Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38035
Sławomir Buryła
Artykuł omawia monografię Marka Zaleskiego Intensywność i rzeczy pokrewne (Warszawa 2022). Recenzowana książka napisana jest stylem balansującym między dyskursem naukowym a wypowiedzią charakterystyczną dla poetyki eseju. Jej autor ciekawie analizuje w kilkunastu tekstach kategorię intensywności oraz pokrewne jej pojęcia pamięci zbiorowej, pamięci indywidualnej. Badacz, omawiając problemy najnowszej prozy polskiej, sięga po ustalenia najnowszej humanistyki.
{"title":"W stronę afektu","authors":"Sławomir Buryła","doi":"10.14746/fp.2022.30.38035","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38035","url":null,"abstract":"Artykuł omawia monografię Marka Zaleskiego Intensywność i rzeczy pokrewne (Warszawa 2022). Recenzowana książka napisana jest stylem balansującym między dyskursem naukowym a wypowiedzią charakterystyczną dla poetyki eseju. Jej autor ciekawie analizuje w kilkunastu tekstach kategorię intensywności oraz pokrewne jej pojęcia pamięci zbiorowej, pamięci indywidualnej. Badacz, omawiając problemy najnowszej prozy polskiej, sięga po ustalenia najnowszej humanistyki.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128948356","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38033
Marek Hendrykowski
Zorientowana interdyscyplinarnie próba charakterystyki fenomenu chochlika występującego w rozmaitych tekstach kultury: od struktury wiersza do wydarzeń życia społeczno-politycznego.
{"title":"Poetyka chochlika","authors":"Marek Hendrykowski","doi":"10.14746/fp.2022.30.38033","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38033","url":null,"abstract":"Zorientowana interdyscyplinarnie próba charakterystyki fenomenu chochlika występującego w rozmaitych tekstach kultury: od struktury wiersza do wydarzeń życia społeczno-politycznego.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"50 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123868910","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38022
Paweł Graf
Artykuł ma charakter teoretyczny i prezentuje możliwe sposoby funkcjonowania detalu w tekście oraz związane z detalem strategie lekturowe. Jego celem jest też zarysowanie modelu kontr-tekstu, istniejącego niejako obok tekstu właściwego, powstającego w momencie podążania czytelnika za detalem i niesionymi przez niego kontekstami.
{"title":"Detal i lektura","authors":"Paweł Graf","doi":"10.14746/fp.2022.30.38022","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38022","url":null,"abstract":"Artykuł ma charakter teoretyczny i prezentuje możliwe sposoby funkcjonowania detalu w tekście oraz związane z detalem strategie lekturowe. Jego celem jest też zarysowanie modelu kontr-tekstu, istniejącego niejako obok tekstu właściwego, powstającego w momencie podążania czytelnika za detalem i niesionymi przez niego kontekstami.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123170835","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38029
Zofia Paetz
Artykuł stanowi próbę określenia wagi i roli detalu w prozie Andrzeja Stasiuka, rozpatrywanego w kontekście zogniskowanych wokół zwrotu deskryptywnego działań na rzecz rewaloryzacji kategorii opisu literackiego. Bada, w jaki sposób dystrybucja widzialności szczegółu w jego tekstach pozwala na przedstawienie doświadczenia dziejów poprzez cieleśnie odczuwane relacje przestrzenne wyrażane za pomocą wypływających ze świadomości akumulacji czasu w tym, co materialne, deskryptywnych strategii opartych na opisie historii zapisanej w rzeczach.
{"title":"„Jak czuła igła w serce” – dystrybucja i rola detalu w strategiach deskryptywnych Andrzeja Stasiuka","authors":"Zofia Paetz","doi":"10.14746/fp.2022.30.38029","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38029","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi próbę określenia wagi i roli detalu w prozie Andrzeja Stasiuka, rozpatrywanego w kontekście zogniskowanych wokół zwrotu deskryptywnego działań na rzecz rewaloryzacji kategorii opisu literackiego. Bada, w jaki sposób dystrybucja widzialności szczegółu w jego tekstach pozwala na przedstawienie doświadczenia dziejów poprzez cieleśnie odczuwane relacje przestrzenne wyrażane za pomocą wypływających ze świadomości akumulacji czasu w tym, co materialne, deskryptywnych strategii opartych na opisie historii zapisanej w rzeczach.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128245750","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38030
M. Nowak
W roku 1924 nakładem Biblioteki Narodowej ukazał się tom powieści poetyckich Goerge’a Byrona w opracowaniu Andrzeja Tretiaka. We wstępie oraz licznych przypisach Tretiak uzasadnił wybór konkretnych przekładów i uszeregował je pod względem jakości, jednocześnie wskazując na błędy tłumaczy oraz pozostawione przez nich naddatki. Badacz skupił się również na ocenie wybieranych przez tłumaczy rozwiązań, czasami zamieszczając dla porównania własne wersje niektórych fragmentów. Artykuł prezentuje krytyczną analizę komentarzy Tretiaka do dwóch przekładów: Korsarza i Lary, prowadzącą do weryfikacji tezy badacza, według której najlepszym polskim tłumaczem Byrona był Julian Korsak, a najgorszym – Antoni Edward Odyniec.
{"title":"Andrzej Tretiak jako krytyk przekładu","authors":"M. Nowak","doi":"10.14746/fp.2022.30.38030","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38030","url":null,"abstract":"W roku 1924 nakładem Biblioteki Narodowej ukazał się tom powieści poetyckich Goerge’a Byrona w opracowaniu Andrzeja Tretiaka. We wstępie oraz licznych przypisach Tretiak uzasadnił wybór konkretnych przekładów i uszeregował je pod względem jakości, jednocześnie wskazując na błędy tłumaczy oraz pozostawione przez nich naddatki. Badacz skupił się również na ocenie wybieranych przez tłumaczy rozwiązań, czasami zamieszczając dla porównania własne wersje niektórych fragmentów. Artykuł prezentuje krytyczną analizę komentarzy Tretiaka do dwóch przekładów: Korsarza i Lary, prowadzącą do weryfikacji tezy badacza, według której najlepszym polskim tłumaczem Byrona był Julian Korsak, a najgorszym – Antoni Edward Odyniec.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"19 2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121936264","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38031
Krzysztof Skibski
Artykuł stanowi próbę nakreślenia perspektywy badawczej w odniesieniu do gramatyki literatury. Filologiczny sposób analizy tekstów literackich skłania autora do przyjrzenia się kilku swoistym przejawom dynamiki gramatycznej przy założeniu, że tekstom przynależna jest językowa potencjalność determinowana przez różne czynniki. Wśród nich wymienia się przestrzenność struktury wiersza (syntagmatyczność), specyfikę sytuacyjnego użycia języka z odniesieniem do powtarzalnych elementów tekstotwórczych, mechanizmy kategoryzacji czy – w nieco innym ujęciu – płynność tekstu. Omówione przykłady tekstów literackich stanowią wprowadzenie podstawowych elementów istotnych w podejmowaniu prób analitycznych skoncentrowanych na zjawiskach gramatycznych. Wśród problemów najistotniejszych wskazuje się niejednokształtność i redundancję.
{"title":"Gramatyczna dynamika literatury – perspektywa badawcza","authors":"Krzysztof Skibski","doi":"10.14746/fp.2022.30.38031","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38031","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi próbę nakreślenia perspektywy badawczej w odniesieniu do gramatyki literatury. Filologiczny sposób analizy tekstów literackich skłania autora do przyjrzenia się kilku swoistym przejawom dynamiki gramatycznej przy założeniu, że tekstom przynależna jest językowa potencjalność determinowana przez różne czynniki. Wśród nich wymienia się przestrzenność struktury wiersza (syntagmatyczność), specyfikę sytuacyjnego użycia języka z odniesieniem do powtarzalnych elementów tekstotwórczych, mechanizmy kategoryzacji czy – w nieco innym ujęciu – płynność tekstu. Omówione przykłady tekstów literackich stanowią wprowadzenie podstawowych elementów istotnych w podejmowaniu prób analitycznych skoncentrowanych na zjawiskach gramatycznych. Wśród problemów najistotniejszych wskazuje się niejednokształtność i redundancję.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"33 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134289535","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38034
Chiara Taraborrelli
Il dettaglio e l’infinito autorstwa Luki Alvina to zbiór krótkich esejów krytycznych, poświęconych trzem znanym powieściopisarzom, Philipowi Rothowi, Abrahamowi Yehoshule i Jamesowi Salterowi, którzy swą twórczą uwagę poświęcają, zdaniem Alvina, chaosowi oraz drobiazgom ludzkiej egzystencji. Odrzucają oni każdy rodzaj paradygmatu, który oferuje czytelnikowi iluzję wszechświata rządzonego przez określony porządek, w to miejsce koncentrują swój narracyjny wysiłek na spotkaniu z migotliwością istnienia, nieuporządkowanego we wszystkich swoich przejawach. Praca Luki Alvina jest przejrzysta i płynna i oferuje nie tylko precyzyjną i jasną analizę badanej literatury, ale również – rozsiane mniej lub bardziej przypadkowo – wskazówki umożliwiające czytelnikowi zastosowanie ukazanego rozumowania do innych autorów oraz innych niż literatura rodzajów sztuki, finalnie sugerując mu reorientację sposobu podejścia do otaczającego nas świata i jego ekspresji.
卢卡-阿尔文(Luca Alvin)所著的《细节与无限》(Il dettaglio e l'infinito)是一本评论短文集,收录了菲利普-罗斯、亚伯拉罕-耶胡舒勒和詹姆斯-萨尔特三位著名小说家的作品。他们摒弃了任何一种为读者提供宇宙受特定秩序支配的幻象的范式;相反,他们将叙事的精力集中在与存在的闪烁相遇上,而存在的所有表现形式都是无序的。卢卡-阿尔文的作品清晰流畅,不仅对所研究的文学作品进行了准确清晰的分析,而且或多或少杂乱无章地散布着一些线索,使读者能够将所展示的推理应用于文学以外的其他作家和艺术类型,最终建议读者重新定位自己对待我们周围世界及其表达方式的方式。
{"title":"Wdrożenie chaosu. Uwagi o Il dettaglio e l’infinito. Roth, Yehoshua e Salter (Detal i nieskończoność. Roth, Yehoshua i Salter) Luki Alvina","authors":"Chiara Taraborrelli","doi":"10.14746/fp.2022.30.38034","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38034","url":null,"abstract":"Il dettaglio e l’infinito autorstwa Luki Alvina to zbiór krótkich esejów krytycznych, poświęconych trzem znanym powieściopisarzom, Philipowi Rothowi, Abrahamowi Yehoshule i Jamesowi Salterowi, którzy swą twórczą uwagę poświęcają, zdaniem Alvina, chaosowi oraz drobiazgom ludzkiej egzystencji. Odrzucają oni każdy rodzaj paradygmatu, który oferuje czytelnikowi iluzję wszechświata rządzonego przez określony porządek, w to miejsce koncentrują swój narracyjny wysiłek na spotkaniu z migotliwością istnienia, nieuporządkowanego we wszystkich swoich przejawach. Praca Luki Alvina jest przejrzysta i płynna i oferuje nie tylko precyzyjną i jasną analizę badanej literatury, ale również – rozsiane mniej lub bardziej przypadkowo – wskazówki umożliwiające czytelnikowi zastosowanie ukazanego rozumowania do innych autorów oraz innych niż literatura rodzajów sztuki, finalnie sugerując mu reorientację sposobu podejścia do otaczającego nas świata i jego ekspresji.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129487216","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38021
Elżbieta Dutka
Archiwum kultury w słowniku geopoetyki to terminologiczny detal. Tak Elżbieta Rybicka nazwała część składową tekstury miejsca (którą tworzą także doświadczenie i wyobraźnia). Dopiero przyjęcie perspektywy mikro pozwala dostrzec, że archiwum kultury jest nie mniej skomplikowane od kluczowej kategorii, jaką jest w tym nurcie badań miejsce, a jeszcze dodatkowo nabiera znaczeń w kontekście zwrotu archiwalnego. Problemy związane z archiwum, jego różne rodzaje oraz rolę w konceptualizacji miejsca i tożsamości z nim związanej przybliżono poprzez interpretacje utworów Janusza Szubera (Las wielki i niedźwiedziów dosyć; Świadectwo języka) i Adama Robińskiego (Kiczery. Podróż przez Bieszczady).
{"title":"Geopoetologiczny detal? Archiwum kultury jako część tekstury miejsca","authors":"Elżbieta Dutka","doi":"10.14746/fp.2022.30.38021","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38021","url":null,"abstract":"Archiwum kultury w słowniku geopoetyki to terminologiczny detal. Tak Elżbieta Rybicka nazwała część składową tekstury miejsca (którą tworzą także doświadczenie i wyobraźnia). Dopiero przyjęcie perspektywy mikro pozwala dostrzec, że archiwum kultury jest nie mniej skomplikowane od kluczowej kategorii, jaką jest w tym nurcie badań miejsce, a jeszcze dodatkowo nabiera znaczeń w kontekście zwrotu archiwalnego. Problemy związane z archiwum, jego różne rodzaje oraz rolę w konceptualizacji miejsca i tożsamości z nim związanej przybliżono poprzez interpretacje utworów Janusza Szubera (Las wielki i niedźwiedziów dosyć; Świadectwo języka) i Adama Robińskiego (Kiczery. Podróż przez Bieszczady).","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"20 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122267817","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38024
Domenico Talia
Szkic jest wyrazem uznania dla lektury, która dostrzega drobne elementy tekstu, jego świata przedstawionego. Przeciwstawiając sobie czytelnika, podążającego za główną linią opowieści, a zatem zanurzonego w akcję, temu odbiorcy, który się zatrzymuje, by przyglądać się detalom skrytym w fałdach utworu, widzi w tym drugim kogoś, kto w pełni odczuwa literacki sens. Kogoś, kto w dziele potrafi zauważyć analogon życia.
{"title":"(Nie)wpływowe detale w opowiadaniu","authors":"Domenico Talia","doi":"10.14746/fp.2022.30.38024","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38024","url":null,"abstract":"Szkic jest wyrazem uznania dla lektury, która dostrzega drobne elementy tekstu, jego świata przedstawionego. Przeciwstawiając sobie czytelnika, podążającego za główną linią opowieści, a zatem zanurzonego w akcję, temu odbiorcy, który się zatrzymuje, by przyglądać się detalom skrytym w fałdach utworu, widzi w tym drugim kogoś, kto w pełni odczuwa literacki sens. Kogoś, kto w dziele potrafi zauważyć analogon życia.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"460 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122152175","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-04-24DOI: 10.14746/fp.2022.30.38025
Lorenzo Montemagno Ciseri
W tekście zaprezentowano metodę detalicznej lektury poematu Dantego, czytanego poprzez analizę teratologiczną. Namysł nad opisanymi w dziele wybitnego Włocha potwornościami i potworami pozwala przywrócić Boską komedię współczesności. Czytelnik zauważa znaczenie detalu w procesie poznawania i rozumienia tekstu, co propedeutycznie stanowi doskonały wstęp do poematu, a także uczy określonego sposobu lektury dostrzegającej literackie imponderabilia i poddającej je analizie.
{"title":"Cerber i inni. Potwory w Boskiej komedii","authors":"Lorenzo Montemagno Ciseri","doi":"10.14746/fp.2022.30.38025","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2022.30.38025","url":null,"abstract":"W tekście zaprezentowano metodę detalicznej lektury poematu Dantego, czytanego poprzez analizę teratologiczną. Namysł nad opisanymi w dziele wybitnego Włocha potwornościami i potworami pozwala przywrócić Boską komedię współczesności. Czytelnik zauważa znaczenie detalu w procesie poznawania i rozumienia tekstu, co propedeutycznie stanowi doskonały wstęp do poematu, a także uczy określonego sposobu lektury dostrzegającej literackie imponderabilia i poddającej je analizie.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"96 6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124573080","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}