Przedmiotem analizy jest pochodzący z XVI wieku wariantywny zwrot wycierac sobie gebe kimś, czymś, ktory we wspolczesnych slownikach normatywnych rejestrowany jest jako wycierac sobie gebe, buzie, morde kimś, czymś ‘mowic o kimś, o czymś źle, niepochlebnie, bez nalezytego szacunku, ze zbytnią poufalością; obmawiac, oczerniac kogoś’. Badania prowadzone ma materialach Narodowego Korpusu Jezyka Polskiego IPI PAN pokazaly, ze wariancja związku dotyczy nie trzech, a siedmiu komponentow nominalnych: geba, buzia, usta, twarz, pysk, morda i ryj. Zmniejszyla sie natomiast liczba schematow walencyjnych, ktore w tekstach wspolczesnej polszczyzny związek realizuje, a mianowicie ktoś + wyciera sobie gebe + kim i ktoś + wyciera sobie gebe + czym. Analizowany zwrot zyskal rowniez we wspolczesnej polszczyźnie nowe znaczenie, czego slowniki normatywne nie zauwazyly, a co odnotowal jedynie nienormatywny internetowy Wielki slownik jezyka polskiego pod red. Piotra Żmigrodzkiego. Jest nim treśc ‘mowic duzo o kimś lub o czymś, m.in. dla osiągniecia jakichś korzyści’. Znaczenie nowe – jak pokazaly badania – jest dominujące, znaczenie stare, choc rzadsze, wciąz jest w tekstach wspolczesnej polszczyzny aktualizowane. Jest ono typowe dla kontekstow, w ktorych zwrot jest realizowany w postaci ktoś + wyciera sobie gebe + kim.
分析的对象是一个可追溯到 16 世纪的变体表达,即 wycierac sobie gebe kogoś,coś,在当代规范词典中被记录为 wycierac sobie gebe,buzie,morde kogoś,coś "对某人或某事说坏话,不恭维,没有应有的尊重,过于保密;诽谤某人;诋毁某人"。对波兰科学院哲学和社会学研究所(IPI PAN)的国家波兰语语料库材料进行的研究表明,该联想的变异涉及的不是三个,而是七个名义成分:geba、buzia、usta、twarz、pysk、morda 和 ryj。另一方面,该复合词在当代波兰语文本中出现的价位模式数量有所减少,即 ktoś + wyciera sobie gebe + kim 和 ktoś + wyciera sobie gebe + czym。所分析的短语在当代波兰语中还有一个新的含义,规范词典没有注意到这一含义,只有 Piotr Żmigrodzki 编辑的非规范在线《波兰语大词典》注意到了这一含义。它的内容是 "对某人或某事说很多话,例如为了达到某种目的"。研究表明,新含义占主导地位,而旧含义虽然比较少见,但在当代波兰语文本中仍有更新。典型的语境是该短语以某人 + wyciera sobie gebe + kim 的形式出现。
{"title":"O znaczeniu i formie zwrotu wycierać sobie gębę kimś, czymś we współczesnej polszczyźnie","authors":"Jolanta Ignatowicz-Skowrońska","doi":"10.18276/sj.2019.18-12","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/sj.2019.18-12","url":null,"abstract":"Przedmiotem analizy jest pochodzący z XVI wieku wariantywny zwrot wycierac sobie gebe kimś, czymś, ktory we wspolczesnych slownikach normatywnych rejestrowany jest jako wycierac sobie gebe, buzie, morde kimś, czymś ‘mowic o kimś, o czymś źle, niepochlebnie, bez nalezytego szacunku, ze zbytnią poufalością; obmawiac, oczerniac kogoś’. Badania prowadzone ma materialach Narodowego Korpusu Jezyka Polskiego IPI PAN pokazaly, ze wariancja związku dotyczy nie trzech, a siedmiu komponentow nominalnych: geba, buzia, usta, twarz, pysk, morda i ryj. Zmniejszyla sie natomiast liczba schematow walencyjnych, ktore w tekstach wspolczesnej polszczyzny związek realizuje, a mianowicie ktoś + wyciera sobie gebe + kim i ktoś + wyciera sobie gebe + czym. Analizowany zwrot zyskal rowniez we wspolczesnej polszczyźnie nowe znaczenie, czego slowniki normatywne nie zauwazyly, a co odnotowal jedynie nienormatywny internetowy Wielki slownik jezyka polskiego pod red. Piotra Żmigrodzkiego. Jest nim treśc ‘mowic duzo o kimś lub o czymś, m.in. dla osiągniecia jakichś korzyści’. Znaczenie nowe – jak pokazaly badania – jest dominujące, znaczenie stare, choc rzadsze, wciąz jest w tekstach wspolczesnej polszczyzny aktualizowane. Jest ono typowe dla kontekstow, w ktorych zwrot jest realizowany w postaci ktoś + wyciera sobie gebe + kim.","PeriodicalId":118909,"journal":{"name":"Studia Językoznawcze : synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny","volume":"27 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129181376","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Contemporary functions of the vocative","authors":"Agata Pławecka","doi":"10.18276/sj.2021.20-10","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/sj.2021.20-10","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":118909,"journal":{"name":"Studia Językoznawcze : synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131979152","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Językowa kreacja dziecka w Konopielce Edwarda Redlińskiego","authors":"Aleksandra Ciarkowska","doi":"10.18276/sj.2019.18-03","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/sj.2019.18-03","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":118909,"journal":{"name":"Studia Językoznawcze : synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny","volume":"104 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132495394","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Linguistic contacts in the light of Nowe Ateny of Benedykt Chmielowski","authors":"Agnieszka Szczaus","doi":"10.18276/sj.2020.19-22","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/sj.2020.19-22","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":118909,"journal":{"name":"Studia Językoznawcze : synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny","volume":"3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128940632","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tematem artykulu są tlumaczenia portugalskich pieśni fado na jezyk polski. Ten gatunek muzyczny uznawany jest za symbol tozsamości narodowej Portugalii i stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych wyznacznikow jej kultury. Przedmiotem analizy jest pierwsze polskie tlumaczenie wiersza portugalskiej pisarki Agustiny Bessy-Luis Garras dos Sentidos, zaś nadrzednym celem pracy jest sprawdzenie, czy utwor oryginalny i jego przeklad funkcjonują w obydwu kulturach identycznie oraz ktore elementy tekstu są istotne dla wlaściwego odbioru. W artykule skoncentrowano sie na takich skladnikach struktury dziela, jak wersyfikacja, uklad rymow i zjawiska semantyczne.
{"title":"Kilka uwag o tłumaczeniu portugalskiego fado na przykładzie pieśni Garras dos Sentidos","authors":"Nina Pielacińska","doi":"10.18276/sj.2019.18-14","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/sj.2019.18-14","url":null,"abstract":"Tematem artykulu są tlumaczenia portugalskich pieśni fado na jezyk polski. Ten gatunek muzyczny uznawany jest za symbol tozsamości narodowej Portugalii i stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych wyznacznikow jej kultury. Przedmiotem analizy jest pierwsze polskie tlumaczenie wiersza portugalskiej pisarki Agustiny Bessy-Luis Garras dos Sentidos, zaś nadrzednym celem pracy jest sprawdzenie, czy utwor oryginalny i jego przeklad funkcjonują w obydwu kulturach identycznie oraz ktore elementy tekstu są istotne dla wlaściwego odbioru. W artykule skoncentrowano sie na takich skladnikach struktury dziela, jak wersyfikacja, uklad rymow i zjawiska semantyczne.","PeriodicalId":118909,"journal":{"name":"Studia Językoznawcze : synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny","volume":"321 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115884118","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Covidiots vs. covidians: A few remarks on the hate during the time of plague","authors":"Katarzyna Kondzioła-Pich","doi":"10.18276/sj.2021.20-06","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/sj.2021.20-06","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":118909,"journal":{"name":"Studia Językoznawcze : synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny","volume":"88 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116395085","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"On the language of the Polish pulp fiction novels","authors":"Danuta Bieńkowska, Elżbieta Umińska-Tytoń","doi":"10.18276/sj.2020.19-02","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/sj.2020.19-02","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":118909,"journal":{"name":"Studia Językoznawcze : synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny","volume":"135 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132368761","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Opisy przyrody nieslusznie są pomijane w toku lektury i uznawane za nudne fragmenty utworow epickich. Jest to czeste zjawisko zwlaszcza w środowisku uczniowskim. Opisy przyrody stanowily jedną z realizacji opisu – typowej techniki literackiej XIX wieku. De facto odznaczają sie wieloma walorami: artystycznymi, estetycznymi, poznawczymi i edukacyjnymi, co w tym artykule zostalo omowione i zilustrowane roznorodnymi fragmentami prozy Stefana Żeromskiego, wybitnego polskiego tworcy obrazow natury.
{"title":"W obronie literackich opisów przyrody","authors":"K. Handke","doi":"10.18276/sj.2019.18-01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/sj.2019.18-01","url":null,"abstract":"Opisy przyrody nieslusznie są pomijane w toku lektury i uznawane za nudne fragmenty utworow epickich. Jest to czeste zjawisko zwlaszcza w środowisku uczniowskim. Opisy przyrody \u0000stanowily jedną z realizacji opisu – typowej techniki literackiej XIX wieku. De facto odznaczają sie wieloma walorami: artystycznymi, estetycznymi, poznawczymi i edukacyjnymi, co \u0000w tym artykule zostalo omowione i zilustrowane roznorodnymi fragmentami prozy Stefana Żeromskiego, wybitnego polskiego tworcy obrazow natury.","PeriodicalId":118909,"journal":{"name":"Studia Językoznawcze : synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129072808","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}