Natalia Filochowska, Łukasz Witek, Helena Sławska, Anita Olejek
Choroba COVID-19 (coronavirus disease 2019), powodowana wirusem SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2), który może prowadzić do ciężkiej niewydolności oddechowej, stała się realnym zagrożeniem dla kobiet w ciąży. Mimo iż wertykalna transmisja wirusa przez łożysko wydaje się rzadka, istnieje coraz więcej dowodów na to, że zakażenie SARS-CoV-2 może być przyczyną powikłań w czasie ciąży. Opisany przypadek dotyczy ciąży powikłanej wysiękiem w prawej jamie opłucnej płodu po potwierdzeniu zakażenia SARS-CoV-2 u matki w III trymestrze ciąży. Według naszej wiedzy do tej pory opisano cztery podobne przypadki. Kobieta, 29-letnia, w 37 tygodniu ciąży, zgłosiła się do kliniki z powodu wysięku w prawej jamie opłucnowej u płodu. W 34 tygodniu ciąży pacjentka chorowała na COVID-19 z objawami ogólnego osłabienia i gorączką. Zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzono testem PCR. W 38 tygodniu ciąży odbył się poród siłami natury. Noworodek płci męskiej, żywy, donoszony, z oceną w skali Apgar 6/7/8 pkt; zastosowano wspomaganie oddychania CPAP (continuous positive airway pressure). Ze względu na zaburzenia oddychania dziecko przekazano na oddział intensywnej terapii bezpośrednio po urodzeniu. Wynik testu antygenowego był ujemny. W badaniu ultrasonograficznym stwierdzono zapadnięcie się płuca prawego oraz obecność płynu w prawej jamie opłucnej. W dalszych etapach wykluczono stan zapalny, wrodzoną infekcję TORCH, zakażenie wirusem Coxsackie z grupy B, zaburzenia chromosomalne oraz wady anatomiczne. W trakcie hospitalizacji zastosowano drenaż jamy opłucnej, uzyskując łącznie 850 ml płynu limfatycznego. Podejrzewamy możliwy związek przyczynowy między nieimmunologicznym obrzękiem płodu a chorobą COVID-19.
{"title":"A case of COVID-19 in pregnancy complicated by fetal pleural effusion","authors":"Natalia Filochowska, Łukasz Witek, Helena Sławska, Anita Olejek","doi":"10.18794/aams/176191","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/176191","url":null,"abstract":"Choroba COVID-19 (coronavirus disease 2019), powodowana wirusem SARS-CoV-2 (severe acute respiratory \u0000syndrome coronavirus 2), który może prowadzić do ciężkiej niewydolności oddechowej, stała się realnym zagrożeniem dla kobiet w ciąży. Mimo iż wertykalna transmisja wirusa przez łożysko wydaje się rzadka, istnieje coraz więcej dowodów na to, że zakażenie SARS-CoV-2 może być przyczyną powikłań w czasie ciąży. Opisany przypadek dotyczy ciąży powikłanej wysiękiem w prawej jamie opłucnej płodu po potwierdzeniu zakażenia SARS-CoV-2 u matki w III trymestrze ciąży. Według naszej wiedzy do tej pory opisano cztery podobne przypadki. Kobieta, 29-letnia, w 37 tygodniu ciąży, zgłosiła się do kliniki z powodu wysięku w prawej jamie opłucnowej u płodu. W 34 tygodniu ciąży pacjentka chorowała na COVID-19 z objawami ogólnego osłabienia i gorączką. Zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzono testem PCR. W 38 tygodniu ciąży odbył się poród siłami natury. Noworodek płci męskiej, żywy, donoszony, z oceną w skali Apgar 6/7/8 pkt; zastosowano wspomaganie oddychania CPAP (continuous positive airway pressure). Ze względu na zaburzenia oddychania dziecko przekazano na oddział intensywnej terapii bezpośrednio po urodzeniu. Wynik testu antygenowego był ujemny. W badaniu ultrasonograficznym stwierdzono zapadnięcie się płuca prawego oraz obecność płynu w prawej jamie opłucnej. W dalszych etapach wykluczono stan zapalny, wrodzoną infekcję TORCH, zakażenie wirusem Coxsackie z grupy B, zaburzenia chromosomalne oraz wady anatomiczne. W trakcie hospitalizacji zastosowano drenaż jamy opłucnej, uzyskując łącznie 850 ml płynu limfatycznego. Podejrzewamy możliwy związek przyczynowy między nieimmunologicznym obrzękiem płodu a chorobą COVID-19.","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"54 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140698655","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Karol Żmudka, Aleksandra Spychał, Błażej Ochman, Łukasz Popowicz, Patrycja Piłat, Jerzy Jaroszewicz
ChatGPT jest modelem językowym stworzonym przez OpenAI, który może udzielać odpowiedzi na zapytania użytkownika, generując tekst na podstawie otrzymanych danych. Celem pracy była ocena wyników działania ChatGPT na polskim Lekarskim Egzaminie Końcowym (LEK) oraz czynników wpływających na odsetek prawidłowych odpowiedzi. Ponadto zbadano zdolność chatbota do podawania poprawnego i wnikliwego wyjaśnienia.Wprowadzono 591 pytań z dystraktorami z bazy LEK do interfejsu ChatGPT (wersja 13 lutego – 14 marca). Porównano wyniki z kluczem odpowiedzi i przeanalizowano podane wyjaśnienia pod kątem logicznego uzasadnienia. Dla poprawnych odpowiedzi przeanalizowano spójność logiczną wyjaśnienia, natomiast w przypadku odpowiedzi błędnej obserwowano zdolność do poprawy. Wybrane czynniki zostały przeanalizowane pod kątem wpływu na zdolność chatbota do udzielenia poprawnej odpowiedzi.ChatGPT osiągnął imponujące wyniki poprawnych odpowiedzi na poziomie: 58,16%, 60,91% i 67,86%, przekraczając oficjalny próg 56% w trzech ostatnich egzaminach. W przypadku poprawnie udzielonych odpowiedzi ponad 70% pytań zostało popartych logicznie spójnym wyjaśnieniem. W przypadku błędnych odpowiedzi w 66% przypadków chatbot podał pozornie poprawne wyjaśnienie dla nieprawidłowych odpowiedzi. Czynniki takie jak konstrukcja logiczna (p < 0,05) i wskaźnik trudności zadania (p < 0,05) miały wpływ na ogólną ocenę, podczas gdy liczba znaków (p = 0,46) i język (p = 0,14) takiego wpływu nie miały.Mimo iż ChatGPT osiągnął wystarczającą liczbę punktów, aby zaliczyć LEK, w wielu przypadkach podawał wprowadzające w błąd informacje poparte pozornie przekonującym wyjaśnieniem. Chatboty mogą być szczególnym zagrożeniem dla użytkownika niemającego wiedzy medycznej, ponieważ w porównaniu z wyszukiwarką internetową dają natychmiastowe, przekonujące wyjaśnienie, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego. Z tych samych przyczyn ChatGPT powinien być ostrożnie stosowany jako pomoc naukowa.
{"title":"ChatGPT – a tool for assisted studying or a source of misleading medical information? AI performance on Polish Medical Final Examination","authors":"Karol Żmudka, Aleksandra Spychał, Błażej Ochman, Łukasz Popowicz, Patrycja Piłat, Jerzy Jaroszewicz","doi":"10.18794/aams/176450","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/176450","url":null,"abstract":"ChatGPT jest modelem językowym stworzonym przez OpenAI, który może udzielać odpowiedzi na zapytania użytkownika, generując tekst na podstawie otrzymanych danych. Celem pracy była ocena wyników działania ChatGPT na polskim Lekarskim Egzaminie Końcowym (LEK) oraz czynników wpływających na odsetek prawidłowych odpowiedzi. Ponadto zbadano zdolność chatbota do podawania poprawnego i wnikliwego wyjaśnienia.Wprowadzono 591 pytań z dystraktorami z bazy LEK do interfejsu ChatGPT (wersja 13 lutego – 14 marca). Porównano wyniki z kluczem odpowiedzi i przeanalizowano podane wyjaśnienia pod kątem logicznego uzasadnienia. Dla poprawnych odpowiedzi przeanalizowano spójność logiczną wyjaśnienia, natomiast w przypadku odpowiedzi błędnej obserwowano zdolność do poprawy. Wybrane czynniki zostały przeanalizowane pod kątem wpływu na zdolność chatbota do udzielenia poprawnej odpowiedzi.ChatGPT osiągnął imponujące wyniki poprawnych odpowiedzi na poziomie: 58,16%, 60,91% i 67,86%, przekraczając oficjalny próg 56% w trzech ostatnich egzaminach. W przypadku poprawnie udzielonych odpowiedzi ponad 70% pytań zostało popartych logicznie spójnym wyjaśnieniem. W przypadku błędnych odpowiedzi w 66% przypadków chatbot podał pozornie poprawne wyjaśnienie dla nieprawidłowych odpowiedzi. Czynniki takie jak konstrukcja logiczna (p < 0,05) i wskaźnik trudności zadania (p < 0,05) miały wpływ na ogólną ocenę, podczas gdy liczba znaków (p = 0,46) i język (p = 0,14) takiego wpływu nie miały.Mimo iż ChatGPT osiągnął wystarczającą liczbę punktów, aby zaliczyć LEK, w wielu przypadkach podawał wprowadzające w błąd informacje poparte pozornie przekonującym wyjaśnieniem. Chatboty mogą być szczególnym zagrożeniem dla użytkownika niemającego wiedzy medycznej, ponieważ w porównaniu z wyszukiwarką internetową dają natychmiastowe, przekonujące wyjaśnienie, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego. Z tych samych przyczyn ChatGPT powinien być ostrożnie stosowany jako pomoc naukowa.","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"358 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140698264","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Ciężkie zwężenie zastawki aortalnej to istotny problem kliniczny w starzejących się społeczeństwach. Jedną z opcji terapeutycznych dla pacjentów z taką diagnozą jest przezcewnikowe wszczepienie zastawki aortalnej (transcatheter aortic valve implantation – TAVI).W grupie pacjentów (n = 92) leczonych z powodu zwężenia zastawki aortalnej w Górnośląskim Centrum Medycznym im. prof. Leszka Gieca SUM w Katowicach w latach 2018–2020, kwalifikowanych przez heart team do leczenia metodą TAVI, dokonano oceny siły mięśniowej oraz oceny prawdopodobieństwa występowania zespołu kruchości. Dodatkowo grupę badaną podzielono ze względu na płeć, aby porównać częstość występowania zespołu kruchości i rozkład wartości referencyjnych pomiarów siły mięśniowej w zależności od tego czynnika.Mediana siły mięśniowej zmierzonej testem Grip wyniosła 26,8 kg. Wartości te, w połączeniu z danymi z Tilburg Frailty Indicator (TFI), wskazywały na istotną kruchość u badanej próby. Mediana wyników testu TFI wynosiła 8 pkt, co wskazywało na wysoki poziom kruchości. Funkcja serca, mierzona za pomocą frakcji wyrzutowej (ejection fraction – EF), wynosiła 55% – wartość ta była w granicach normy, co sugerowało umiarkowane funkcjonowanie serca. Wartość mediany przepływu kłębuszkowego (glomerular filtration rate – GFR) wynosiła 62,5 ml/min/1,73 m2, co również sugerowało umiarkowane funkcjonowanie nerek.W odniesieniu do zespołu kruchości, określonego za pomocą testu TFI, prezentowane w pracy wyniki pokazują, że zdecydowana większość badanych (94,6%) ma symptomy zespołu kruchości. Głębsza analiza wyników TFI pokazała, że prawie 60% badanych uzyskało do 5 pkt (łagodny stopień kruchości), podczas gdy 27,5% powyżej 10 pkt (ciężki stopień kruchości).
{"title":"Comparison of Grip Test and TFI parameters depending on the sex of patients eligible for TAVI treatment","authors":"Piotr Godek","doi":"10.18794/aams/176115","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/176115","url":null,"abstract":"Ciężkie zwężenie zastawki aortalnej to istotny problem kliniczny w starzejących się społeczeństwach. Jedną z opcji terapeutycznych dla pacjentów z taką diagnozą jest przezcewnikowe wszczepienie zastawki aortalnej (transcatheter aortic valve implantation – TAVI).W grupie pacjentów (n = 92) leczonych z powodu zwężenia zastawki aortalnej w Górnośląskim Centrum Medycznym im. prof. Leszka Gieca SUM w Katowicach w latach 2018–2020, kwalifikowanych przez heart team do leczenia metodą TAVI, dokonano oceny siły mięśniowej oraz oceny prawdopodobieństwa występowania zespołu kruchości. Dodatkowo grupę badaną podzielono ze względu na płeć, aby porównać częstość występowania zespołu kruchości i rozkład wartości referencyjnych pomiarów siły mięśniowej w zależności od tego czynnika.Mediana siły mięśniowej zmierzonej testem Grip wyniosła 26,8 kg. Wartości te, w połączeniu z danymi z Tilburg Frailty Indicator (TFI), wskazywały na istotną kruchość u badanej próby. Mediana wyników testu TFI wynosiła 8 pkt, co wskazywało na wysoki poziom kruchości. Funkcja serca, mierzona za pomocą frakcji wyrzutowej (ejection fraction – EF), wynosiła 55% – wartość ta była w granicach normy, co sugerowało umiarkowane funkcjonowanie serca. Wartość mediany przepływu kłębuszkowego (glomerular filtration rate – GFR) wynosiła 62,5 ml/min/1,73 m2, co również sugerowało umiarkowane funkcjonowanie nerek.W odniesieniu do zespołu kruchości, określonego za pomocą testu TFI, prezentowane w pracy wyniki pokazują, że zdecydowana większość badanych (94,6%) ma symptomy zespołu kruchości. Głębsza analiza wyników TFI pokazała, że prawie 60% badanych uzyskało do 5 pkt (łagodny stopień kruchości), podczas gdy 27,5% powyżej 10 pkt (ciężki stopień kruchości).","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"28 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140377164","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Działalność człowieka przyczyniła się do szerokiego rozpowszechnienia metali ciężkich w środowisku naturalnym. Skutki narażenia na metale ciężkie mogą się ujawnić dopiero po upływie wielu lat. Narażenie dzieci na metale ciężkie drogą pokarmową może stanowić istotne ryzyko zdrowotne, dlatego wiedza oraz postawy zdrowotne rodziców i opiekunów prawnych mają niebagatelne znaczenie w zakresie minimalizacji ryzyka zdrowotnego dzieci. Celem pracy była ocena poziomu wiedzy rodziców na temat metali ciężkich, ich występowania w żywności oraz zagrożeń dla zdrowia dzieci, wynikających ze spożywania żywności zanieczyszczonej metalami ciężkimi.Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety, składający się z części „metryczka” oraz pytań zamkniętych, głównie jednokrotnego wyboru. Grupę badaną stanowiło 100 rodziców z dwóch placówek przedszkolnych zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego. Wyniki kwestionariusza ankiety zostały opracowane w programie Microsoft Office Excel 2019. Za pomocą programu Statistica 13 (StatSoft) wykonano analizę statystyczną (test chi-kwadrat), a istotność statystyczną przyjęto na poziomie α = 0,05.Rodzice dzieci w wieku przedszkolnym nie są świadomi zagrożeń związanych z ekspozycją na metale ciężkie. Większość respondentów nie zapoznawała się z informacjami ogólnymi na temat obecności metali ciężkich w produktach spożywczych.Świadomość rodziców dzieci w wieku przedszkolnym dotycząca wybranych metali ciężkich występujących w żywności jest niska. Wskazane jest wdrożenie działań edukacyjnych w celu zwiększenia poziomu wiedzy rodziców na temat możliwych następstw zdrowotnych i sposobów zmniejszania ryzyka zdrowotnego wynikającego z narażenia na metale ciężkie drogą pokarmową.
{"title":"Awareness of parents of preschool children about selected heavy metals in food","authors":"Magdalena Dolibóg, Weronika Osmala-Kurpiewska","doi":"10.18794/aams/175882","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/175882","url":null,"abstract":"Działalność człowieka przyczyniła się do szerokiego rozpowszechnienia metali ciężkich w środowisku naturalnym. Skutki narażenia na metale ciężkie mogą się ujawnić dopiero po upływie wielu lat. Narażenie dzieci na metale ciężkie drogą pokarmową może stanowić istotne ryzyko zdrowotne, dlatego wiedza oraz postawy zdrowotne rodziców i opiekunów prawnych mają niebagatelne znaczenie w zakresie minimalizacji ryzyka zdrowotnego dzieci. Celem pracy była ocena poziomu wiedzy rodziców na temat metali ciężkich, ich występowania w żywności oraz zagrożeń dla zdrowia dzieci, wynikających ze spożywania żywności zanieczyszczonej metalami ciężkimi.Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety, składający się z części „metryczka” oraz pytań zamkniętych, głównie jednokrotnego wyboru. Grupę badaną stanowiło 100 rodziców z dwóch placówek przedszkolnych zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego. Wyniki kwestionariusza ankiety zostały opracowane w programie Microsoft Office Excel 2019. Za pomocą programu Statistica 13 (StatSoft) wykonano analizę statystyczną (test chi-kwadrat), a istotność statystyczną przyjęto na poziomie α = 0,05.Rodzice dzieci w wieku przedszkolnym nie są świadomi zagrożeń związanych z ekspozycją na metale ciężkie. Większość respondentów nie zapoznawała się z informacjami ogólnymi na temat obecności metali ciężkich w produktach spożywczych.Świadomość rodziców dzieci w wieku przedszkolnym dotycząca wybranych metali ciężkich występujących w żywności jest niska. Wskazane jest wdrożenie działań edukacyjnych w celu zwiększenia poziomu wiedzy rodziców na temat możliwych następstw zdrowotnych i sposobów zmniejszania ryzyka zdrowotnego wynikającego z narażenia na metale ciężkie drogą pokarmową.","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"21 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140412927","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Arkadiusz Sokal, Klaudia Stocerz, P. Olczyk, Monika Kadela-Tomanek
Ziołolecznictwo stanowi jedną z głównych gałęzi tradycyjnej medycyny chińskiej (traditional Chinese medicine – TCM). W pracy skupiono się na aktywności biologicznej wybranych flawonoidów, a także konkretnych przykładach wpływu tych substancji na różne układy organizmu. Flawonoidy to grupa związków chemicznych zawartych w surowcach roślinnych, miodzie, propolisie czy grzybach stosowanych w TCM. Chryzyna, galangina, kemferol i fisetyna to przykłady flawonoidów wykazujących m.in. właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne czy przeciwbakteryjne. Właściwości te są przedmiotem wielu badań naukowych, mających na celu zbadanie ich potencjalnego działania terapeutycznego.
{"title":"Therapeutic potential of flavonoids used in traditional Chinese medicine – a comparative study of galangin, kaempferol, chrysin and fisetin","authors":"Arkadiusz Sokal, Klaudia Stocerz, P. Olczyk, Monika Kadela-Tomanek","doi":"10.18794/aams/175007","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/175007","url":null,"abstract":"Ziołolecznictwo stanowi jedną z głównych gałęzi tradycyjnej medycyny chińskiej (traditional Chinese medicine – TCM). W pracy skupiono się na aktywności biologicznej wybranych flawonoidów, a także konkretnych przykładach wpływu tych substancji na różne układy organizmu. Flawonoidy to grupa związków chemicznych zawartych w surowcach roślinnych, miodzie, propolisie czy grzybach stosowanych w TCM. Chryzyna, galangina, kemferol i fisetyna to przykłady flawonoidów wykazujących m.in. właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne czy przeciwbakteryjne. Właściwości te są przedmiotem wielu badań naukowych, mających na celu zbadanie ich potencjalnego działania terapeutycznego.","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"7 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140442351","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Anna Ledwoń, P. Dębski, Przemysław Jędrusik, Małgorzata Skucha-Nowak, Jakub Mikusek
Strach przed wizytą stomatologiczną jest poważnym problemem zarówno u dzieci, jak i u pacjentów dorosłych. Często staje się on przyczyną unikania wizyt, co może skutkować pogorszeniem nie tylko zdrowia jamy ustnej, lecz także całego organizmu. Istnieje wiele metod mających na celu zrelaksowanie i uspokojenie pacjenta przed samą wizytą oraz w jej trakcie. Wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości stanowi jedną z nich.Badanie pilotażowe przeprowadzono w grupie 100 dorosłych pacjentów, podczas gdy oczekiwali na wizytę stomatologiczną w poczekalni. Ankietowani wypełniali dobrowolny kwestionariusz wielokrotnego wyboru składający się z czterech pytań.Wyniki pokazują, że najczęściej wybieranymi odpowiedziami były projekcja krajobrazów (40%) oraz interaktywny spacer, np. po plaży, lub trekking w górach (35%). Nie zaobserwowano różnic w zależności od płci. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety najczęściej wybierali projekcję krajobrazów. Zdecydowana większość ankietowanych (87%) była skłonna skorzystać z dystrakcji z wykorzystaniem wirtualnej rzeczywistości podczas wizyty stomatologicznej. Pozostałe 13% pacjentów nie chciało w ogóle korzystać z wirtualnej rzeczywistości, niezależnie od proponowanego materiału audiowizualnego.Większość pacjentów była optymistycznie nastawiona do skorzystania z wirtualnej rzeczywistości podczas wizyty stomatologicznej. Najczęściej wybierane odpowiedzi były związane ze spokojnymi oraz relaksującymi materiałami niż z grami czy quizami. Badanie wskazuje, że pacjenci stomatologiczni są skłonni korzystać z nowoczesnych technologii w walce z dentofobią.
{"title":"Virtual reality among dental patients – cross-sectional, questionnaire, pilot study","authors":"Anna Ledwoń, P. Dębski, Przemysław Jędrusik, Małgorzata Skucha-Nowak, Jakub Mikusek","doi":"10.18794/aams/177432","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/177432","url":null,"abstract":"Strach przed wizytą stomatologiczną jest poważnym problemem zarówno u dzieci, jak i u pacjentów dorosłych. Często staje się on przyczyną unikania wizyt, co może skutkować pogorszeniem nie tylko zdrowia jamy ustnej, lecz także całego organizmu. Istnieje wiele metod mających na celu zrelaksowanie i uspokojenie pacjenta przed samą wizytą oraz w jej trakcie. Wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości stanowi jedną z nich.Badanie pilotażowe przeprowadzono w grupie 100 dorosłych pacjentów, podczas gdy oczekiwali na wizytę stomatologiczną w poczekalni. Ankietowani wypełniali dobrowolny kwestionariusz wielokrotnego wyboru składający się z czterech pytań.Wyniki pokazują, że najczęściej wybieranymi odpowiedziami były projekcja krajobrazów (40%) oraz interaktywny spacer, np. po plaży, lub trekking w górach (35%). Nie zaobserwowano różnic w zależności od płci. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety najczęściej wybierali projekcję krajobrazów. Zdecydowana większość ankietowanych (87%) była skłonna skorzystać z dystrakcji z wykorzystaniem wirtualnej rzeczywistości podczas wizyty stomatologicznej. Pozostałe 13% pacjentów nie chciało w ogóle korzystać z wirtualnej rzeczywistości, niezależnie od proponowanego materiału audiowizualnego.Większość pacjentów była optymistycznie nastawiona do skorzystania z wirtualnej rzeczywistości podczas wizyty stomatologicznej. Najczęściej wybierane odpowiedzi były związane ze spokojnymi oraz relaksującymi materiałami niż z grami czy quizami. Badanie wskazuje, że pacjenci stomatologiczni są skłonni korzystać z nowoczesnych technologii w walce z dentofobią.","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"119 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140445485","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Zmiany składu mikrobiomu jelitowego odgrywają istotną rolę w patofizjologii wielu schorzeń, w tym cukrzycy typu 2. Celem pracy była ocena profilu mikrobiomu jelitowego małżeństwa z otyłością i cukrzycą typu 2, mieszkającego 35 lat we wspólnym gospodarstwie domowym, pod względem stanu odżywienia, stylu życia i metod leczenia cukrzycy. Jednocześnie podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, które czynniki mają największy wpływ na ewentualną dysbiozę jelitową.Analizie poddano wyniki pomiarów antropometrycznych pacjentów, skład ich ciała, 24-godzinny wywiad żywieniowy, profil glikemii i próbki kału. Do ilościowego i jakościowego badania flory jelitowej w kale zastosowano metodę sekwencjonowania nowej generacji.Nie stwierdzono znaczących różnic w badaniu mikrobiomu jelitowego pomiędzy małżonkami. Dominującymi gromadami bakterii były Firmicutes i Actinobacteria, podczas gdy Bacteroidetes i Proteobacteria występowały w proporcjach od 2 do 7%. Gromada Firmicutes była reprezentowana przez dominującą rodzinę Lachnospiraceae (29–31%), Ruminococcaceae (16–19%) i Streptococcaceae (3–11%). Gromada Actinobacteria była proporcjonalnie mniej liczna i reprezentowana głównie przez Bifidobacteriaceae (6–12%).Być może wspólne warunki życia mają najbardziej istotny wpływ na skład mikroflory jelitowej małżonków chorych na cukrzycę, mimo różnic dotyczących płci, schorzeń współistniejących, terapii cukrzycy, stosowanej diety i zachowań zdrowotnych.
{"title":"Individual gut microbiological signature in obese diabetic spouses – case report and literature review","authors":"Magdalena Piłot, Sylwia Dzięgielewska-Gęsiak, Agnieszka Wolińska-Grabowska, Małgorzata Muc-Wierzgoń","doi":"10.18794/aams/175109","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/175109","url":null,"abstract":"Zmiany składu mikrobiomu jelitowego odgrywają istotną rolę w patofizjologii wielu schorzeń, w tym cukrzycy typu 2. Celem pracy była ocena profilu mikrobiomu jelitowego małżeństwa z otyłością i cukrzycą typu 2, mieszkającego 35 lat we wspólnym gospodarstwie domowym, pod względem stanu odżywienia, stylu życia i metod leczenia cukrzycy. Jednocześnie podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, które czynniki mają największy wpływ na ewentualną dysbiozę jelitową.Analizie poddano wyniki pomiarów antropometrycznych pacjentów, skład ich ciała, 24-godzinny wywiad żywieniowy, profil glikemii i próbki kału. Do ilościowego i jakościowego badania flory jelitowej w kale zastosowano metodę sekwencjonowania nowej generacji.Nie stwierdzono znaczących różnic w badaniu mikrobiomu jelitowego pomiędzy małżonkami. Dominującymi gromadami bakterii były Firmicutes i Actinobacteria, podczas gdy Bacteroidetes i Proteobacteria występowały w proporcjach od 2 do 7%. Gromada Firmicutes była reprezentowana przez dominującą rodzinę Lachnospiraceae (29–31%), Ruminococcaceae (16–19%) i Streptococcaceae (3–11%). Gromada Actinobacteria była proporcjonalnie mniej liczna i reprezentowana głównie przez Bifidobacteriaceae (6–12%).Być może wspólne warunki życia mają najbardziej istotny wpływ na skład mikroflory jelitowej małżonków chorych na cukrzycę, mimo różnic dotyczących płci, schorzeń współistniejących, terapii cukrzycy, stosowanej diety i zachowań zdrowotnych.","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"235 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140450979","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Lymphomatoid papulosis (LyP) jest rzadką chorobą skóry, najczęściej obserwowaną u dorosłych, a jej występowanie w populacji pediatrycznej jest niezwykle rzadkie. W pracy przedstawiono przypadek 6-letniego dziecka płci męskiej, u którego stwierdzono cechy kliniczne i histopatologiczne zgodne z rozpoznaniem LyP. Na skórze pacjenta obserwowano liczne rumieniowe grudki zlokalizowane na tułowiu i kończynach, a towarzyszył im łagodny świąd. Zmiany chorobowe pojawiały się nawrotowo, następnie ustępowały i zmieniały morfologię. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono limfadenopatii ani objawów ogólnoustrojowych. W badaniu histopatologicznym w skórze właściwej stwierdzono gęsty naciek limfocytów atypowych z hiperchromatycznymi i nieregularnymi jądrami komórkowymi. Analiza immunohistochemiczna potwierdziła ekspresję CD30 w naciekających komórkach, co potwierdza rozpoznanie LyP. W celu złagodzenia świądu i stanu zapalnego podawano miejscowo glikokortykosteroidy, chociaż uzyskano jedynie minimalne złagodzenie objawów. Korzystne efekty fototerapii wąskopasmowej UVB 311 obserwowano przez cztery miesiące. Niemniej jednak po zaprzestaniu leczenia zaobserwowano ponowne pojawienie się zarówno zmian guzkowych, jak i mniejszych zmian grudkowych. W związku z tym rozpoczęto schemat terapeutyczny polegający na podawaniu metotreksatu w dawce 10 mg raz na tydzień. Leczenie LyP różni się zależnie od ciężkości zmian i objawów u pacjenta. Decyzje dotyczące leczenia należy dokładnie rozważyć ze względu na stosunkowo łagodny charakter choroby. Rozpoznanie LyP u dzieci i młodzieży stanowi wyzwanie ze względu na rzadkość występowania choroby i możliwość błędnego rozpoznania tej jednostki chorobowej z chłoniakami złośliwymi. Histopatologia i immunohistochemia odgrywają kluczową rolę w odróżnianiu LyP od bardziej agresywnych jednostek chorobowych.
{"title":"Pediatric lymphomatoid papulosis – a case report and management considerations","authors":"Michał Dec, H. Arasiewicz","doi":"10.18794/aams/175945","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/175945","url":null,"abstract":"Lymphomatoid papulosis (LyP) jest rzadką chorobą skóry, najczęściej obserwowaną u dorosłych, a jej występowanie \u0000w populacji pediatrycznej jest niezwykle rzadkie. W pracy przedstawiono przypadek 6-letniego dziecka płci męskiej, \u0000u którego stwierdzono cechy kliniczne i histopatologiczne zgodne z rozpoznaniem LyP. Na skórze pacjenta obserwowano liczne rumieniowe grudki zlokalizowane na tułowiu i kończynach, a towarzyszył im łagodny świąd. Zmiany chorobowe pojawiały się nawrotowo, następnie ustępowały i zmieniały morfologię. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono limfadenopatii ani objawów ogólnoustrojowych. W badaniu histopatologicznym w skórze właściwej stwierdzono gęsty naciek limfocytów atypowych z hiperchromatycznymi i nieregularnymi jądrami komórkowymi. Analiza immunohistochemiczna potwierdziła ekspresję CD30 w naciekających komórkach, co potwierdza rozpoznanie LyP. \u0000W celu złagodzenia świądu i stanu zapalnego podawano miejscowo glikokortykosteroidy, chociaż uzyskano jedynie minimalne złagodzenie objawów. Korzystne efekty fototerapii wąskopasmowej UVB 311 obserwowano przez cztery miesiące. Niemniej jednak po zaprzestaniu leczenia zaobserwowano ponowne pojawienie się zarówno zmian guzkowych, jak i mniejszych zmian grudkowych. W związku z tym rozpoczęto schemat terapeutyczny polegający na podawaniu metotreksatu w dawce 10 mg raz na tydzień. \u0000Leczenie LyP różni się zależnie od ciężkości zmian i objawów u pacjenta. Decyzje dotyczące leczenia należy dokładnie rozważyć ze względu na stosunkowo łagodny charakter choroby. \u0000Rozpoznanie LyP u dzieci i młodzieży stanowi wyzwanie ze względu na rzadkość występowania choroby i możliwość błędnego rozpoznania tej jednostki chorobowej z chłoniakami złośliwymi. Histopatologia i immunohistochemia odgrywają kluczową rolę w odróżnianiu LyP od bardziej agresywnych jednostek chorobowych.","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"4 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140483412","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autorka pracy przedstawia argumentację, iż rozpowszechnienie nowej usługi zdrowotnej, jaką jest „samodzielna konsultacja pielęgniarska”, przyczyni się nie tylko do usprawnienia funkcjonowania systemu służby zdrowia, lecz także poprawi jakość usług medycznych. Wdrażanie tej usługi wymaga zmodyfikowania tradycyjnego sposobu organizowania służby zdrowia, który zakłada, że rozpoczęcie leczenia wymaga w każdym przypadku udziału lekarza, co ogranicza możliwości szybkiego podejmowania leczenia i jego prowadzenia. Autorka, postulując szerokie wdrażanie konsultacji pielęgniarskich, dokonuje najpierw przeglądu metod kształcenia pielęgniarek w Polsce oraz dwóch innych krajach. Stara się następnie wskazać te obszary opieki zdrowotnej, w których udzielanie konsultacji pielęgniarskiej jest wysoce uzasadnione i użyteczne. Procedura samodzielnych konsultacji pielęgniarskich jest tu przedstawiona na przykładzie działalności dużej firmy medycznej, jaką jest Centrum Medyczne LUX MED Sp. z o.o. Opisano także sposoby zapewniania – przez przykładową instytucję – właściwej jakości udzielanych konsultacji pielęgniarskich. W pracy uzasadniono, dlaczego rozpowszechnienie konsultacji pielęgniarskich zwiększy dostępność do usług opieki zdrowotnej, poprawi ich jakość oraz korzystnie wpłynie na liczebność i rozwój kadry pielęgniarskiej.
本文作者认为，广泛开展 "护士自我咨询 "这一新型医疗服务不仅有助于改善医疗系统，还能提高医疗服务质量。这项服务的实施需要改变传统的医疗服务组织方式，因为传统的医疗服务方式认为每个病例的开始治疗都需要医生的参与，这就限制了快速开始和管理治疗的可能性。作者主张广泛开展护理咨询，她首先回顾了波兰和其他两个国家的护士培训方法。作者主张广泛开展护理咨询，她首先回顾了波兰和其他两个国家的护士培训方法，然后试图确定在哪些医疗保健领域提供护理咨询是非常合理和有用的。以 Centrum Medyczne LUX MED Sp. z o.o. 等大型医疗公司的活动为例，介绍了独立护理咨询的程序。文中还介绍了示范机构如何通过实例确保所提供护理咨询的适当质量。本文论证了为什么护理咨询的推广将增加医疗保健服务的可获得性、提高其质量并对护理人员队伍的规模和发展产生积极影响。
{"title":"Independent nursing consultations are a desirable component of healthcare","authors":"Danuta Abram","doi":"10.18794/aams/174901","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/174901","url":null,"abstract":"Autorka pracy przedstawia argumentację, iż rozpowszechnienie nowej usługi zdrowotnej, jaką jest „samodzielna konsultacja pielęgniarska”, przyczyni się nie tylko do usprawnienia funkcjonowania systemu służby zdrowia, lecz także poprawi jakość usług medycznych. Wdrażanie tej usługi wymaga zmodyfikowania tradycyjnego sposobu organizowania służby zdrowia, który zakłada, że rozpoczęcie leczenia wymaga w każdym przypadku udziału lekarza, co ogranicza możliwości szybkiego podejmowania leczenia i jego prowadzenia.\u0000Autorka, postulując szerokie wdrażanie konsultacji pielęgniarskich, dokonuje najpierw przeglądu metod kształcenia pielęgniarek w Polsce oraz dwóch innych krajach. Stara się następnie wskazać te obszary opieki zdrowotnej, w których udzielanie konsultacji pielęgniarskiej jest wysoce uzasadnione i użyteczne. Procedura samodzielnych konsultacji pielęgniarskich jest tu przedstawiona na przykładzie działalności dużej firmy medycznej, jaką jest Centrum Medyczne LUX MED Sp. z o.o. Opisano także sposoby zapewniania – przez przykładową instytucję – właściwej jakości udzielanych konsultacji pielęgniarskich. \u0000W pracy uzasadniono, dlaczego rozpowszechnienie konsultacji pielęgniarskich zwiększy dostępność do usług opieki zdrowotnej, poprawi ich jakość oraz korzystnie wpłynie na liczebność i rozwój kadry pielęgniarskiej.","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"56 16","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139594505","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Michał Razik, Bartosz Basiaga, Piotr Bator, K. Mizia-Stec
Skrzeplina w lewej komorze (left ventricle – LV) jest jednym z powikłań ostrego zawału mięśnia sercowego (acute myocardial infarction – AMI), zwłaszcza u chorych z AMI ściany przedniej z wtórną do zawału utrzymującą się dysfunkcją skurczową LV. Badania wskazują, że pomimo postępów w interwencyjnym leczeniu AMI częstość występowania skrzeplin waha się od 2,7% do 19,2% u pacjentów z AMI z uniesieniem odcinka ST (ST elevation myocardial infarction – STEMI). Tworzenie się skrzeplin w LV wiąże się z uszkodzeniem śródbłonka, zastojem krwi i nadkrzepliwością. Kluczowe znaczenie ma wczesna diagnostyka za pomocą echokardiografii przezklatkowej (transthoracic echocardiography – TTE) i rezonansu magnetycznego serca (cardiac magnetic resonance – CMR). Strategie zapobiegawcze obejmują ocenę czynników ryzyka i rozważenie leczenia przeciwzakrzepowego w wyjątkowych przypadkach. Leczenie obejmuje terapię przeciwzakrzepową przez okres do 6 miesięcy w połączeniu z terapią przeciwpłytkową. W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat pozawałowych skrzeplin w LV, z opisem przypadku jako praktyczną wskazówką.
左心室（LV）血栓是急性心肌梗死（AMI）的并发症之一，尤其是在继发于心肌梗死并伴有持续性左心室收缩功能障碍的前壁心肌梗死患者中。研究表明，尽管急性心肌梗死的介入治疗取得了进展，但在 ST 段抬高型心肌梗死（STEMI）患者中，血栓的发生率仍从 2.7% 到 19.2% 不等。左心室血栓的形成与内皮损伤、血液淤滞和高凝状态有关。通过经胸超声心动图（TTE）和心脏磁共振（CMR）进行早期诊断至关重要。预防策略包括评估风险因素和在特殊情况下考虑抗凝治疗。治疗包括结合抗血小板疗法进行长达六个月的抗凝治疗。本文介绍了目前有关梗死后左心室血栓的知识，并以病例报告作为实用指南。
{"title":"Left ventricular thrombus after acute myocardial infarction – case report and literature review","authors":"Michał Razik, Bartosz Basiaga, Piotr Bator, K. Mizia-Stec","doi":"10.18794/aams/174672","DOIUrl":"https://doi.org/10.18794/aams/174672","url":null,"abstract":"Skrzeplina w lewej komorze (left ventricle – LV) jest jednym z powikłań ostrego zawału mięśnia sercowego (acute myocardial infarction – AMI), zwłaszcza u chorych z AMI ściany przedniej z wtórną do zawału utrzymującą się dysfunkcją skurczową LV. Badania wskazują, że pomimo postępów w interwencyjnym leczeniu AMI częstość występowania skrzeplin waha się od 2,7% do 19,2% u pacjentów z AMI z uniesieniem odcinka ST (ST elevation myocardial infarction – STEMI). Tworzenie się skrzeplin w LV wiąże się z uszkodzeniem śródbłonka, zastojem krwi i nadkrzepliwością. Kluczowe znaczenie ma wczesna diagnostyka za pomocą echokardiografii przezklatkowej (transthoracic echocardiography – TTE) i rezonansu magnetycznego serca (cardiac magnetic resonance – CMR). Strategie zapobiegawcze obejmują ocenę czynników ryzyka i rozważenie leczenia przeciwzakrzepowego w wyjątkowych przypadkach. Leczenie obejmuje terapię przeciwzakrzepową przez okres do 6 miesięcy w połączeniu z terapią przeciwpłytkową. W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat pozawałowych skrzeplin w LV, z opisem przypadku jako praktyczną wskazówką.","PeriodicalId":503918,"journal":{"name":"Annales Academiae Medicae Silesiensis","volume":"120 10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139614312","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：