dair yazılı ve sözlü kayıtları olmamakla beraber şairlerine ya da ediplerine dair kayıtlı bir kanıt da yoktur. Bununla birlikte Ürdün’deki edebî hareketlerin akabinde Ürdün edebiyatı kayıtlı olarak üç merhalede gelişme gösterir. Bunlardan ilki 1921 ve 1946 yılları arasını kapsayan Emirlikler Dönemi Edebiyatı olup Ürdün’ün Bilâdu’ş-Şâm ve diğer Arap ülkelerinden olan Lübnanlı, Hicâzlı ve Iraklı şairlerle irtibatının devam ettiği dönemdir. Bu dönemde yazılan edebi eserler Kur’an Arapçası ile yazılmakta ve kayıt altına alınmakta olup konu olarak İngiliz ve Fransız sömürgesine karşı durmayı işler. Yine bu dönemde Ürdün şiiri Ürdünlü şairlerin elinde altın çağını yaşar ve bunlar arasında ‘Arâr lakaplı Mustafâ Vehbît’t-Tel ve Husnî Zeyd yer alır. İkincisi, 1948 ve 1967 yılları arasını kapsayan Nekbe (Felaket) ve Nekse (Yenilgi) Arasındaki Edebiyat olarak adlandırılır ve 1948 yılında yarım milyon Filistinlinin Ürdün’ün doğu sahillerine iltica etmesiyle başlar. Dahası, Ürdün-Filistin hüviyeti çerçevesinde oluşan bu dönemde, ilk serbest şiir örnekleri ‘Abdu’r-Rahîm ‘Omar ve Teysîr Subûl gibi pek çok şair tarafından yazılır. Üçüncü dönem ise Haziran 1967’den günümüze kadar devam eden Nekse Sonrası Edebiyat olup Modern Ürdün Edebiyatının başlangıcı sayılır. Bu çalışmada Ürdün Edebiyatının ikinci dönemi içerisinde ilk kez görülmeye başlanan beş farklı şaire ait beş serbest şiir örneğinin Arapçadan Türkçeye çevrilmesi amaçlanmaktadır. Söz konusu şiirlerin işlenen konular, kullanılan simgeler ve dil çerçevesinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılarak tahlil edilmesi hedeflenmiştir.
{"title":"Ürdün Edebiyatında İlk Serbest Şiir Örnekleri","authors":"Seher DOĞANCI","doi":"10.32330/nusha.1371192","DOIUrl":"https://doi.org/10.32330/nusha.1371192","url":null,"abstract":"XX. yy’e kadar Osmanlı devleti himayesinde Suriye’ye bağlı bir vilayet olan Ürdün’ün 1921’den önceye ait halk şiirleri, şarkıları ve edebiyatına dair yazılı ve sözlü kayıtları olmamakla beraber şairlerine ya da ediplerine dair kayıtlı bir kanıt da yoktur. Bununla birlikte Ürdün’deki edebî hareketlerin akabinde Ürdün edebiyatı kayıtlı olarak üç merhalede gelişme gösterir. Bunlardan ilki 1921 ve 1946 yılları arasını kapsayan Emirlikler Dönemi Edebiyatı olup Ürdün’ün Bilâdu’ş-Şâm ve diğer Arap ülkelerinden olan Lübnanlı, Hicâzlı ve Iraklı şairlerle irtibatının devam ettiği dönemdir. Bu dönemde yazılan edebi eserler Kur’an Arapçası ile yazılmakta ve kayıt altına alınmakta olup konu olarak İngiliz ve Fransız sömürgesine karşı durmayı işler. Yine bu dönemde Ürdün şiiri Ürdünlü şairlerin elinde altın çağını yaşar ve bunlar arasında ‘Arâr lakaplı Mustafâ Vehbît’t-Tel ve Husnî Zeyd yer alır. İkincisi, 1948 ve 1967 yılları arasını kapsayan Nekbe (Felaket) ve Nekse (Yenilgi) Arasındaki Edebiyat olarak adlandırılır ve 1948 yılında yarım milyon Filistinlinin Ürdün’ün doğu sahillerine iltica etmesiyle başlar. Dahası, Ürdün-Filistin hüviyeti çerçevesinde oluşan bu dönemde, ilk serbest şiir örnekleri ‘Abdu’r-Rahîm ‘Omar ve Teysîr Subûl gibi pek çok şair tarafından yazılır. Üçüncü dönem ise Haziran 1967’den günümüze kadar devam eden Nekse Sonrası Edebiyat olup Modern Ürdün Edebiyatının başlangıcı sayılır. Bu çalışmada Ürdün Edebiyatının ikinci dönemi içerisinde ilk kez görülmeye başlanan beş farklı şaire ait beş serbest şiir örneğinin Arapçadan Türkçeye çevrilmesi amaçlanmaktadır. Söz konusu şiirlerin işlenen konular, kullanılan simgeler ve dil çerçevesinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılarak tahlil edilmesi hedeflenmiştir.","PeriodicalId":489213,"journal":{"name":"Nüsha (Ankara)","volume":" 3","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135293075","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Common words and grammatical similarities between languages, increase the interaction of languages with each other and accelerate the language learning process. Over the centuries, many grammatical subjects from Arabic and Persian have been transferred to Turkish and Urdu under the influence of the religion of Islam. Urdu, which comes from ordo/ordu in Old Turkic, means khan’s mansion, military camp. Nowadays, Urdu language appears as a common means of communication of different cultures in many parts of the Indian Subcontinent. Scientific studies in the literature show that the common words used today between Turkish and Urdu languages are mostly of Arabic and Persian origin. This study put emphasis on the common conjunctions that connect the sentences and concepts related to the meaning used in Turkish and Urdu languages and common exclamations that describe emotional states or reflect a nature sound; it was tried to draw attention to sound changes and meaning changes with the examples of sentences given in the form of tables.
{"title":"A Research on Conjunctions and Interjections Jointly Used in Turkish and Urdu","authors":"Aykut KİŞMİR, Elif ÖCALMIŞ, Emel SİYLİM BAŞARIR","doi":"10.32330/nusha.1328869","DOIUrl":"https://doi.org/10.32330/nusha.1328869","url":null,"abstract":"Common words and grammatical similarities between languages, increase the interaction of languages with each other and accelerate the language learning process. Over the centuries, many grammatical subjects from Arabic and Persian have been transferred to Turkish and Urdu under the influence of the religion of Islam. Urdu, which comes from ordo/ordu in Old Turkic, means khan’s mansion, military camp. Nowadays, Urdu language appears as a common means of communication of different cultures in many parts of the Indian Subcontinent. Scientific studies in the literature show that the common words used today between Turkish and Urdu languages are mostly of Arabic and Persian origin. This study put emphasis on the common conjunctions that connect the sentences and concepts related to the meaning used in Turkish and Urdu languages and common exclamations that describe emotional states or reflect a nature sound; it was tried to draw attention to sound changes and meaning changes with the examples of sentences given in the form of tables.","PeriodicalId":489213,"journal":{"name":"Nüsha (Ankara)","volume":" 4","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135293263","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Modern Tacik edebiyatının kurucusu olarak kabul edilen Sadreddin Aynî Buhara’da dünyaya gelmiştir. Tarih, edebiyat, dilbilim, şiir ve sosyal eleştiri alanlarında eserler vermiştir. Ortaya koyduğu eserlerle Tacikistan ve Özbekistan’daki edebi, sosyal ve kültürel ortamın değişiminde büyük katkısı olmuştur. Buhara’da çiftçilik yapan bir ailede dünyaya gelen Sadreddin Aynî Buhara’da başlangıçta eğitim gördüğü Mir Arab medresesi dışında Alim Cân, Bedel Bey , Hacı Zâhid, Kökeldaş ve Hüseyin Bay gibi medreselerde ilim tahsil etmiştir. Buhara’daki entelektüel ve edebi ortamlarda yeni düşüncelerle tanışmıştır. Ceditçi aydınlarla birlikte Maarif hareketini başlatan kişiler arasında bulunan Aynî, Buhara’da cedit usulle açılan ilk mektep açıldığında eksikliğini görerek bu mektepler için ders kitapları da kaleme almıştır. Sadreddin Aynî’nin düşünce dünyasını etkileyen önemli unsurlardan biri dünyanın dört bir yanında neşredilen gazetelerdi. Özellikle İsmail Gaspıralı’nın Kırım’da neşredilen Tercüman gazetesi modern düşüncelerle tanışmasına vesile olmuştur. Telif ettiği eserler arasında tarih, edebiyat, biyografi, otobiyografi, hatırat ve şiirler vardır. Aynî Tacik dil ve edebiyatının müstakil bir edebiyat olduğunu ispat etmek için ciddi mücadeleler vermiş, bu yönde çeşitli kitaplar kaleme almıştır.
Bu makalede Türkiye’de hakkında bugüne kadar herhangi bir çalışma yapılmamış olan Sadreddin Aynî’nin hayatı eserleri ve düşünceleri ele alınmıştır. Birinci bölümde müellifin hayatı ele alınmıştır. İkinci bölümde temel düşünceleri, siyasi ve kültürel faaliyetleri ve etkileri hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise eserleri konularına göre tasnif edilerek tanıtılmıştır.
Sadreddin Aynī 被认为是塔吉克现代文学的奠基人，出生于布哈拉。他从事过历史、文学、语言学、诗歌和社会批评等领域的工作。他的作品为改变塔吉克斯坦和乌兹别克斯坦的文学、社会和文化环境做出了巨大贡献。萨德莱丁-艾尼出生在布哈拉的一个农民家庭，曾在阿里姆-贾恩、贝德尔-贝伊、哈吉-扎希德、科克尔达斯和胡赛因-贝等宗教学校学习，此外，他最初还在布哈拉的米尔阿拉伯宗教学校接受教育。他在布哈拉的知识和文学环境中接触到了新思想。艾尼是与贾迪德知识分子一起发起 Maarif 运动的人之一，他看到了布哈拉第一所采用贾迪德方法开办的学校的不足，并为这些学校编写了教科书。影响萨德拉丁-艾尼思想世界的重要因素之一是世界各地出版的报纸。特别是伊斯梅尔-加斯帕勒在克里米亚出版的报纸《Tercüman》，对他了解现代思想起到了重要作用。他的作品包括历史、文学、传记、自传、回忆录和诗歌。艾尼为证明塔吉克语言和文学是一种独立的文学做出了认真的努力，并为此撰写了各种书籍。
本文讨论了迄今为止土耳其尚未研究过的萨德莱丁-艾尼的生平、作品和思想。第一部分讨论了作者的生平。第二部分介绍了他的基本思想、政治和文化活动及其影响。第三部分根据作品主题对其作品进行分类和介绍。
{"title":"Modern Tacik Edebiyatının Kurucusu Sadreddin Aynî: Hayatı Eserleri ve Düşüncesi","authors":"Turgay ŞAFAK","doi":"10.32330/nusha.1354916","DOIUrl":"https://doi.org/10.32330/nusha.1354916","url":null,"abstract":"Modern Tacik edebiyatının kurucusu olarak kabul edilen Sadreddin Aynî Buhara’da dünyaya gelmiştir. Tarih, edebiyat, dilbilim, şiir ve sosyal eleştiri alanlarında eserler vermiştir. Ortaya koyduğu eserlerle Tacikistan ve Özbekistan’daki edebi, sosyal ve kültürel ortamın değişiminde büyük katkısı olmuştur. Buhara’da çiftçilik yapan bir ailede dünyaya gelen Sadreddin Aynî Buhara’da başlangıçta eğitim gördüğü Mir Arab medresesi dışında Alim Cân, Bedel Bey , Hacı Zâhid, Kökeldaş ve Hüseyin Bay gibi medreselerde ilim tahsil etmiştir. Buhara’daki entelektüel ve edebi ortamlarda yeni düşüncelerle tanışmıştır. Ceditçi aydınlarla birlikte Maarif hareketini başlatan kişiler arasında bulunan Aynî, Buhara’da cedit usulle açılan ilk mektep açıldığında eksikliğini görerek bu mektepler için ders kitapları da kaleme almıştır. Sadreddin Aynî’nin düşünce dünyasını etkileyen önemli unsurlardan biri dünyanın dört bir yanında neşredilen gazetelerdi. Özellikle İsmail Gaspıralı’nın Kırım’da neşredilen Tercüman gazetesi modern düşüncelerle tanışmasına vesile olmuştur. Telif ettiği eserler arasında tarih, edebiyat, biyografi, otobiyografi, hatırat ve şiirler vardır. Aynî Tacik dil ve edebiyatının müstakil bir edebiyat olduğunu ispat etmek için ciddi mücadeleler vermiş, bu yönde çeşitli kitaplar kaleme almıştır. 
 Bu makalede Türkiye’de hakkında bugüne kadar herhangi bir çalışma yapılmamış olan Sadreddin Aynî’nin hayatı eserleri ve düşünceleri ele alınmıştır. Birinci bölümde müellifin hayatı ele alınmıştır. İkinci bölümde temel düşünceleri, siyasi ve kültürel faaliyetleri ve etkileri hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise eserleri konularına göre tasnif edilerek tanıtılmıştır.","PeriodicalId":489213,"journal":{"name":"Nüsha (Ankara)","volume":"94 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134946096","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：