Undoped and Cr-doped CuO thin films were deposited on n-Si substrates by sol gel spin coating method. These electrical properties of copper oxide-based heterojunction structures were examined as a function of Cr doping concentrations. The results show that a change in Cr concentration significantly affects the electrical properties of Ag/Cu1-xCrxO/n-Si diodes. The all diodes exhibit rectification behavior, as shown by their dark 𝐼−𝑉 characteristics. The crucial junction parameters such as series resistance (R𝑆), rectification ratio (𝑅𝑅), ideality factor (𝑛) and barrier height (Φ𝐵) were calculated by using 𝐼−𝑉 data. The calculated values for the ideality factor (n), which offered details about the performance of the diodes, range from 2.16 to 2.78. The highest 𝑅𝑅 value was obtained from Cu0.5Cr0.5O/n-Si diode. In addition, the capacitance-voltage (𝐶−𝑉) characteristics of the diodes were measured in the frequency range of 10 kHz and 1 MHz. The 𝐶−2−𝑉 graphs were employed to calculate the values of 𝑁𝑣, 𝐸𝑓, 𝐸𝑚𝑎𝑥, and Φ𝐵 (𝐶−𝑉). The results show that the electrical properties of Ag/Cu1-xCrxO/n-Si diodes can be controlled by various chromium doping concentration.
{"title":"Fabrication and Electrical Characterization of Cu1-xCrxO/n-Si Diodes by Sol Gel Spin Coating Method","authors":"Şeyhmus TOPRAK, Şerif RÜZGAR","doi":"10.21597/jist.1254573","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1254573","url":null,"abstract":"Undoped and Cr-doped CuO thin films were deposited on n-Si substrates by sol gel spin coating method. These electrical properties of copper oxide-based heterojunction structures were examined as a function of Cr doping concentrations. The results show that a change in Cr concentration significantly affects the electrical properties of Ag/Cu1-xCrxO/n-Si diodes. The all diodes exhibit rectification behavior, as shown by their dark 𝐼−𝑉 characteristics. The crucial junction parameters such as series resistance (R𝑆), rectification ratio (𝑅𝑅), ideality factor (𝑛) and barrier height (Φ𝐵) were calculated by using 𝐼−𝑉 data. The calculated values for the ideality factor (n), which offered details about the performance of the diodes, range from 2.16 to 2.78. The highest 𝑅𝑅 value was obtained from Cu0.5Cr0.5O/n-Si diode. In addition, the capacitance-voltage (𝐶−𝑉) characteristics of the diodes were measured in the frequency range of 10 kHz and 1 MHz. The 𝐶−2−𝑉 graphs were employed to calculate the values of 𝑁𝑣, 𝐸𝑓, 𝐸𝑚𝑎𝑥, and Φ𝐵 (𝐶−𝑉). The results show that the electrical properties of Ag/Cu1-xCrxO/n-Si diodes can be controlled by various chromium doping concentration.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"79 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136265829","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The research was carried out in the ecological conditions of the Ranya region of Sulaymaniyah province, Iraq in the summer growing season of 2020. The goal of the study was to investigate the impact of humic acid on the growth and yield of corn. The trial included two commercial cultivars (DKC6050 and DKC6664) and soil application of four rates of humic acid (HA1: 0 kg/ha, HA2: 60 kg/ha, HA3: 120 kg/ha and HA4: 180 kg/ha). The experiment was conducted according to the split-plot experimental design in randomized blocks. In the study, a trial pattern was designed so that varieties were placed in the main plots, and doses of humic acid were placed in the subplots for a more precise investigation of their effects on the cultivars. In the experiment, the characteristics of growth, yield, and yield components were examined. According to the results, it was determined that applying humic acid positively affected all vegetative and yield parameters except for the germination time, cob diameter, protein ratio, and oil ratio. As the result of the interaction between the cultivars and the humic acid doses, significant results were obtained for seed yield, 100 seeds weight, yield per plant, cob diameter, harvest index, leaf area index, stem diameter, and silk appearance time. The highest grain yield was obtained from the DKC6050 variety (9844.8 kg/ha). Responses of cultivars to humic acid were the same and therefore no appreciable differences were observed between cultivars for comparison. However, it has been determined that the DKC6050 variety is a promising variety in terms of many characteristics and can be cultivated in the ecology where the research is carried out.
{"title":"Effects of Different Humic Acid Doses on Yield and Quality Properties of Corn (Zea mays L.) in Iraq-Sulaymaniyah Conditions","authors":"T. Eryiğit, Aso Hashm Husamalddi̇n","doi":"10.21597/jist.1241745","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1241745","url":null,"abstract":"The research was carried out in the ecological conditions of the Ranya region of Sulaymaniyah province, Iraq in the summer growing season of 2020. The goal of the study was to investigate the impact of humic acid on the growth and yield of corn. The trial included two commercial cultivars (DKC6050 and DKC6664) and soil application of four rates of humic acid (HA1: 0 kg/ha, HA2: 60 kg/ha, HA3: 120 kg/ha and HA4: 180 kg/ha). The experiment was conducted according to the split-plot experimental design in randomized blocks. In the study, a trial pattern was designed so that varieties were placed in the main plots, and doses of humic acid were placed in the subplots for a more precise investigation of their effects on the cultivars. In the experiment, the characteristics of growth, yield, and yield components were examined. According to the results, it was determined that applying humic acid positively affected all vegetative and yield parameters except for the germination time, cob diameter, protein ratio, and oil ratio. As the result of the interaction between the cultivars and the humic acid doses, significant results were obtained for seed yield, 100 seeds weight, yield per plant, cob diameter, harvest index, leaf area index, stem diameter, and silk appearance time. The highest grain yield was obtained from the DKC6050 variety (9844.8 kg/ha). Responses of cultivars to humic acid were the same and therefore no appreciable differences were observed between cultivars for comparison. However, it has been determined that the DKC6050 variety is a promising variety in terms of many characteristics and can be cultivated in the ecology where the research is carried out.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"197 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123015828","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Sahip olduğu elektronik özelliklerden dolayı Çinko Oksit (ZnO) yeni nesil güneş pillerinde kullanılan önemli malzemelerdendir. Ancak saf ZnO’nun güneşten gelen ışınlar ile çalışma veriminin arttırılması gerekmektedir. Yabancı atomlar ile katkılama bu anlamda önemli tekniklerden biridir. Bu çalışmada ZnO kristalinin Se atomu ile katkılanması teorik olarak incelenmiştir. Hesaplamalarda yoğunluk fonksiyoneli teorisi (YFT) kullanıldı. Ancak teorinin bilinen hatalarını düzeltmek için hesaplamalarda YFT+U düzeltmesi yapıldı. Bu metot ile saf ZnO’nun bant aralığı 3.27 eV değerinde hesaplandı. Bu değer deneysel değer olan 3.44 eV değerine yakındır. Se atomu kristal yapı içerisinde yerel bozulmalara yol açmaktadır. Ancak bu bozulmalar ZnO kristalinin karakteristik özelliklerini kayda değer değiştirmemektedir. Se ile katkılama esas olarak elektronik yapıda değişime yol açmaktadır. Daha fazla değerlik elektronuna sahip Se ile Zn atomu yer değiştirdiğinde bant aralığında, valans bant maksimumunun üzerinde safsızlıktan kaynaklanan iki dolu enerji seviyesi oluşmaktadır. Oluşan bu enerji seviyeleri ZnO’nun görünür bölgedeki ışığın absorpsiyonu aktivitesini artırmaktadır. Elde edilen diğer bir önemli veri ise Se katkılı ZnO kristalinde oksijen eksikliğinin olmasının görünür bölgedeki absorpsiyon aktivitesini olumlu yönde etkilemesidir.
由于其电子特性，氧化锌（ZnO）是下一代太阳能电池的重要材料之一。然而，有必要利用来自太阳的光线提高纯氧化锌的工作效率。在这方面，掺杂外来原子是重要的技术之一。本研究对氧化锌晶体掺杂 Se 原子进行了理论研究。计算中使用了密度泛函理论（DFT）。不过，在计算中进行了 YFT+U 修正，以纠正理论的已知误差。通过这种方法，计算出纯氧化锌的带隙为 3.27 eV。该值接近 3.44 eV 的实验值。硒原子会导致晶体结构的局部畸变。然而，这些畸变并不会明显改变氧化锌晶体的特性。掺入 Se 主要导致电子结构的改变。当一个 Zn 原子被一个具有更多价电子的 Se 原子取代时，由于杂质的存在，在价带最大值以上的带隙中会形成两个全能级。这些能级提高了氧化锌在可见光区域的光吸收活性。获得的另一个重要数据是，掺杂硒的氧化锌晶体中缺乏氧气会对可见光区的吸收活性产生积极影响。
{"title":"Theoretical Investigation of Structural and Electronic Properties of Selenium Doped Zinc Oxide","authors":"Veysel Çelik","doi":"10.21597/jist.1227809","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1227809","url":null,"abstract":"Sahip olduğu elektronik özelliklerden dolayı Çinko Oksit (ZnO) yeni nesil güneş pillerinde kullanılan önemli malzemelerdendir. Ancak saf ZnO’nun güneşten gelen ışınlar ile çalışma veriminin arttırılması gerekmektedir. Yabancı atomlar ile katkılama bu anlamda önemli tekniklerden biridir. Bu çalışmada ZnO kristalinin Se atomu ile katkılanması teorik olarak incelenmiştir. Hesaplamalarda yoğunluk fonksiyoneli teorisi (YFT) kullanıldı. Ancak teorinin bilinen hatalarını düzeltmek için hesaplamalarda YFT+U düzeltmesi yapıldı. Bu metot ile saf ZnO’nun bant aralığı 3.27 eV değerinde hesaplandı. Bu değer deneysel değer olan 3.44 eV değerine yakındır. Se atomu kristal yapı içerisinde yerel bozulmalara yol açmaktadır. Ancak bu bozulmalar ZnO kristalinin karakteristik özelliklerini kayda değer değiştirmemektedir. Se ile katkılama esas olarak elektronik yapıda değişime yol açmaktadır. Daha fazla değerlik elektronuna sahip Se ile Zn atomu yer değiştirdiğinde bant aralığında, valans bant maksimumunun üzerinde safsızlıktan kaynaklanan iki dolu enerji seviyesi oluşmaktadır. Oluşan bu enerji seviyeleri ZnO’nun görünür bölgedeki ışığın absorpsiyonu aktivitesini artırmaktadır. Elde edilen diğer bir önemli veri ise Se katkılı ZnO kristalinde oksijen eksikliğinin olmasının görünür bölgedeki absorpsiyon aktivitesini olumlu yönde etkilemesidir.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"94 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126410071","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
İşaret dili, sağır ve dilsiz bireylerin duygularını, düşüncelerini ve sosyal kimliklerini çevrelerine aktarabilmek için kullandıkları sözsüz bir iletişim aracıdır. İşaret dili, sağır ve dilsiz bireyler ile toplumun geri kalan bireyleri arasındaki iletişimde kilit bir role sahiptir. Normal insanlar arasında işaret dilinin çok yaygın bilinmemesi ve insan-bilgisayar etkileşiminin artmasıyla birlikte birçok işaret dili tanıma sistemleri geliştirilmiştir. Bu çalışmada, Türk işaret dili için literatürde ilk kez rakam temelli yeni bir veri seti önerilmiştir. Türk işaret dilinin otonom bir şekilde sınıflandırılması ve bu konuda sıkıntı yaşayan insanların iletişimini bilgisayar temelli yapabilmesi için en güncel derin öğrenme yaklaşımları önerilen veri setine uygulanmıştır. Çalışmada özellikle CNN tabanlı VGG, ResNet, MobileNet, DenseNet ve EfficientNet gibi en güncel ve popüler mimariler kullanılmıştır. Deneysel çalışmalarda ResNet152 modeli, %98.76 doğruluk, %98.85 kesinlik, %98.81 duyarlılık ve %98.80 F1-skoru ile diğer modellere göre daha iyi performans gösterdiği gözlemlenmiştir. Ayrıca, deneysel çalışmalarda kullanılan diğer modellerin hepsi %90'ın üzerinde bir başarım oranı göstererek önerilen veri setinin etkililiğini desteklemektedir. Bu, CNN modellerinin Türk işaret dilini tanımayı başarılı bir şekilde tespit yapabildiğini göstermektedir.
{"title":"Türk İşaret Dilinin Sınıflandırılması için Derin Öğrenme Yaklaşımları","authors":"Ishak Pacal, Melek Alafteki̇n","doi":"10.21597/jist.1223457","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1223457","url":null,"abstract":"İşaret dili, sağır ve dilsiz bireylerin duygularını, düşüncelerini ve sosyal kimliklerini çevrelerine aktarabilmek için kullandıkları sözsüz bir iletişim aracıdır. İşaret dili, sağır ve dilsiz bireyler ile toplumun geri kalan bireyleri arasındaki iletişimde kilit bir role sahiptir. Normal insanlar arasında işaret dilinin çok yaygın bilinmemesi ve insan-bilgisayar etkileşiminin artmasıyla birlikte birçok işaret dili tanıma sistemleri geliştirilmiştir. Bu çalışmada, Türk işaret dili için literatürde ilk kez rakam temelli yeni bir veri seti önerilmiştir. Türk işaret dilinin otonom bir şekilde sınıflandırılması ve bu konuda sıkıntı yaşayan insanların iletişimini bilgisayar temelli yapabilmesi için en güncel derin öğrenme yaklaşımları önerilen veri setine uygulanmıştır. Çalışmada özellikle CNN tabanlı VGG, ResNet, MobileNet, DenseNet ve EfficientNet gibi en güncel ve popüler mimariler kullanılmıştır. Deneysel çalışmalarda ResNet152 modeli, %98.76 doğruluk, %98.85 kesinlik, %98.81 duyarlılık ve %98.80 F1-skoru ile diğer modellere göre daha iyi performans gösterdiği gözlemlenmiştir. Ayrıca, deneysel çalışmalarda kullanılan diğer modellerin hepsi %90'ın üzerinde bir başarım oranı göstererek önerilen veri setinin etkililiğini desteklemektedir. Bu, CNN modellerinin Türk işaret dilini tanımayı başarılı bir şekilde tespit yapabildiğini göstermektedir.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"49 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132456047","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Cervical cancer is one of the most successful types of treatment when diagnosed early. In this study, it is aimed to find and classify the disease with data mining methods on the digitized data set obtained as a result of the pap-smear test. Two-stage architecture has been proposed for the diagnosis of cervical cancer. In the first stage of the study, missing data were extracted from the used dataset, and in the second stage, a new dataset was obtained by using the Synthetic Minority Oversampling Technique (SMOTE) algorithm to balance the target classes in the dataset. By applying the majority voting (MV) method to the dataset used in the study, the structure with 4 target variables was reduced to a single target variable. On two data sets, Artificial Neural Network (ANN), Support Vector Machines (SVM), Decision Trees (DT), Random Forest (RF), and K-Nearest Neighbors (KNN) algorithms from data mining methods were used for the diagnosis of cervical cancer. The results obtained from the original dataset and the dataset produced with Smote were compared. ANN is the best method evaluated according to classification success and F-score, and the major voted target variable in the balanced data group produced with the Smote algorithm gave the most successful result. The experimental results showed that the use of MV and SMOTE algorithms together increased the classification success from 93% to 99%.
{"title":"Cervical Cancer Prediction Using SMOTE Algorithm and Machine Learning Approaches","authors":"Serhat Kılıçarslan, Maruf Göğebakan, Cemil Közkurt","doi":"10.21597/jist.1222764","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1222764","url":null,"abstract":"Cervical cancer is one of the most successful types of treatment when diagnosed early. In this study, it is aimed to find and classify the disease with data mining methods on the digitized data set obtained as a result of the pap-smear test. Two-stage architecture has been proposed for the diagnosis of cervical cancer. In the first stage of the study, missing data were extracted from the used dataset, and in the second stage, a new dataset was obtained by using the Synthetic Minority Oversampling Technique (SMOTE) algorithm to balance the target classes in the dataset. By applying the majority voting (MV) method to the dataset used in the study, the structure with 4 target variables was reduced to a single target variable. On two data sets, Artificial Neural Network (ANN), Support Vector Machines (SVM), Decision Trees (DT), Random Forest (RF), and K-Nearest Neighbors (KNN) algorithms from data mining methods were used for the diagnosis of cervical cancer. The results obtained from the original dataset and the dataset produced with Smote were compared. ANN is the best method evaluated according to classification success and F-score, and the major voted target variable in the balanced data group produced with the Smote algorithm gave the most successful result. The experimental results showed that the use of MV and SMOTE algorithms together increased the classification success from 93% to 99%.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"15 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133837388","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışmada, endüstride büyük önem taşıyan tornalama işleminde kullanılan kesici takımların kesme performansının iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Karbür kesici takımlarla AISI 1050 çeliği üzerinde farklı kesme parametreleriyle deneyler yapılmış ve dinamometre yardımıyla kesme kuvvetleri ölçülmüştür. Kesme parametreleri referans alınarak Deform-3D ile simülasyonlar yapılmıştır. Farklı sürtünme katsayılarıyla (0.3-0.4-0.5-0.6-0.7) yapılan simülasyonlardan elde edilen kesme kuvvetleri ile deneysel sonuçlar karşılaştırılmıştır. Ayrıca sürtünme katsayısının sıcaklık ve kesici takım gerilmeleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. 0.4 ve 0.5 sürtünme katsayıları için simülasyon ve deneysel kesme kuvveti sonuçlarının birbirine yakın olduğu görülmüştür. Analizler sonucunda sürtünmenin kesici takım gerilmeleri ve sıcaklık üzerinde çok etkili olduğu gözlenmiştir. Sıcaklığa ve gerilmelere bağlı olarak kesici takımda oluşabilecek aşınma ve hasar noktaları belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, kesici takım kesme performansının iyileştirilmesine ve optimum kesme parametrelerinin seçiminde önemli katkılar sağlayacaktır.
{"title":"The Effect of Friction Coefficient on Cutting Forces, Temperature and Cutting Tool Stresses in Machining Process","authors":"Mustafa Sekmen, Abdullah Kurt, U. Şeker","doi":"10.21597/jist.1208621","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1208621","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, endüstride büyük önem taşıyan tornalama işleminde kullanılan kesici takımların kesme performansının iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Karbür kesici takımlarla AISI 1050 çeliği üzerinde farklı kesme parametreleriyle deneyler yapılmış ve dinamometre yardımıyla kesme kuvvetleri ölçülmüştür. Kesme parametreleri referans alınarak Deform-3D ile simülasyonlar yapılmıştır. Farklı sürtünme katsayılarıyla (0.3-0.4-0.5-0.6-0.7) yapılan simülasyonlardan elde edilen kesme kuvvetleri ile deneysel sonuçlar karşılaştırılmıştır. Ayrıca sürtünme katsayısının sıcaklık ve kesici takım gerilmeleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. 0.4 ve 0.5 sürtünme katsayıları için simülasyon ve deneysel kesme kuvveti sonuçlarının birbirine yakın olduğu görülmüştür. Analizler sonucunda sürtünmenin kesici takım gerilmeleri ve sıcaklık üzerinde çok etkili olduğu gözlenmiştir. Sıcaklığa ve gerilmelere bağlı olarak kesici takımda oluşabilecek aşınma ve hasar noktaları belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, kesici takım kesme performansının iyileştirilmesine ve optimum kesme parametrelerinin seçiminde önemli katkılar sağlayacaktır.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"33 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121042863","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Polimer malzemeler endüstride özellikle farklı makine elemanları olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadırlar. Kullanıldıkları ortamlarda, metal malzemelere kıyasla aşınma dayanımları özellikle kimyasal ortamlar da söz konusu olduğunda oldukça düşük olmaktadır. Dolayısı ile polimer malzemeler, bu ortamlara daha dayanıklı elementler ile kaplanabilirlerse dayanımları çok daha yüksek olacaktır. Bu çalışmada, dayanımı arttırabilmek amacıyla literatürde rastlanılmayan PEEK (polieter eter keton)’un PVD yöntemlerinden biri olan manyetik alan sıçratma yöntemi ile kaplaması gerçekleştirilmiştir. Altlık malzeme olarak 30x30 mm² boyutlarında kare kesitli, 3 mm kalınlığında 3 adet saf PEEK numuneler kullanılmıştır. Numunelerin yüzeyi, kalın taneliden ince taneliye doğru sırası ile 400, 600 ve 1200 numara kum zımparası ile yüzey pürüzlülük değeri ortalama Ra=0.248 olana kadar parlatılmıştır. Daha sonra PEEK numuneler PVD (Fiziksel Buhar Biriktirme) kaplama yöntemlerinden olan manyetik alanda sıçratma yöntemi kullanılarak biri VN diğeri ise CrY(V)N ile kaplanmıştır. Kaplama işleminden sonra numunelere sertlik ve aşınma testi uygulanmıştır. Sonuç olarak, saf haldeki PEEK numuneye göre VN kaplanmış PEEK numunenin sertlik değerinin %34 arttığı, CrY(V)N kaplanmış PEEK numunede ise sertlik değerinin yaklaşık %40 arttığı görülmüştür. Aşınma deneyi ile ilgili olarak yükteki artış sonucunda, numunelerde aşınma kayıpları da artmıştır. En yüksek kütle kaybının CrY(V)N ve VN kaplı numunede olduğu görülmüştür.
{"title":"PVD Yöntemi Kullanılarak Kaplanan PEEK Numunelerin Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi","authors":"Arif Cüreoğlu, Emine Şap, Mahir Uzun","doi":"10.21597/jist.1208747","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1208747","url":null,"abstract":"Polimer malzemeler endüstride özellikle farklı makine elemanları olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadırlar. Kullanıldıkları ortamlarda, metal malzemelere kıyasla aşınma dayanımları özellikle kimyasal ortamlar da söz konusu olduğunda oldukça düşük olmaktadır. Dolayısı ile polimer malzemeler, bu ortamlara daha dayanıklı elementler ile kaplanabilirlerse dayanımları çok daha yüksek olacaktır. Bu çalışmada, dayanımı arttırabilmek amacıyla literatürde rastlanılmayan PEEK (polieter eter keton)’un PVD yöntemlerinden biri olan manyetik alan sıçratma yöntemi ile kaplaması gerçekleştirilmiştir. Altlık malzeme olarak 30x30 mm² boyutlarında kare kesitli, 3 mm kalınlığında 3 adet saf PEEK numuneler kullanılmıştır. Numunelerin yüzeyi, kalın taneliden ince taneliye doğru sırası ile 400, 600 ve 1200 numara kum zımparası ile yüzey pürüzlülük değeri ortalama Ra=0.248 olana kadar parlatılmıştır. Daha sonra PEEK numuneler PVD (Fiziksel Buhar Biriktirme) kaplama yöntemlerinden olan manyetik alanda sıçratma yöntemi kullanılarak biri VN diğeri ise CrY(V)N ile kaplanmıştır. Kaplama işleminden sonra numunelere sertlik ve aşınma testi uygulanmıştır. Sonuç olarak, saf haldeki PEEK numuneye göre VN kaplanmış PEEK numunenin sertlik değerinin %34 arttığı, CrY(V)N kaplanmış PEEK numunede ise sertlik değerinin yaklaşık %40 arttığı görülmüştür. Aşınma deneyi ile ilgili olarak yükteki artış sonucunda, numunelerde aşınma kayıpları da artmıştır. En yüksek kütle kaybının CrY(V)N ve VN kaplı numunede olduğu görülmüştür.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"614 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123078210","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Helis kavramı, mühendislikten fiziğe kadar kapsamlı alanlardaki kullanımları nedeniyle diferansiyel geometri için çok önemlidir. Bu araştırmada, dört boyutlu Lorentz-Darboux çatısına göre k ve ( ) , km− tip slant helisler verilmiş ve teoremler ispatlanmıştır.
{"title":"Lorentz-Darboux Çatısına Göre k ve ( , ) k m − tip Slant Helisler","authors":"Fatma Bulut, Alisami Eker","doi":"10.21597/jist.1205226","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1205226","url":null,"abstract":"Helis kavramı, mühendislikten fiziğe kadar kapsamlı alanlardaki kullanımları\u0000nedeniyle diferansiyel geometri için çok önemlidir. Bu araştırmada, dört boyutlu\u0000Lorentz-Darboux çatısına göre k ve ( ) , km− tip slant helisler verilmiş ve teoremler\u0000ispatlanmıştır.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115811787","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışmada, pirofillit cevherinden alüminyum (Al) kazanımı üzerine farklı zenginleştirme yöntemlerinin etkisi araştırılmıştır. Zenginleştirme yöntemleri pirofillitin doğal hidrofob yapısından dolayı flotasyon yöntemi, kırılganlık farklılığından dolayı ise Aşındırmalı Yıkama (AY) yöntemi kullanılmıştır. Zenginleştirme sonucu konsantre numunelere HCl ile liç işlemi yapılmış, liç sonucu çözeltiye geçen Al miktarları karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Pirofillit cevherinin AY yöntemi ile zenginleştirilmesi sonucu %54.79 verimle %27.44 Al2O3 tenörlü bir konsantre, flotasyon yöntemi ile ise %30.49 verimle %28.05 Al2O3 tenörlü bir konsantre elde edilmiştir. Buna göre zenginleştirme verimi açısından AY yöntemi daha verimli iken liç verimi açısından ise flotasyon yönteminin daha verimli olduğu belirlenmiştir. Tüvenan cevhere göre nihai alümina miktarı ve saflığı birlikte değerlendirildiğinde doğrudan liç ve AY konsantresi değerlerinin birbirine yakın olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak pirofillit cevherinden alümina üretimi için ayrıntılı ekonomik analiz yapılarak uygun yöntemin belirlenmesinin daha doğru olacağı değerlendirilmektedir.
{"title":"The Effect of Beneficiation Methods on Alumina Production from Pyrophyllite Ore","authors":"Ramazan Aydoğmuş, T. Uysal, M. Erdemoğlu","doi":"10.21597/jist.1218444","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1218444","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, pirofillit cevherinden alüminyum (Al) kazanımı üzerine farklı zenginleştirme yöntemlerinin etkisi araştırılmıştır. Zenginleştirme yöntemleri pirofillitin doğal hidrofob yapısından dolayı flotasyon yöntemi, kırılganlık farklılığından dolayı ise Aşındırmalı Yıkama (AY) yöntemi kullanılmıştır. Zenginleştirme sonucu konsantre numunelere HCl ile liç işlemi yapılmış, liç sonucu çözeltiye geçen Al miktarları karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Pirofillit cevherinin AY yöntemi ile zenginleştirilmesi sonucu %54.79 verimle %27.44 Al2O3 tenörlü bir konsantre, flotasyon yöntemi ile ise %30.49 verimle %28.05 Al2O3 tenörlü bir konsantre elde edilmiştir. Buna göre zenginleştirme verimi açısından AY yöntemi daha verimli iken liç verimi açısından ise flotasyon yönteminin daha verimli olduğu belirlenmiştir. Tüvenan cevhere göre nihai alümina miktarı ve saflığı birlikte değerlendirildiğinde doğrudan liç ve AY konsantresi değerlerinin birbirine yakın olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak pirofillit cevherinden alümina üretimi için ayrıntılı ekonomik analiz yapılarak uygun yöntemin belirlenmesinin daha doğru olacağı değerlendirilmektedir.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"71 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114817798","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Doğru akım (DA) motorları yüksek verim, yüksek tork, sessiz çalışma ve kullanım kolaylığı gibi özellikleri nedeniyle geçmişten günümüze birçok farklı alanda kullanılmıştır. Geçmişte kolay sürülebilmesi nedeniyle çoğunlukla Fırçalı DA Motorları (FLDAM) kullanılmış olsa da güç elektroniği uygulamalarındaki gelişmeler ile bakım gerektirmeyen Fırçasız DA Motorları (FSDAM) yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. FSDAM kullanımı arttıkça bu motorların sürme devreleri ve hız kontrol algoritmaları hakkında yeni çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada, PSIM programı kullanılarak PID kontrollü FSDAM sürücü devresi simülasyon modeli oluşturulmuş ve FSDAM hız kontrolü başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Simülasyon sonuçlarının doğruluğunu teyit edebilmek için FSDAM test düzeneği hazırlanmıştır. FSDAM sürücü devresi güç katında dahili sürücülü 3 fazlı yarım köprü devresi içeren Mitsubishi PM50RL1A120 IPM modülü kullanılmıştır. FSDAM hız kontrolü Texas TMS320F28335 DSP işlemci ile gerçekleştirilmiştir. FSDAM test düzeneğinin başarımı osiloskop görüntüleri ile teyit edilmiştir.
{"title":"Fırçasız Doğru Akım Motorunun PI Tabanlı Hız Kontrol Sisteminin Tasarımı ve Uygulaması","authors":"İbrahim Güneş, Muharrem Mert Eryilmaz, Tolga Özer","doi":"10.21597/jist.1209249","DOIUrl":"https://doi.org/10.21597/jist.1209249","url":null,"abstract":"Doğru akım (DA) motorları yüksek verim, yüksek tork, sessiz çalışma ve kullanım kolaylığı gibi özellikleri nedeniyle geçmişten günümüze birçok farklı alanda kullanılmıştır. Geçmişte kolay sürülebilmesi nedeniyle çoğunlukla Fırçalı DA Motorları (FLDAM) kullanılmış olsa da güç elektroniği uygulamalarındaki gelişmeler ile bakım gerektirmeyen Fırçasız DA Motorları (FSDAM) yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. FSDAM kullanımı arttıkça bu motorların sürme devreleri ve hız kontrol algoritmaları hakkında yeni çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada, PSIM programı kullanılarak PID kontrollü FSDAM sürücü devresi simülasyon modeli oluşturulmuş ve FSDAM hız kontrolü başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Simülasyon sonuçlarının doğruluğunu teyit edebilmek için FSDAM test düzeneği hazırlanmıştır. FSDAM sürücü devresi güç katında dahili sürücülü 3 fazlı yarım köprü devresi içeren Mitsubishi PM50RL1A120 IPM modülü kullanılmıştır. FSDAM hız kontrolü Texas TMS320F28335 DSP işlemci ile gerçekleştirilmiştir. FSDAM test düzeneğinin başarımı osiloskop görüntüleri ile teyit edilmiştir.","PeriodicalId":319618,"journal":{"name":"Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":"415 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121707488","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：