Badania świadectw żydowskich związanych z Karnym Obozem Pracy Treblinka I przynoszą nieznaną szerzej historię tego ośrodka. Zmierza ona do postawienia nowych pytań badawczych związanych z jego charakterem i funkcją w kontekście umiejscowionego w pobliżu obozu zagłady Treblinka II. Już w latach sześćdziesiątych wskazywano, że Treblinka I nie była obozem pracy, lecz obozem koncentracyjnym, w którym realizowano zagładę ludności żydowskiej, przeprowadzano selekcje, a więźniów mordowano ze szczególnym okrucieństwem. Artykuł zarysowuje tę perspektywę, a także przybliża dzieje obozowej żydowskiej konspiracji, nieudaną próbę wywołania buntu oraz masakrę tych, którzy przetrwali w obozie do końca lipca 1944 r.
{"title":"Karny Obóz Pracy Treblinka I w świetle relacji żydowskich","authors":"M. Kowalski","doi":"10.32927/zzsim.935","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.935","url":null,"abstract":"Badania świadectw żydowskich związanych z Karnym Obozem Pracy Treblinka I przynoszą nieznaną szerzej historię tego ośrodka. Zmierza ona do postawienia nowych pytań badawczych związanych z jego charakterem i funkcją w kontekście umiejscowionego w pobliżu obozu zagłady Treblinka II. Już w latach sześćdziesiątych wskazywano, że Treblinka I nie była obozem pracy, lecz obozem koncentracyjnym, w którym realizowano zagładę ludności żydowskiej, przeprowadzano selekcje, a więźniów mordowano ze szczególnym okrucieństwem. Artykuł zarysowuje tę perspektywę, a także przybliża dzieje obozowej żydowskiej konspiracji, nieudaną próbę wywołania buntu oraz masakrę tych, którzy przetrwali w obozie do końca lipca 1944 r.","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"180 2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123573113","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autorka omawianej książki przebadała drogi, którymi docierały do warszawskiego getta wiadomości o tym, co się dzieje za murami – bezpośrednio oraz na frontach drugiej wojny światowej. Jest to oczywiście temat bardzo ważny, a dotychczas rzadko przyciągający historyków. Recenzenta zainteresowało jednak pytanie o to, jakie sprawy, które często trafiają na warsztat historyków, mogą być oświetlone przez skrajne sytuacje gettowe. Są one bardzo różnorodne, poczynając od tytułowego rozchodzenia się wiadomości w różnych społeczeństwach i warunkach. Także na przykład analizowanie docierających wiadomości przez pryzmat minionych, znanych społeczności doświadczeń historycznych
{"title":"Studium casusu (nawet jeśli niezwykłego), czy kulturowej historii powszechnej? Maria Ferenc, „Każdy pyta, co z nami będzie”. Mieszkańcy getta warszawskiego wobec wiadomości o wojnie i Zagładzie, Warszawa: ŻIH, 2021, 528 s.","authors":"M. Kula","doi":"10.32927/zzsim.974","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.974","url":null,"abstract":"Autorka omawianej książki przebadała drogi, którymi docierały do warszawskiego getta wiadomości o tym, co się dzieje za murami – bezpośrednio oraz na frontach drugiej wojny światowej. Jest to oczywiście temat bardzo ważny, a dotychczas rzadko przyciągający historyków. Recenzenta zainteresowało jednak pytanie o to, jakie sprawy, które często trafiają na warsztat historyków, mogą być oświetlone przez skrajne sytuacje gettowe. Są one bardzo różnorodne, poczynając od tytułowego rozchodzenia się wiadomości w różnych społeczeństwach i warunkach. Także na przykład analizowanie docierających wiadomości przez pryzmat minionych, znanych społeczności doświadczeń historycznych","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128360186","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Czy stosunki polsko-żydowskie są historią Żydów w Polsce? Recenzja: Audrey Kichelewski, Ocalali. Żydzi polscy po Zagładzie, tłum. Natalia Krasicka, Katarzyna Marczewska, Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2021, 396 s.","authors":"Kamil Kijek","doi":"10.32927/zzsim.984","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.984","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129417291","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Publikacja, oparta między innymi na wspomnieniu Jadwigi Lorii, dotyczy aresztowania w Warszawie w 1943 r. działaczki socjalistycznej Anny Golde. Ukrywała się po aryjskiej stronie i została wydana przez swojego partnera, aresztowano ją i rozstrzelano. Autor ustala okoliczności tej zbrodni na tle działalności konspiracyjnej jej byłego męża, Zbigniewa Mitznera
{"title":"Osaczona. Wokół aresztowania Anny Golde","authors":"Piotr Mitzner","doi":"10.32927/zzsim.972","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.972","url":null,"abstract":"Publikacja, oparta między innymi na wspomnieniu Jadwigi Lorii, dotyczy aresztowania w Warszawie w 1943 r. działaczki socjalistycznej Anny Golde. Ukrywała się po aryjskiej stronie i została wydana przez swojego partnera, aresztowano ją i rozstrzelano. Autor ustala okoliczności tej zbrodni na tle działalności konspiracyjnej jej byłego męża, Zbigniewa Mitznera","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"48 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133438755","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Na przykładzie pięciu biografii polskich Żydów autor analizuje w artykule motywy i drogi ucieczki przed Niemcami. Za podstawę źródłową posłużyły dzienniki, listy, wspomnienia, wczesne relacje i wywiady. Na podstawie analizy motywów i okoliczności ucieczek zostały ze sobą porównane dwa etapy: pierwszy, tuż po rozpoczęciu niemieckiej i sowieckiej okupacji Polski we wrześniu 1939 r., drugi, następujący po niemieckiej inwazji na Związek Radziecki w czerwcu 1941 r. Z porównania tego wynika, że mimo wielu różnic dominują podobieństwa dotyczące okoliczności ucieczek. W obydwu przypadkach o życiu i śmierci decydowały: czas ucieczki, geograficzna bliskość linii frontu, zasoby finansowe, czynniki rodzinne towarzyszące podejmowaniu decyzji, a także wiek oraz płeć.
{"title":"Kto, kiedy i dlaczego? Ucieczki polskich Żydów przed Niemcami do Związku Radzieckiego jesienią 1939 i latem 1941 r. w perspektywie porównawczej","authors":"Markus Nesselrodt","doi":"10.32927/zzsim.954","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.954","url":null,"abstract":"Na przykładzie pięciu biografii polskich Żydów autor analizuje w artykule motywy i drogi ucieczki przed Niemcami. Za podstawę źródłową posłużyły dzienniki, listy, wspomnienia, wczesne relacje i wywiady. Na podstawie analizy motywów i okoliczności ucieczek zostały ze sobą porównane dwa etapy: pierwszy, tuż po rozpoczęciu niemieckiej i sowieckiej okupacji Polski we wrześniu 1939 r., drugi, następujący po niemieckiej inwazji na Związek Radziecki w czerwcu 1941 r. Z porównania tego wynika, że mimo wielu różnic dominują podobieństwa dotyczące okoliczności ucieczek. W obydwu przypadkach o życiu i śmierci decydowały: czas ucieczki, geograficzna bliskość linii frontu, zasoby finansowe, czynniki rodzinne towarzyszące podejmowaniu decyzji, a także wiek oraz płeć.","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"29 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114208221","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Recenzja: Reprezentacje Zagłady w kulturze polskiej (1939–2019). Problematyka Zagłady w sztukach wizualnych i popkulturze, t. 1–2, red. Sławomir Buryła, Dorota Krawczyńska, Jacek Leociak, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2021, 672 s.","authors":"Justyna Kowalska-Leder","doi":"10.32927/zzsim.986","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.986","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"129 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124077121","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Recenzja: John-Paul Himka, Ukrainian Nationalists and the Holocaust: OUN and UPA’s Participation in the Destruction of Ukrainian Jewry, 1941–1944, seria „Ukrainian Voices”, t. 12, Stuttgart: ibidem, 2021, 540 s.","authors":"Anna Wylegała","doi":"10.32927/zzsim.978","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.978","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124485170","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób Mordechaj Anielewicz, dowódca Żydowskiej Organizacji Bojowej, był pamiętany i upamiętniany zaraz po wojnie. Autorka przeanalizowała oddolne upamiętnienia Anielewicza (teksty pisane przez osoby, które znały go osobiście) i pokazała, jakie były ich wyobrażenia o Anielewiczu w czasie, gdy powstanie w getcie nie miało jeszcze ustalonego, zinstytucjonalizowanego znaczenia społecznego i politycznego. Autorka skupiła się na powstawaniu instytucjonalnej i zbiorowej pamięci o przywódcy powstania w getcie w pierwszych latach po wojnie. Jak opowieści o nim rezonowały z powojennymi realiami politycznymi PRL? Jakie były główne schematy narracyjne, według których opisywano życie Anielewicza tuż po jego śmierci? Analiza „życia pozagrobowego” Anielewicza jest niezbędna do zrozumienia społecznego, politycznego i historycznego znaczenia zarówno jego postaci, jak i powstania w getcie warszawskim. Autorka skoncentrowała się na powojennych walkach politycznych dotyczących statusu Anielewicza i jego pozycji ideowej (stawką było „posiadanie” bohatera). Przyglądając się z bliska początkom powstawania mitu, pokazała, co Anielewicz uosabiał dla historyków, opinii publicznej i społeczności ocalałych oraz jak to znaczenie było konstruowane (i jak nim manipulowano).
{"title":"„Gdzież źródło błogosławione, z którego czerpał on swą moc…” Pamięć o Mordechaju Anielewiczu w Polsce w latach 1943–1949","authors":"Maria Ferenc","doi":"10.32927/zzsim.964","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.964","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób Mordechaj Anielewicz, dowódca Żydowskiej Organizacji Bojowej, był pamiętany i upamiętniany zaraz po wojnie. Autorka przeanalizowała oddolne upamiętnienia Anielewicza (teksty pisane przez osoby, które znały go osobiście) i pokazała, jakie były ich wyobrażenia o Anielewiczu w czasie, gdy powstanie w getcie nie miało jeszcze ustalonego, zinstytucjonalizowanego znaczenia społecznego i politycznego. \u0000Autorka skupiła się na powstawaniu instytucjonalnej i zbiorowej pamięci o przywódcy powstania w getcie w pierwszych latach po wojnie. Jak opowieści o nim rezonowały z powojennymi realiami politycznymi PRL? Jakie były główne schematy narracyjne, według których opisywano życie Anielewicza tuż po jego śmierci? Analiza „życia pozagrobowego” Anielewicza jest niezbędna do zrozumienia społecznego, politycznego i historycznego znaczenia zarówno jego postaci, jak i powstania w getcie warszawskim. Autorka skoncentrowała się na powojennych walkach politycznych dotyczących statusu Anielewicza i jego pozycji ideowej (stawką było „posiadanie” bohatera). Przyglądając się z bliska początkom powstawania mitu, pokazała, co Anielewicz uosabiał dla historyków, opinii publicznej i społeczności ocalałych oraz jak to znaczenie było konstruowane (i jak nim manipulowano).","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"140 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115756139","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Prezentowane poniżej źródła są ściśle powiązane z artykułem Sieci przetrwania – przemytnicy z Podhala i Spisza w czasie Zagłady zamieszczonym w tym numerze pisma i z losami jego głównego bohatera Benziona Kalba w latach 1943–1945. Kalb w czasie wojny działał w sieciach przemytniczych na polsko-słowackim pograniczu. W latach 1943–1944 wykorzystał swe kontakty i szlaki do przerzutu setek ludzi przez granice między okupowaną Polską a Słowacją oraz Słowacją a Węgrami.
{"title":"„Na pamiątkę dla Pańskich synów i przyszłych pokoleń, by oddać cześć Pańskim czynom” – materiały do historii przemytnika Benziona Kalba","authors":"Karolina Panz","doi":"10.32927/zzsim.968","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.968","url":null,"abstract":"Prezentowane poniżej źródła są ściśle powiązane z artykułem Sieci przetrwania – przemytnicy z Podhala i Spisza w czasie Zagłady zamieszczonym w tym numerze pisma i z losami jego głównego bohatera Benziona Kalba w latach 1943–1945. Kalb w czasie wojny działał w sieciach przemytniczych na polsko-słowackim pograniczu. W latach 1943–1944 wykorzystał swe kontakty i szlaki do przerzutu setek ludzi przez granice między okupowaną Polską a Słowacją oraz Słowacją a Węgrami.","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"518 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133726406","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Rozważania autora nie są recenzją sensu stricto książki Anny Bikont Cena, lecz wykorzystują tę lekturę do refleksji nad kwestiami, które ona wywołuje. Czym jest dla ocalałych imię własne? Czym jest ucieczka ocalałych z Polski powojennej nie tylko z historycznego, lecz również filozoficznego punktu widzenia? Jak rozumieć pojęcie wdzięczności wobec tych, którzy nieśli pomoc żydowskim dzieciom podczas wojny i po wojnie? Jaki jest status świadectwa? Jak łączy się pamięć z wyobraźnią, kiedy mówimy i piszemy o Zagładzie?
{"title":"Parę uwag wokół Ceny Anny Bikont","authors":"M. Bieńczyk","doi":"10.32927/zzsim.973","DOIUrl":"https://doi.org/10.32927/zzsim.973","url":null,"abstract":"Rozważania autora nie są recenzją sensu stricto książki Anny Bikont Cena, lecz wykorzystują tę lekturę do refleksji nad kwestiami, które ona wywołuje. Czym jest dla ocalałych imię własne? Czym jest ucieczka ocalałych z Polski powojennej nie tylko z historycznego, lecz również filozoficznego punktu widzenia? Jak rozumieć pojęcie wdzięczności wobec tych, którzy nieśli pomoc żydowskim dzieciom podczas wojny i po wojnie? Jaki jest status świadectwa? Jak łączy się pamięć z wyobraźnią, kiedy mówimy i piszemy o Zagładzie?","PeriodicalId":149698,"journal":{"name":"Zagłada Żydów. Studia i Materiały","volume":"82 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121111538","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：