Tekst przedstawia rozważania na temat twórczości boliwijskiego reżysera filmowego, Jorge Sanjinésa w szerokim kontekście społeczno-politycznym i artystycznym. Autor analizuje również manifest teoretyczny Sanjinésa (1976), w których wyłożył on podstawowe założenia zaangażowanego kina politycznego w Ameryce Łacińskiej. Tezą nadrzędną artykułu jest twierdzenie, że filmy Sanjinésa należą do kina radykalnej polityczności. Jest to kino odsłaniające fundamentalne sprzeczności społeczne, a zarazem aktywnie nawołujące do zmiany niesprawiedliwych warunków w systemie. Istotnym wyróżnikiem tego typu aktywności twórczej jest więc nie to, że polega ona na opowiadaniu o zmianie politycznej, ale ma być praktycznym instrumentem nowego, kontrhegemonicznego porządku politycznego. Wśród cech charakterystycznych tego kina wymienia się: ideologiczny sprzeciw wobec neokolonializmu, imperializmu i zapóźnienia społecznego; radykalną formę zrywającą z kodami narracyjnymi kina głównego nurtu; podziemne warunki produkcji; alternatywne formy dystrybucji omijające oficjalne kanały obiegu filmowego. Pod koniec rozważań autor zastanawia się nad współczesnym znaczeniem filmów Sanjinésa.
{"title":"W kierunku sztuki radykalnej polityczności. O filmach politycznych boliwijskiego kolektywu Ukamau","authors":"Kamil Minkner","doi":"10.25167/sk.4485","DOIUrl":"https://doi.org/10.25167/sk.4485","url":null,"abstract":"Tekst przedstawia rozważania na temat twórczości boliwijskiego reżysera filmowego, Jorge Sanjinésa w szerokim kontekście społeczno-politycznym i artystycznym. Autor analizuje również manifest teoretyczny Sanjinésa (1976), w których wyłożył on podstawowe założenia zaangażowanego kina politycznego w Ameryce Łacińskiej. Tezą nadrzędną artykułu jest twierdzenie, że filmy Sanjinésa należą do kina radykalnej polityczności. Jest to kino odsłaniające fundamentalne sprzeczności społeczne, a zarazem aktywnie nawołujące do zmiany niesprawiedliwych warunków w systemie. Istotnym wyróżnikiem tego typu aktywności twórczej jest więc nie to, że polega ona na opowiadaniu o zmianie politycznej, ale ma być praktycznym instrumentem nowego, kontrhegemonicznego porządku politycznego. Wśród cech charakterystycznych tego kina wymienia się: ideologiczny sprzeciw wobec neokolonializmu, imperializmu i zapóźnienia społecznego; radykalną formę zrywającą z kodami narracyjnymi kina głównego nurtu; podziemne warunki produkcji; alternatywne formy dystrybucji omijające oficjalne kanały obiegu filmowego. Pod koniec rozważań autor zastanawia się nad współczesnym znaczeniem filmów Sanjinésa.","PeriodicalId":125614,"journal":{"name":"Studia Krytyczne/Critical Studies","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121778754","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Adorno, Theodor W. 2020. Nowy prawicowy radykalizm. Wykład o jego kilku aspektach, przeł. Mikołaj Ratajczak. Kraków: Znak 2020 (recenzja)","authors":"M. Tyrała","doi":"10.25167/sk.4494","DOIUrl":"https://doi.org/10.25167/sk.4494","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":125614,"journal":{"name":"Studia Krytyczne/Critical Studies","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124216566","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W moim artykule zwróciłam uwagę na historyczną i współczesną percepcję rewolucyjnych wystąpień w krajach XIX-wiecznej Europy. Akcentowałam aspekt narodowowyzwoleńczy, zjednoczycielski i egalitarny. Pisałam o Francji „trzech chwalebnych dni” w lipcu 1830 za panowania króla Ludwika Filipa Burbona. Przywołałam wojnę o niepodległość Grecji przeciw Imperium Osmańskiemu. Wiele miejsca poświęciłam zrywom antyhabsburskim w Austrii, w Królestwie Węgier i w Królestwie Czech. Później zajęłam się kampanią generała Józefa Garibaldiego i Wiktora Emmanuela II, który koronował się na króla zjednoczonych i suwerennych Włoch. Następnie skupiłam się na zamieszkach w krajach Cesarstwa Niemieckiego, które z trudem przeistaczało się w monarchię konstytucyjną.Przedstawiłam sugestie w sprawie Wiosny Ludów czy raczej jej braku w Wielkiej Brytanii oraz w Imperium Rosyjskim. Nawiązałam przy tym do powstania polskiego przeciw carowi Mikołajowii 29 listopada 1830. Starałam się ocenić temat w sposób racjonalny i rewizjonistyczny, dlatego uwzględniłam zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty powstań. Ostatecznie uznałam, że do pewnego stopnia ukształtowały one współczesną kulturę polityczną.
{"title":"Wiosna Ludów. Wpływ konfliktów politycznych z połowy XIX wieku na późniejsze wydarzenia społeczne","authors":"Aleksandra Toman","doi":"10.25167/sk.4490","DOIUrl":"https://doi.org/10.25167/sk.4490","url":null,"abstract":"W moim artykule zwróciłam uwagę na historyczną i współczesną percepcję rewolucyjnych wystąpień w krajach XIX-wiecznej Europy. Akcentowałam aspekt narodowowyzwoleńczy, zjednoczycielski i egalitarny. Pisałam o Francji „trzech chwalebnych dni” w lipcu 1830 za panowania króla Ludwika Filipa Burbona. Przywołałam wojnę o niepodległość Grecji przeciw Imperium Osmańskiemu. Wiele miejsca poświęciłam zrywom antyhabsburskim w Austrii, w Królestwie Węgier i w Królestwie Czech. Później zajęłam się kampanią generała Józefa Garibaldiego i Wiktora Emmanuela II, który koronował się na króla zjednoczonych i suwerennych Włoch. Następnie skupiłam się na zamieszkach w krajach Cesarstwa Niemieckiego, które z trudem przeistaczało się w monarchię konstytucyjną.Przedstawiłam sugestie w sprawie Wiosny Ludów czy raczej jej braku w Wielkiej Brytanii oraz w Imperium Rosyjskim. Nawiązałam przy tym do powstania polskiego przeciw carowi Mikołajowii 29 listopada 1830. Starałam się ocenić temat w sposób racjonalny i rewizjonistyczny, dlatego uwzględniłam zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty powstań. Ostatecznie uznałam, że do pewnego stopnia ukształtowały one współczesną kulturę polityczną.","PeriodicalId":125614,"journal":{"name":"Studia Krytyczne/Critical Studies","volume":"53 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114959151","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Emancypacja i zniewolenie ludu w Polsce. Z Adamem Leszczyńskim rozmawia Sławomir Czapnik","authors":"Sławomir Czapnik, A. Leszczyński","doi":"10.25167/sk.4486","DOIUrl":"https://doi.org/10.25167/sk.4486","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":125614,"journal":{"name":"Studia Krytyczne/Critical Studies","volume":"20 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123897900","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest zarysowanie zagadnienia pamięci o socjalizmie na przykładzie kwestiiochrony zabytków Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w Tychach. Rozpoczynasię on od analizy „pragnienia muzeologicznego”, pojęcia ukutego przez Masahiro Ogino.Następnie zarysowuje się fazy przekształcenia przestrzeni publicznej w krajach postsocjalistycznychpo roku 1989. Kolejne części tekstu skupiają się na Tychach, które byłytypowym „miastem socjalistycznym” i ich zmiennym wizerunku po przejściu do kapitalizmu.W ostatnim rozdziale autor ukazuje sposób ochrony dziedzictwa PRL na przykładachdwóch tyskich pomników.
{"title":"Pamięć o socjalizmie i zabytki socjalizmu. Ochrona zabytków PRL w Tychach","authors":"Sho Sugawara","doi":"10.25167/sk.2120","DOIUrl":"https://doi.org/10.25167/sk.2120","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest zarysowanie zagadnienia pamięci o socjalizmie na przykładzie kwestiiochrony zabytków Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w Tychach. Rozpoczynasię on od analizy „pragnienia muzeologicznego”, pojęcia ukutego przez Masahiro Ogino.Następnie zarysowuje się fazy przekształcenia przestrzeni publicznej w krajach postsocjalistycznychpo roku 1989. Kolejne części tekstu skupiają się na Tychach, które byłytypowym „miastem socjalistycznym” i ich zmiennym wizerunku po przejściu do kapitalizmu.W ostatnim rozdziale autor ukazuje sposób ochrony dziedzictwa PRL na przykładachdwóch tyskich pomników.","PeriodicalId":125614,"journal":{"name":"Studia Krytyczne/Critical Studies","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121423569","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest przedstawienie obecnego stanu wiedzy na temat możliwości i celowości wykorzystania techniki ankiety internetowej w przeprowadzaniu badań sondażowych w schemacie mixed-mode. Ze względu na rosnące trudności w realizacji sondaży w sposób tradycyjny konieczne jest poszukiwanie nowych rozwiązań. Artykuł przedstawia główne trudności związane z zastosowaniem techniki internetowej, oraz opisane w literaturze skuteczne sposoby ich minimalizacji w niektórych obszarach, przede wszystkim poprzez mieszanie technik na wszystkich etapach badania. Wskazuje także obszary, w których obecny stan wiedzy jest niewystarczający i konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań eksperymentalnych.
{"title":"Ankieta internetowa jako element mixed-mode survey design: zastosowania, wyzwania perspektywy","authors":"Adam Rybak","doi":"10.25167/sk.1431","DOIUrl":"https://doi.org/10.25167/sk.1431","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest przedstawienie obecnego stanu wiedzy na temat możliwości i celowości wykorzystania techniki ankiety internetowej w przeprowadzaniu badań sondażowych w schemacie mixed-mode. Ze względu na rosnące trudności w realizacji sondaży w sposób tradycyjny konieczne jest poszukiwanie nowych rozwiązań. Artykuł przedstawia główne trudności związane z zastosowaniem techniki internetowej, oraz opisane w literaturze skuteczne sposoby ich minimalizacji w niektórych obszarach, przede wszystkim poprzez mieszanie technik na wszystkich etapach badania. Wskazuje także obszary, w których obecny stan wiedzy jest niewystarczający i konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań eksperymentalnych.","PeriodicalId":125614,"journal":{"name":"Studia Krytyczne/Critical Studies","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123692062","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł dyskutuje o twórczości Hovarda P. Lovecrafta ujmowanej z punktu widzenia psychologii transpersonalnej Stanislava Grofa. Umiejscowienie dzieł literackich w tej perspektywie pozwala wskazać inspiracje leżące we wspomnieniach okołoporodowych i transpersonalnych sferach psychiki. Lovecraft, tworzący literaturę weird fiction, dawał w niej wyraz podświadomym doświadczeniom związanym z przeżyciami perinatalnymi, stanowiącymi źródło jego mrocznych fascynacji i inspiracji. Teoria Grofa rzuca światło na specyficzne elementy pisarstwa mistrza grozy, pozwalając rozpoznać w nich reminiscencje życia płodowego. Zjawiska towarzyszące poszczególnym etapom procesu narodzin wpłynęły na osobowość pisarza, nadając charakterystyczny rys prozie i poezji jego autorstwa.
{"title":"Twórczość Hovarda P. Lovecrafta w perspektywie psychologii transpersonalnej Stanislava Grofa","authors":"Bogusław Olszewski","doi":"10.25167/sk.1425","DOIUrl":"https://doi.org/10.25167/sk.1425","url":null,"abstract":"Artykuł dyskutuje o twórczości Hovarda P. Lovecrafta ujmowanej z punktu widzenia psychologii transpersonalnej Stanislava Grofa. Umiejscowienie dzieł literackich w tej perspektywie pozwala wskazać inspiracje leżące we wspomnieniach okołoporodowych i transpersonalnych sferach psychiki. Lovecraft, tworzący literaturę weird fiction, dawał w niej wyraz podświadomym doświadczeniom związanym z przeżyciami perinatalnymi, stanowiącymi źródło jego mrocznych fascynacji i inspiracji. Teoria Grofa rzuca światło na specyficzne elementy pisarstwa mistrza grozy, pozwalając rozpoznać w nich reminiscencje życia płodowego. Zjawiska towarzyszące poszczególnym etapom procesu narodzin wpłynęły na osobowość pisarza, nadając charakterystyczny rys prozie i poezji jego autorstwa.","PeriodicalId":125614,"journal":{"name":"Studia Krytyczne/Critical Studies","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128534932","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Rewolucyjny rozwój internetu znacząco wpłynął nie tylko na społeczeństwo i kulturę, ale także na gospodarkę. Największe sieciowe korporacje nie pozostały bierne wobec pojawiających się zmian i zaczęły doskonale wykorzystywać ludzkie przywiązanie do sieci. Komercyjny pęd doprowadził wręcz do uprzedmiotowienia człowieka i mierzenia jego wartości w kategoriach ekonomicznych. Kapitalizm odbił swe piętno na funkcjonowaniu sieci, ale sieć, rządząca się swoimi prawami, także zaczęła wpływać na formę tego systemu i ją uaktualniać. Staliśmy się świadkami ewolucji kapitalistycznego rynku i dezaktualizacji niektórych pojęć.
{"title":"Nowa gospodarka ery informacji","authors":"Sabina Baraniewicz","doi":"10.25167/sk.1421","DOIUrl":"https://doi.org/10.25167/sk.1421","url":null,"abstract":"Rewolucyjny rozwój internetu znacząco wpłynął nie tylko na społeczeństwo i kulturę, ale także na gospodarkę. Największe sieciowe korporacje nie pozostały bierne wobec pojawiających się zmian i zaczęły doskonale wykorzystywać ludzkie przywiązanie do sieci. Komercyjny pęd doprowadził wręcz do uprzedmiotowienia człowieka i mierzenia jego wartości w kategoriach ekonomicznych. Kapitalizm odbił swe piętno na funkcjonowaniu sieci, ale sieć, rządząca się swoimi prawami, także zaczęła wpływać na formę tego systemu i ją uaktualniać. Staliśmy się świadkami ewolucji kapitalistycznego rynku i dezaktualizacji niektórych pojęć.","PeriodicalId":125614,"journal":{"name":"Studia Krytyczne/Critical Studies","volume":"68 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126207522","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}