Ağız çalışmaları, hem kültürümüzü yansıtan hem de zamana karşı dayanıksız olan söz hazinesini ortaya çıkaran dil incelemelerimizin önemli bir koludur. Bu kolda, hem derleme hem de ortaya konulan metinlerden hareketle çeşitli ses ve şekil bilgisi çalışmaları güncelliğini korumaktadır. Oldukça eski bir yerleşim yeri olan Bergama’nın Kozak yöresi, her yerleşim biriminde olduğu gibi karşılıklı etkileşimin, tarihin, geleneğin, göreneğin biçimlendirdiği bir ağız hazinesi olarak değerlendirilebilir. Dilimizin ifade unsurlarından biri olan zarf-fiillerin Türkiye Türkçesi ağızlarında oldukça geniş kullanım özelliklerine sahip olduğu görülür. Bu çalışmada, Batı grubu ağızları içerisinde yer alan Bergama Kozak yöresi ağzındaki birleşik zarf-fiil ekleri esas alınmıştır. Çalışma sonunda Bergama Kozak yöresi ağzında, hem yazı dilinden farklı hem de yazı diliyle paralellik gösteren birleşik zarf- fiil yapıları ortaya konulacaktır.
{"title":"Bergama Kozak Yöresi Ağzında Birleşik Zarf-Fiil Örnekleri","authors":"Şaziye DİNÇER BAHADIR","doi":"10.48147/dada.1297311","DOIUrl":"https://doi.org/10.48147/dada.1297311","url":null,"abstract":"Ağız çalışmaları, hem kültürümüzü yansıtan hem de zamana karşı dayanıksız olan söz hazinesini ortaya çıkaran dil incelemelerimizin önemli bir koludur. Bu kolda, hem derleme hem de ortaya konulan metinlerden hareketle çeşitli ses ve şekil bilgisi çalışmaları güncelliğini korumaktadır. Oldukça eski bir yerleşim yeri olan Bergama’nın Kozak yöresi, her yerleşim biriminde olduğu gibi karşılıklı etkileşimin, tarihin, geleneğin, göreneğin biçimlendirdiği bir ağız hazinesi olarak değerlendirilebilir. \u0000 Dilimizin ifade unsurlarından biri olan zarf-fiillerin Türkiye Türkçesi ağızlarında oldukça geniş kullanım özelliklerine sahip olduğu görülür. Bu çalışmada, Batı grubu ağızları içerisinde yer alan Bergama Kozak yöresi ağzındaki birleşik zarf-fiil ekleri esas alınmıştır. Çalışma sonunda Bergama Kozak yöresi ağzında, hem yazı dilinden farklı hem de yazı diliyle paralellik gösteren birleşik zarf- fiil yapıları ortaya konulacaktır.","PeriodicalId":126616,"journal":{"name":"Interdisciplinary Language Studies","volume":"72 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124443229","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Leylâ KARAHAN ve Özgür AY’ın editörlüğünü yaptığı 753 sayfalık “Türkiye Türkçesi Ağızlarından Seçmeler” kitabı 2022 yılının sonunda Türk Dil Kurumu tarafından basılmıştır. Kitap Türkiye’de bu alanın uzmanları ve Türk Dil Kurumu Ağız Araştırmaları Bilim ve Uygu-lama Kolu üyelerinin ortak çalışmasıyla meydana getirilmiştir. Eser Leylâ Karahan tarafından hazırlanan “Türkiye Türkçesi Ağızlarının Sınıflandırılması” adlı giriş bölümü ve her biri farklı bir ilin veya illerin ağızlarını anlatan yirmi bölümden oluşmaktadır.
{"title":"“Türkiye Türkçesi Ağızlarından Seçmeler” Adlı Eser Üzerine","authors":"Kıymet DÜZGÜN ULUYOL","doi":"10.48147/dada.1296718","DOIUrl":"https://doi.org/10.48147/dada.1296718","url":null,"abstract":"Leylâ KARAHAN ve Özgür AY’ın editörlüğünü yaptığı 753 sayfalık “Türkiye Türkçesi Ağızlarından Seçmeler” kitabı 2022 yılının sonunda Türk Dil Kurumu tarafından basılmıştır. Kitap Türkiye’de bu alanın uzmanları ve Türk Dil Kurumu Ağız Araştırmaları Bilim ve Uygu-lama Kolu üyelerinin ortak çalışmasıyla meydana getirilmiştir.\u0000Eser Leylâ Karahan tarafından hazırlanan “Türkiye Türkçesi Ağızlarının Sınıflandırılması” adlı giriş bölümü ve her biri farklı bir ilin veya illerin ağızlarını anlatan yirmi bölümden oluşmaktadır.","PeriodicalId":126616,"journal":{"name":"Interdisciplinary Language Studies","volume":"53 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123940623","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Rusça ve Türkçenin yüzyıllar boyunca siyasi, kültürel, ekonomik vb. ilişkiler dolayısıyla etkileşim içerisinde olması dillerin söz varlığında ortak unsurlar görülmesine, dolayısıyla kelime hazinelerine etki etmiştir. Zaman içinde Türkçeden Rusçaya, Rusçadan Türkçeye geçmiş birçok kelimenin olması yalancı eş değerlik açısından da ortak olmalarını sağlamıştır. Çalışmada, Rusça ve Türkçede okunuş ve yazılışları aynı fakat anlamları farklı “sesteş kelimeler”, “eş adlı kelimeler” diğer bir ifadeyle “yalancı eş değerler” üzerinde durulmuştur. İki dilde şekil olarak birbirine benzeyen ancak anlam ve işlev olarak birbirinden farklı olan bu kelimeler dilin öğrenilmesi sürecinde kolaylık sağlasa da çeviride yanlış kullanıma açık olması sebebiyle dikkat edilmesi gereken kelimeler arasında yer almaktadır. Tarama yönteminin kullanıldığı bu çalışmada kelimeler, tam ve yarım yalancı eş değerler ve kelime türlerine göre yalancı eş değerler olarak farklı başlıklar altında değerlendirilmiştir. Diller arası yalancı eş değerlerin karşılaştırılarak genel tasnif denemesi niteliğinde olan çalışmada tablolar hâlinde verilen kelimelerin iki dildeki telaffuzlarının yanı sıra anlamları da verilmiştir.
{"title":"Diller Arası Sesteşlik: Rusça-Türkçe Dil Çifti Örneğinde Yalancı Eş Değerler","authors":"Selin Tekeli̇","doi":"10.48147/dada.1265657","DOIUrl":"https://doi.org/10.48147/dada.1265657","url":null,"abstract":"Rusça ve Türkçenin yüzyıllar boyunca siyasi, kültürel, ekonomik vb. ilişkiler dolayısıyla etkileşim içerisinde olması dillerin söz varlığında ortak unsurlar görülmesine, dolayısıyla kelime hazinelerine etki etmiştir. Zaman içinde Türkçeden Rusçaya, Rusçadan Türkçeye geçmiş birçok kelimenin olması yalancı eş değerlik açısından da ortak olmalarını sağlamıştır. Çalışmada, Rusça ve Türkçede okunuş ve yazılışları aynı fakat anlamları farklı “sesteş kelimeler”, “eş adlı kelimeler” diğer bir ifadeyle “yalancı eş değerler” üzerinde durulmuştur. İki dilde şekil olarak birbirine benzeyen ancak anlam ve işlev olarak birbirinden farklı olan bu kelimeler dilin öğrenilmesi sürecinde kolaylık sağlasa da çeviride yanlış kullanıma açık olması sebebiyle dikkat edilmesi gereken kelimeler arasında yer almaktadır. Tarama yönteminin kullanıldığı bu çalışmada kelimeler, tam ve yarım yalancı eş değerler ve kelime türlerine göre yalancı eş değerler olarak farklı başlıklar altında değerlendirilmiştir. Diller arası yalancı eş değerlerin karşılaştırılarak genel tasnif denemesi niteliğinde olan çalışmada tablolar hâlinde verilen kelimelerin iki dildeki telaffuzlarının yanı sıra anlamları da verilmiştir.","PeriodicalId":126616,"journal":{"name":"Interdisciplinary Language Studies","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125140273","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Kanatlı ifadeler, atasözleri, deyimler ve aforizmalar gibi kısa ve öz olan kalıplaşmış ifadelerdir. Bu ifadelerin dilde anlaşılabilmesi belirli bir kültürel bilgi birikimini gerektirmektedir. Dili zenginleşti-ren ve özgün kılan bir dil ve kültür öğesi olan kanatlı ifadeler bu açıdan dil öğrenimi için önemli bir yere sahiptirler. Türkiye’deki Rus dili çalışmalarında henüz ele alınmamış olan, buna karşılık Rus dili için geniş bir kullanım alanına sahip olmasının yanı sıra doğru ve anlaşılır bir iletişimin kurulup sürdürülebilmesinin de ötesinde söylemlerin ardında gizli kalan bu kültür öğelerinin tanıtılarak genel hatlarıyla sunulması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu bakımdan çalışmada kanatlı ifadelerin deyim bilimdeki yeri, diğer kalıp ifadelerden ayrıldığı noktalar, oluşum süreçleri ve özellikleri, kullanım alanları ve dildeki örneklendirme-ler üzerinde durulmaktadır.
{"title":"Rus Dili Örneği Üzerinden Kanatlı İfadeler","authors":"L. Dalkiliç, İpek Kirkavak","doi":"10.48147/dada.1270873","DOIUrl":"https://doi.org/10.48147/dada.1270873","url":null,"abstract":"Kanatlı ifadeler, atasözleri, deyimler ve aforizmalar gibi kısa ve öz olan kalıplaşmış ifadelerdir. Bu ifadelerin dilde anlaşılabilmesi belirli bir kültürel bilgi birikimini gerektirmektedir. Dili zenginleşti-ren ve özgün kılan bir dil ve kültür öğesi olan kanatlı ifadeler bu açıdan dil öğrenimi için önemli bir yere sahiptirler. Türkiye’deki Rus dili çalışmalarında henüz ele alınmamış olan, buna karşılık Rus dili için geniş bir kullanım alanına sahip olmasının yanı sıra doğru ve anlaşılır bir iletişimin kurulup sürdürülebilmesinin de ötesinde söylemlerin ardında gizli kalan bu kültür öğelerinin tanıtılarak genel hatlarıyla sunulması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu bakımdan çalışmada kanatlı ifadelerin deyim bilimdeki yeri, diğer kalıp ifadelerden ayrıldığı noktalar, oluşum süreçleri ve özellikleri, kullanım alanları ve dildeki örneklendirme-ler üzerinde durulmaktadır.","PeriodicalId":126616,"journal":{"name":"Interdisciplinary Language Studies","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116320065","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Dil bilimi terimi olarak ağız, “bir dilin veya lehçesinin sınırları içinde, belli bölge ve topluluklara özgü sözlü anlatım yollarının bütünü” şeklinde tanımlanmaktadır. Anadolu ağızları, Türk dilinin tarihī ve bugünkü lehçelerinin dil özelliklerini barındıran önemli veri kaynaklarıdır. Ağız bölgelerinin dil özelliklerinin belirlenmesi ve farklı lehçelerle benzerliklerinin ortaya konulması, dilde zaman içerisinde meydana gelen gelişme ve değişmeleri göstermesi açısından önem arz etmektedir. Son yıllarda ağızlar üzerine yapılan çalışmaların çoğaldığı görülmektedir. Ancak Çankırı ili ve yöresi ağızları ile ilgili yapılan çalışmaların sayısı çok fazla değildir. Bu makalede, Çankırı ağızlarının Türkiye Türkçesi ağızları arasındaki yeri inceleme dışında bırakılarak bugünkü Batı Grubu Türk lehçelerinden Gagavuz Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ve Türkmen Türkçesiyle ortak özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Tespit edilen benzerlikler, örneklerin yanına ilçe ve lehçe adları yazılarak gösterilmiştir. Çankırı ili ve yöresi ağızları ses bilgisi, şekil bilgisi ve söz varlığı özellikleri açısından Batı Grubu Türk lehçelerinden daha çok Azerbaycan Türkçesiyle benzerlikler göstermekle birlikte Gagavuz ve Türkmen Türkçesiyle de benzer özellikler taşımaktadır.
{"title":"Çankırı Ağızları ile Batı Grubu Türk Lehçelerinin Ortak Özellikleri","authors":"Zeliha Gaddar","doi":"10.48147/dada.1297348","DOIUrl":"https://doi.org/10.48147/dada.1297348","url":null,"abstract":"Dil bilimi terimi olarak ağız, “bir dilin veya lehçesinin sınırları içinde, belli bölge ve topluluklara özgü sözlü anlatım yollarının bütünü” şeklinde tanımlanmaktadır. Anadolu ağızları, Türk dilinin tarihī ve bugünkü lehçelerinin dil özelliklerini barındıran önemli veri kaynaklarıdır. Ağız bölgelerinin dil özelliklerinin belirlenmesi ve farklı lehçelerle benzerliklerinin ortaya konulması, dilde zaman içerisinde meydana gelen gelişme ve değişmeleri göstermesi açısından önem arz etmektedir. Son yıllarda ağızlar üzerine yapılan çalışmaların çoğaldığı görülmektedir. Ancak Çankırı ili ve yöresi ağızları ile ilgili yapılan çalışmaların sayısı çok fazla değildir. Bu makalede, Çankırı ağızlarının Türkiye Türkçesi ağızları arasındaki yeri inceleme dışında bırakılarak bugünkü Batı Grubu Türk lehçelerinden Gagavuz Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ve Türkmen Türkçesiyle ortak özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Tespit edilen benzerlikler, örneklerin yanına ilçe ve lehçe adları yazılarak gösterilmiştir. Çankırı ili ve yöresi ağızları ses bilgisi, şekil bilgisi ve söz varlığı özellikleri açısından Batı Grubu Türk lehçelerinden daha çok Azerbaycan Türkçesiyle benzerlikler göstermekle birlikte Gagavuz ve Türkmen Türkçesiyle de benzer özellikler taşımaktadır.","PeriodicalId":126616,"journal":{"name":"Interdisciplinary Language Studies","volume":"128 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114615130","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Herhangi bir ayırt edici özelliği (biyolojik, fiziksel, kültürel veya psikolojik) bulunan hemen hemen her bireyin alışılmışın dışındaki bu niteliği, beraberinde yeniden tanımlanmayı (damgalamalar, kalıp sözler veya yargılar, lakaplar) getirir. Toplumda ilişkisel süreçlerde ortaya çıkan etiketleme (Ör. saldırgan, kör, katil, madde bağımlısı) adı verilen tanımlama süreçle-rinde, başkalarının etiketlenen bireye bakışının hatta kişinin kendine bakışının dahi değişmesi, yeniden şekillenmesi söz konusudur. Farklı sosyal çevreleriyle düşünüldüğünde sürekli değişim halinde olan insan, kendini tanımlarken ben olarak kendi özneliğini merkezde kabul eder ve kalan tüm ögeleri pek çok farklı özelliğiyle (ırk, renk, cinsiyet, dil, sakatlık vd.) öteki olarak konumlandırır: ben ve ötekiler. Bu çalışmada bireylerin toplum içerisindeki ben ögesini tanıma, anlama süreci boyunca istemli veya istemsiz olarak karşısında konumlandırdığı öteki özelindeki olumlu ve olumsuz etiketleme biçimleri tespit edilecek ve böylelikle öteki’yi etiketlemenin dilsel ve kültürel kodları ortaya konulacaktır. Çalışma, Türkiye Türkçe-si’nin ana ağız gruplarından Random yöntemi ile seçilecek metinler üzerinde yapılacaktır.
{"title":"Labeling the Other in Turkey Turkish Dialects","authors":"Selenay Koşumcu","doi":"10.48147/dada.1267139","DOIUrl":"https://doi.org/10.48147/dada.1267139","url":null,"abstract":"Herhangi bir ayırt edici özelliği (biyolojik, fiziksel, kültürel veya psikolojik) bulunan hemen hemen her bireyin alışılmışın dışındaki bu niteliği, beraberinde yeniden tanımlanmayı (damgalamalar, kalıp sözler veya yargılar, lakaplar) getirir. Toplumda ilişkisel süreçlerde ortaya çıkan etiketleme (Ör. saldırgan, kör, katil, madde bağımlısı) adı verilen tanımlama süreçle-rinde, başkalarının etiketlenen bireye bakışının hatta kişinin kendine bakışının dahi değişmesi, yeniden şekillenmesi söz konusudur. Farklı sosyal çevreleriyle düşünüldüğünde sürekli değişim halinde olan insan, kendini tanımlarken ben olarak kendi özneliğini merkezde kabul eder ve kalan tüm ögeleri pek çok farklı özelliğiyle (ırk, renk, cinsiyet, dil, sakatlık vd.) öteki olarak konumlandırır: ben ve ötekiler. Bu çalışmada bireylerin toplum içerisindeki ben ögesini tanıma, anlama süreci boyunca istemli veya istemsiz olarak karşısında konumlandırdığı öteki özelindeki olumlu ve olumsuz etiketleme biçimleri tespit edilecek ve böylelikle öteki’yi etiketlemenin dilsel ve kültürel kodları ortaya konulacaktır. Çalışma, Türkiye Türkçe-si’nin ana ağız gruplarından Random yöntemi ile seçilecek metinler üzerinde yapılacaktır.","PeriodicalId":126616,"journal":{"name":"Interdisciplinary Language Studies","volume":"31 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128089845","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Kavramların nasıl işaretlendiği konusu dilbilimin, bunların zihinde nasıl yerleştiği konusu bilişsel bilimlerin ve bu kavramların neleri temsil ettiği konusu ise kültür tarihinin ve toplum biliminin üretken çalışma alanını oluşturmaktadır (Özezen, 2020, s. 134). Dilbilim alanını kapsayan “Türkiye Türkçesinde Hızlılık” adlı çalışma, “hız” ve “hızlılık” kavramlarının disiplinlerarası kavramlar olması sebebiyle hem farklı disiplinlerdeki hem de dilbilim alanındaki kullanımı üzerine yoğunlaşılmış bir çalışmadır.
{"title":"“Türkiye Türkçesinde Hızlılık” Adlı Eser Üzerine","authors":"Oktay Tarhan","doi":"10.48147/dada.1297652","DOIUrl":"https://doi.org/10.48147/dada.1297652","url":null,"abstract":"Kavramların nasıl işaretlendiği konusu dilbilimin, bunların zihinde nasıl yerleştiği konusu bilişsel bilimlerin ve bu kavramların neleri temsil ettiği konusu ise kültür tarihinin ve toplum biliminin üretken çalışma alanını oluşturmaktadır (Özezen, 2020, s. 134). Dilbilim alanını kapsayan “Türkiye Türkçesinde Hızlılık” adlı çalışma, “hız” ve “hızlılık” kavramlarının disiplinlerarası kavramlar olması sebebiyle hem farklı disiplinlerdeki hem de dilbilim alanındaki kullanımı üzerine yoğunlaşılmış bir çalışmadır.","PeriodicalId":126616,"journal":{"name":"Interdisciplinary Language Studies","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123855958","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Birey karşılaştığı olay ve durumlara yönelik şefkat, beğeni, beğenmeme vb. tutumunu çeşitli biçimlerde yansıtır. Konuşucu ve dinleyici arasındaki yaş, cinsiyet, statü gibi sosyokültürel etkenler bireyin tutumunu sergilemesinde belirleyici unsurlardır. Bu yönüyle beğeni ve beğenmeme nezaket stratejileri ile ilişkilendirilebilir. Beğeni ve beğenmeme konuşucu tarafından doğrudan dile getirilebileceği gibi, dinleyicinin yüzünü dikkate alarak kaçınmalı bir söyleyişle de ifade edilebilir. Beğeni anlam birimi taşıyan aferin, bravo, güzel, harika, iyi ve maşallah sözcük birimlerine nezaket gereği beğenmeme anlamı da yüklenebilir. Bu çalışmada asıl olarak beğeni bildiren fakat kullanıldığı bağlama göre beğenmeme işaretleyebilen bu sözcük birimleri ele alınacaktır. Bu sözcük birimlerinin Türkçe sözlüklerdeki durumu dikkate sunulacak, beğeni anlam birimciğine sahip beğenmeme ifade eden bu sözcük birimlerinin nezaket ile ilişkili olarak söz içi karşıtlık oluşturabilecekleri belirtilecektir.
{"title":"Beğeni İfade Etmeyen Beğeni Sözcük Birimleri","authors":"Serdar Karaoğlu","doi":"10.48147/dada.1298707","DOIUrl":"https://doi.org/10.48147/dada.1298707","url":null,"abstract":"Birey karşılaştığı olay ve durumlara yönelik şefkat, beğeni, beğenmeme vb. tutumunu çeşitli biçimlerde yansıtır. Konuşucu ve dinleyici arasındaki yaş, cinsiyet, statü gibi sosyokültürel etkenler bireyin tutumunu sergilemesinde belirleyici unsurlardır. Bu yönüyle beğeni ve beğenmeme nezaket stratejileri ile ilişkilendirilebilir. Beğeni ve beğenmeme konuşucu tarafından doğrudan dile getirilebileceği gibi, dinleyicinin yüzünü dikkate alarak kaçınmalı bir söyleyişle de ifade edilebilir. Beğeni anlam birimi taşıyan aferin, bravo, güzel, harika, iyi ve maşallah sözcük birimlerine nezaket gereği beğenmeme anlamı da yüklenebilir. Bu çalışmada asıl olarak beğeni bildiren fakat kullanıldığı bağlama göre beğenmeme işaretleyebilen bu sözcük birimleri ele alınacaktır. Bu sözcük birimlerinin Türkçe sözlüklerdeki durumu dikkate sunulacak, beğeni anlam birimciğine sahip beğenmeme ifade eden bu sözcük birimlerinin nezaket ile ilişkili olarak söz içi karşıtlık oluşturabilecekleri belirtilecektir.","PeriodicalId":126616,"journal":{"name":"Interdisciplinary Language Studies","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122317166","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artgönderim metin içerisinde daha önce yer alan bir kavramın metnin ilerleyen kısımlarında tekrar edilmeden çeşitli araçlarla gönderim yapılmasıdır. Artgönderimin alt başlığı konumunda yer alan boş artgönderim ise gönderim türleri arasında önemli bir yere sahiptir. Boş artgönderim dillerin yapısı gereğince bütün dillerde bulunmaz. Türkçe adıl düşüren diller kategorisinde yer almasıyla boş artgönderime sık rastlanmaktadır. Özellikle sıralı cümlelerde özne silinmesi ile oluşan boş artgönderimler görülmektedir. Bu çalışma Tanpınar’ın Huzur romanı ekseninde incelenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda metin içerisinde özne silinmesi, yüklem silinmesi ve nesne silinmesi ile oluşan boş artgönderim örnekleri tespit edilmiştir. Türkiye Türkçesi üzerine yapılan artgönderim çalışmalarında boş artgönderim üzerinde çok fazla durulmadığı görülür. Bu makalede konuya dikkat çekmek ve konu ile ilgili ana hatlar üzerinde tespitler yapmak amaçlanmıştır.
{"title":"Türkiye Türkçesinde Boş Artgönderim","authors":"F. Zengin, Talat Di̇nar","doi":"10.48147/dada.1216077","DOIUrl":"https://doi.org/10.48147/dada.1216077","url":null,"abstract":"Artgönderim metin içerisinde daha önce yer alan bir kavramın metnin ilerleyen kısımlarında tekrar edilmeden çeşitli araçlarla gönderim yapılmasıdır. Artgönderimin alt başlığı konumunda yer alan boş artgönderim ise gönderim türleri arasında önemli bir yere sahiptir. Boş artgönderim dillerin yapısı gereğince bütün dillerde bulunmaz. Türkçe adıl düşüren diller kategorisinde yer almasıyla boş artgönderime sık rastlanmaktadır. Özellikle sıralı cümlelerde özne silinmesi ile oluşan boş artgönderimler görülmektedir. Bu çalışma Tanpınar’ın Huzur romanı ekseninde incelenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda metin içerisinde özne silinmesi, yüklem silinmesi ve nesne silinmesi ile oluşan boş artgönderim örnekleri tespit edilmiştir. Türkiye Türkçesi üzerine yapılan artgönderim çalışmalarında boş artgönderim üzerinde çok fazla durulmadığı görülür. Bu makalede konuya dikkat çekmek ve konu ile ilgili ana hatlar üzerinde tespitler yapmak amaçlanmıştır.","PeriodicalId":126616,"journal":{"name":"Interdisciplinary Language Studies","volume":"24 11","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132432747","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：